5 november

Gebäörtenisse

Gebore

Gesjtorve

5 november is d'n 309en daag vaan e gewoen jaor, en d'n 310en daag vaan e sjrikkeljaor.

1138 - Lý Anh Tông weurt keizer vaan Vietnam.
1605 - Guy Fawkes, 'n figuur in 't Ingels Böskroetverraod, weurt gearresteerd.
1688 - Keuning-stadhawwer Wöllem III vaan Oranje land mèt de Nederlandse vloot bij Brixham.
1757 - Zevejaoregen Oorlog: Keuning Frederik de Groete vaan Pruses versleit in de slaag bij Rossbach e gecombineerd Frans-keizerlek leger.
1768 - 't Verdraag vaan Fort Stanwix weurt geslote tösse 't Brits koloniaol bewind en de Irokeze.
1828 - De Franse Morea-expeditie verjeug de lèste Osmaanse tróppe vaan de Peloponnesus.
1831 - D'n Amerikaanse slaoveleier Nat Turner weurt t'r doed veroerdeild.
1872 - Vrouwerechteactivis Susan B. Anthony stump veur d'n ierste kier. Ze krijg later 'n boete vaan hoonderd dollar.
1898 - Filipino's op 't eiland Negros koume in opstand tegen 't Spaons bewind en stiechte de Rippubliek Negros.
1899 - Adrien de Gerlache beïndeg zien reis nao 't Zuidpoolland en lèkg in Antwerpe aon.
1911 - Italië annexeert Tripolitanië en Cyrenaica (same 't huieg Libië) vaan 't Osmaans Riek.
1934 - De gemeinteraodsverkezinge in 't Vereinig Keuninkriek levere ein euverwinning op veur Labour, in 't biezunjer in Londe.
1940 - Franklin Delano Roosevelt wirt veur de derde achtereinvolgende keër gekaoze tot president van de Vereinigde Sjtate.
1950 - Korea-Oorlog: in de slaag bij Pakchong stoppe de tróppe vaan de VN die vaan China.
1955 - De Wiener Staatsoper gief zien ierste nao-oorlogse veurstèlling: Fidelio vaan Beethoven.
1955 - 't Beneluxparlemint weurt opgeriech.
1956 - Britse en Franse troepe valle de Suezkanaalzone bènne, wo Israëlische en Egyptische troepe sjlaags zint geraak.
1968 - Presidentsverkezinge in de Verenigde Sjtate: Richard Nixon wint mèt 43,4 % van de sjtömme van Hubert Humphrey, dae 42,7% behaolt. 13,5% geit nao kandidaat George Wallace en 0,4% nao angere.
1996 - De zittende president Bill Clinton vaan de Vereinegde Staote versleit de Republiekeinse kandidaot Bob Dole in de presidentsverkezinge.
2006 - Saddam Hoessein, de vreugeren dictator vaan Irak, weurt t'r doed veroerdeild.
2007 - Chang'e 1, de ierste Chinese maonsatelliet, kump in 'n baon um de maon.
2007 - In Zittert valle politie en ME 't woonwagekamp aan de Tudderenderwaeg bènne. Ze zint op zuik nao wietplantages.
2008 - Barack Oboma weurt tot ierste zwarte president vaan de Vereinegde Staote gekoze.
2009 - Majoor Nidal Malik Hasan vermaord 13 militaire en verwoond 'rs nog 32 in 'n sjeetpartij in Ford Hood, Texas.
2012 - 't Kabinèt-Rutte II, röstend op 'n mauf coalitie van VVD en PvdA, weurt beëidig.
2013 - India lanceert de Mars Orbiter Mission, zien ierste interplanetair ruimtetuig.
2015 - In de Braziliaanse staot Minas Gerais brik 'nen dam mèt kojlaofval. In de modderstroum koume zeker 17 lui um; 2 blieve vermis.

1271 - Ghazan, Mongoolse khan.
1494 - Hans Sachs, Duitse Minnesänger
1607 - Anna Maria van Schurman, Nederlandse sjèlderes en gelierde
1615 - Ibrahim vaan 't Osmaans Riek
1715 - Giacomo Amoroso, Italiaansen lekebroeder en heilige
1778 - Giovanni Battista Belzoni, Italiaansen egyptoloog
1854 - Paul Sabatier, Franse sjemis (Nobelpries in de Sjeikunde 1912)
1876 - Raymond Duchamp-Villon, Franse beeldhouwer
1887 - Paul Wittgenstein, Oosterieks-Amerikaanse pianis
1920 - Douglass North, Amerikaansen econoom (Nobelpries in de Economie 1993)
1929 - Lennart Johansson, Zjweedse awt-veurzitter van de UEFA
1930 - Wim Bleijenberg, Nederlandse voetballer en trainer
1931 - Ike Turner, Amerikaanse popmuzikant
1941 - Art Garfunkel, Amerikaanse popmuzikant
1946 - Gram Parsons, Amerikaanse countrymuzikant
1947 - Peter Noone, Britse zenger van Herman's Hermits
1947 - Partha Chatterjee, Indiaosen antropoloog, historicus en polletiekoloog
1948 - William Daniel Phillips, Amerikaanse natuurkundege (Nobelpries in de Natuurkunde 1997)
1950 - Thorbjørn Jagland, Noorse politicus
1959 - Bryan Adams, Canadese popmuzikant
1960 - René Froger, Nederlandse popmuzikant
1963 - Hans Gilhaus, Nederlandse voetballer
1964 - Marc Weijzen, Nederlands-Limbörgse kanovaarder
1965 - Famke Janssen, Nederlands model en actries
1973 - Koos Moerenhout, Nederlandse fitserenner
1974 - Ryan Adams, Amerikaanse popmuzikant
1977 - Maarten Tjallingii, Nederlandse fietsrenner
1978 - Xavier Tondo, Spaonse fietsrenner

okt - november - dec

425 - Atticus, aartsbisjop vaan Constantinopel
964 - Fan Zhi, Chinese kanseleer (ca. 53)
1370 - Casimir III vaan Pole (60)
1515 - Mariotto Albertinelli, Italiaanse sjèlder (41)
1605 - Nyaungyan Min, keuning vaan Birma (49)
1714 - Bernardino Ramazzini, Italiaansen dokter (79)
1758 - Hans Egede, Deense geisteleke, 'apostel vaan de Greunlanders' (72)
1879 - James Clerk Maxwell, Britse natuurkundege (48)
1804 - Betje Wolff, Nederlandse sjriefster (66)
1930 - Christiaan Eijkman, Nederlandsen dokter (Nobelpries in de Geneeskunde 1928) (72)
1930 - Luigi Facta, Itlaiaanse politicus (68)
1943 - Bernhard Lichtenberg, Duutsje geistelike en verzètssjtriejer (67)
1944 - Alexis Carrel, Franse chirurg en bioloog (Nobelpries in de Geneeskunde 1912) (71)
1956 - Art Tatum, Amerikaansen jazzpianis (47)
1977 - René Goscinny, Franse stripteikeneer (bekind vaan Asterix) (51)
1989 - Vladimir Horowitz, Oekraïens-Amerikaanse pianis (86)
2005 - Link Wray, Amerikaanse rockmuzikant (76)
2012 - Elliott Carter, Amerikaanse componis (103)