Şerê Rizgariya Tirkiyeyê
Şerê Rizgariya Tirkiyeyê şerên piştî şerê cîhanî yê yekem heta îlamkirina Komara Tirkiyeyê (1919-1923).
Şerê Rizariya Tirkiyeyê | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
Aliyên şer | ||||||||||
Hikûmeta Meclîsa Neteweyî ya Mezin Komîteya Nûneratiyê *Kuva-yi Milliye *Kuva-yi Seyyare (1919-1920) | Yewnanistan Fransa Ermenistan Keyaniya Yekbûyî | |||||||||
Hêz | ||||||||||
Gulana 1919 de: 35,000[3] Mijdara 1920 de: 86,000[4] Tebaxa 1922 de; 271,000[5] | Berfanbara 1919 de: 80,000[6] Sala 1922an: 200,000[7] - 250,000[8] 60,000[9][10] 30,000[11] 20,000[12] | |||||||||
Windayî | ||||||||||
~ 41,000 mirî ~ 35,000 birîndar ~ 7000 ketine zindanê[13] | ~ 37,000 mirî 50,000 + birîndar | |||||||||
264,000 Sivîlên yewnan hatin kuştin[14] 60.000 - 250.000 Sivîlên ermenî hatin kuştin[15] 15.000 Sivîlên tirk hatin kuştin[16] |
19 gulana 1919ê hêzên tirk li dijî gelên din dest bi şer kir. 23yê nîsana 1920ê bi pêşengiya Mustafa Kemal Atatürk hevalên wî meclîs vekirin. Piştî vekirina vê meclîs hemû erkên rêvebirina dewletê di pratîkê de ket bin destê meclîsê. Vekirina vê meclîsê konsolîdasyona Şerê Rizgariya Tirkiyeyê dikir. Mustafa Kemal û hevalên wî di meclîsê de her daxuyand ku dewlet ya kurdan û tirkan e û gelek eşîrên kurd bi bi van gotinan xapandin. Heta ku 23yê cotmeha 1923yê ev rewşa bratî berdewam kir. Piştî Tirkiye ji dewletên Ewropayî hate parastin, Tirkiyeyê berê xwe da nav hidûdên xwe û dest bi qîrkirina kurdan û gelên din kir.[17]