Ermenistan

Հայաստանի Հանրապետություն
Hayastani Hanrapetut'yun
Komara Ermenistanê
Ala ErmenistanêNîşana Ermenistanê
(Ala)(Nîşan)
Sirûda netewî: Mer Hayrenik
Zimanên fermî Zimanê ermenî


Zimanên nefermî Kurmancî
PaytextRewan (Êrîvan)
40°11′Bk 44°31′Rh / 40.183°Bk 44.517°Rh / 40.183; 44.517
Bajarê mezinÊrîvan
Sîstema siyasîKomar
 - Serokomar
 - Serokşalyar
Vahagn Khachaturyan (Վահագն Խաչատուրյան)
Nîkol Paşînyan (Նիկոլ Փաշինյան)
Rûerd
 - Giştî
 - Av (%)

29.743 km2
4,71
Gelhe
 - Giştî (2021)
 - Berbelavî

2.963.900 kes
101.5 kes/km2
Serxwebûn21ê îlonê 1991 ji YKSS
DiravDram (AMD)
DemUTC+4
Nîşana înternetê.am
Koda telefonê+374

Ermenistan (Filestan, Armenya û Ermenya jî jê re dibêjin, bi ermenî: Հայաստան, Hayastan) an jî Komara Ermenistanê (bi ermenî: Հայաստանի Հանրապետություն, Hayastani Hanrapetutyun) welatek li başur-rojavaya Ewropayî-Asyayî, di navbera Deryaya Reş û ya Deryaya Qezwînê de ye. Zimanê fermî ermenî ye. Serbajarê Ermenistanê Rewan (Êrîvan) e. Ermenistan cîranê Tirkiye, Îran, Azerbaycan û Gurcistanê ye.

Ermenistan niha endamê zêdetirî 35 rêxistinên navneteweyî ye ku di nav van de Neteweyên Yekbûyî, Konseya Ewropayê, Banka Pêşketinê ya Asyayê, Hevgirtina Dewletên Serbixwe, Rêxistina Bazirganiya Cîhanî û Rêxistina Hevkariya Aborî ya Derya Reş. Ew yek ji endamên Hevkariya ji bo Aştiyê ya Rêxistina Peymana Atlantîka Bakur, û her weha hevalbendiya leşkerî Rêxistina Peymana Ewlekariya Kolektîf (CSTO) ye. Ew di heman demê de endamekî çavdêr ê Civata Aborî ya Avrasyayê, Frankofonî û Tevgera Ne-Peymanan ye.

Li Ermenistanê li gor serjimêra sala 2001ê derdora 45.000 kurd dijîn[1].

Demografîk

Piramîdê Nifûsa Ermenistanê

Nifûsa Ermenistanê 2,790,974 ye (texmînkirina 2021an).[2]

 Gotara bingehîn: Nîjadkujiya ermeniyan
Nexşeya belavbûna Diyaspora gelê ermenî

Piraniya ermeniyên diyasporê bi eslê xwe Ermeniyên Kurdistanê ne. Ji ber ku di sala 1915an de, di Şerê Cîhanî yê Yekem re, hîkumdarên tirkî di demên Împeratoriya Osmanî de, Nîjadkujî di kesên bi baweriya Xiristiyanî kirin. Di ve Nîjadkujî tê texmîn kirin ku ji 300,000 hezar heya 1.5 milyon kesên ermenî hatin kuştin û 1 milyon zedetir ermenî koçber bûnê.[3] Gorî peşbîniyan îro 10 milyon heya 17 milyon ermenî di cîhanê heye.[4]

Komên etnîk

Nexşeya etnîkî za Ermenistanê

98,1% ji nifûsa Ermenistanê, ermenî ne, 1,2% kurd in û 0,4% rûs. Hindekariya din wekî kesên ûkraynî, alman, gurcî, tirk, azerî, faris in.[5][6]

Dîn

Piraniya Ermenistanê bi bawerî Xristiyan in. Hindekariya Êzîdî 1,2% jî nifûsê dikin. Nezîkî 3000 hezar misilman li Ermenistanê dijîn.

Parêzgehên Ermenistanê

Ermenistan ji 11 parêzgehan pêk dihê:

  1. Aragatzotn
  2. Ararat
  3. Armavîr
  4. Gêxarkûnîk
  5. Kotayk
  6. Lorî
  7. Şîrak
  8. Sunîk
  9. Tavûş
  10. Vayots Dzor
  11. Êrîvan

Çavkanî

Girêdanên derve