2011

2011 (эки миң он биринчи) жылтолук эмес жыл, Григорий календары боюнча ишемби күнү башталат. Бул биздин замандын 2011, 3-миңжылдыктын 11, XXI кылымдын 11-жылы.

  • «Эл аралык химия жылы»[1].
  • «Эл аралык токойлорду коргоо жылы»[2][3].
Жылдар
2007 · 2008 · 2009 · 2010 2011 2012 · 2013 · 2014 · 2015
Онжылдык
1990-чу · 2000-чу2010-чу2020-чу · 2030-чу
Кылымдар
XX кылым — XXI кылым — XXII кылым
3- миң жылдык
XIX кылым — XX кылым — XXI кылым — XXII кылым — XXIII кылым
1990-чу 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999
2000-чу 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
2010-чу 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
2020-чу 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029
2030-чу 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039
2040-чу 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049
2050-чу 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059
2060-чу 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069
2070-чу 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079
2080-чу 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089
2090-чу 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099
2100-чу 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109
Хронологиялык жадыбал

Негизги окуялар

Январь

  • 1-январь:
    • Эстония еврого өтүп, еврозонанын 17-өкүлү болуп калды. [4].
    • Венгрия Евробиримдиктин төралагалык мамлекети болду.
    • Литва ЕККУ уюмуна төрагалык кылат. [5].
    • Дилма Русеф Бразилиянын президенти болуп шайланган (өлкөдөгү биринчи айым-президент).
    • Сургут шаарында (Россия) учуп бара жатканда Ту-154 учагы күйүп анан жарылып кеткен. 3 адам каза болсо, 44тү жарадар болушкан.
  • 2-январьЧилиде күчү 6,5 баллга жеткен жер титирөө болгон. [6].
  • 8-январь — Тусон шаарында (АКШ) шайлоочулар алдына чыгып үйлөп жаткан Габриэль Гиффордс кол салуу болгон. жабырлануучу ооруканага жеткирилген. 6 киши каза болуп, 14 адам жаракат алышкан. [7].
Габриэль Гиффордско кол салуудан кийин, Тусон шаары, АКШ

Февраль

  • 1-февраль — Иорданиянын падышасы Абдалла II мурдагы аскер кеешчи Маруф аль-Бахитти жаңы өкмөт башчы кылып дайындады. [23].
  • 3-февральЙемендин борбор шаары Сана шаарында өлкө президенти Али Абдалла Салехтин кызматтан кетүүсүн талап кылып, 20 миң адам чогулган. [24]..
  • 6-февраль — Арлингтон шаарында (Техас штаты, АКШ) XLV Супер Боул оюунуөткөн [25].
  • 7-февраль:
    • Судандын президенти Омар аль-Башир Түштүк Судандын эгемендүүлүгүн тааныган [26].
    • Фиджи мамлекетинин мурдагы президенти Рату Джозефа Илойло 91 жашында дүйнө салган. [27].
  • 8-февраль:
    • Түштүк Корея жана КЭДР эки жааттуу сүйлөшүүлөрдү башташты. Жолугушуу Пханмунчжом кыштагына жакын жерде өттү. [28].
    • Израиль археологдору библиядагы (христиан дининдеги) Захария пайгамбардын көмүлгөн жерин табышкандыгын жарыялашкан. Пайгамбар коюлган жер Иудея жериндеги V—VII кылымдарга таандык византиялык чиркөөдө болгон. [29].
  • 9-февраль
    • Египеттеги толкундоолор:
      • Египеттин президенти Хосни Мубарактын кызматтан кетүүсүн талап кылышкан жүздөгөн адамдар жергиликтүү Египет парламентинин имаратын тосуп алышкан.[30].
      • Египеттин башка шаарларында саясий жана экономикалык талаптары менен жумушчулардын массалык баш аламандыктары башталган. [30].
  • 11-февраль — Египеттин президенти Хосни Мубарак кызматынан кетти[31].
  • 13-февраль:
    • Чад өлкөсүндө парламенттик шайлоолор өттү[32].
    • Египеттин Куралдуу күчтөрүнүн Жогорку совети өлкөдө конституциянын күчүн жоготуп, парламенттин эки палатасын тең таркаткан. [33].
  • 15-февраль:
    • Америкалык Stardust-NeXT планета аралык зонду Tempel 1 аталышындагы кометага жакын жерден өткөн. Ал кометага эң жакын өткөндүгү - 181 км алыс жерден өткөндүгү. [34].
    • Ливияда Муамар Каддафинин каршылаштары жана жактоочулары ортосунда жарандык согуш башталган.
Ливиядагы көтөрүлүш

Март

  • 1-мартРоссияда милиция «полиция» болуп өзгөрүлгөн[45].
  • 3-март — Египеттин премьер-минситри Ахмед Шафик бийликтен кетип, өлкөнүн Жогорку аскердик совети анын ордуна мурдагы транспорт министри Эссам Шарафанды койгон[46].
  • 6-март:
    • Эстонияда парламенттик шайлоолор түнү. Шайлоонун жыйынтыгы боюнча, эң көп добушту өлкөнүн премьер-министри Андрус Ансип жетектеген «Реформалар партиясы» алган.[47].
    • Техас штатында (АКШ) «Техас Республикасы» кыймылы штаттын эгемендүүлүгү үчүн митинг өткөргөн. [48].
  • 9 март — «Дискавери» шаттл-кемеси өзүнүн 27-жылдык карьерасын Кеннеди атындагы космостук борбордо ийгиликтүү конуу менен жыйынтыктаган.[49][50].
  • 11-март — Японияда күчү 9,0 баллга жеткен жер титирөө болгон [51] [52].
  • 12-март — Жер титирөөдөн жабыр тарткан япондук «Фукусима-1»АЭСинде ири авария болгон. Станциянын аймагында радиациянын деңгээли нормалдуу көрсөткүчтөн 20 эсе көп болгон.[53].
  • 14-март — Бахрейн өлкөсүндө көтөрүлүштөн улам Сауд Арабиясынан аскерлер жана БАЭнан 500 полициялык күчтөр жиберилген. [54].
  • 15-март:
  • Фукусима I станциясында экинчи жана төртүнчү энергоблокторунда жарылуулар болуп, төртүнчү энергоблокто өрт чыккан.
  • Сирияда жарандык согуштун башталышы[55].
  • 19-март:
    • Египетте Конституцияга өзгөрүү киргизүү тууралуу референдум өтүп, анда көпчүлүк эл өзгөрүүгө макул деген добушун беришкен.[56].
    • Франциянын, Улуу Британиянын жана АКШнын аскердик-аба күчтөрү Муаммар Каддафинин колунда турган Ливиянын аймактарын бомбьалоого киришкен.[57].
  • 23-мартИерусалимде болгон террордук акттан 1 киши каза болуп, 35 адам жаракат алган.[58].
  • 24-мартМьянмада күчү 7 баллга жеткен жер титирөө болуп, 60тай адам каза болгон жана 90дон кем эмес адам жаракат алышкан.[59].
  • 28-мартЕгипеттин мурдагы президенти Хосни Мубарак үй камагына чыгарылды [60].

Апрель

Май

Июнь

Июль

Август

Сентябрь

Октябрь

Ноябрь

Декабрь

Илим

Ошондой эле караңыз: 2011-жыл илимде

Спорт

Ошондой эле караңыз: 2011-жыл спортто

Жыл адамы

Time журналынын версиясы боюнча жыл адамы болуп — «Каршылык көрсөткөн» (2011-жылы дүйнөдө болуп өткөн каршылык акцияларынын анонимдүү катышуучусу, абстракттык түшүнүк)[69].

Каза болгондор

Ошондой эле караңыз: 2011 жылы каза болгондордун тизмеси

Нобель сыйлыгы

  • Физика боюнча — Сол Перлмуттер, Брайан Шмидт, Адам Рисс.
  • Химия боюнча — Дан Шехтман — «Квазикристаллдардын ачылышы үчүн».
  • Медицина жана физиология боюнча — Жюль Хоффман, Брюс Бётлер — «тубаса иммунитеттин активдештирүүнү изилдөө иштери үчүн».
  • Адабият боюнча — Томас Транстрёмер — «анын бизге чындыкка жаңыланган көз караш тартылоочу кыска образдары үчүн».
  • Тынчтык үчүн — Элен Джонсон-Серлиф, Лейма Гбови, Тавакуль Карман — «Тынчтыкты сактоо процесстерге аялдардын катышуусун коопсуз кылуу үчүн жүргүзгөн зордуксузх күрөштөрү үчүн».

Дагы караңыз

Шилтемелер

Эскертүүлөр