Mercurio (pianeta)
| Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda. |
Mercùrio .svg){kind=small} | |
|---|---|
 | |
| Stella mader | Sul |
| Descuprii | valore sconosciuto |
| Classificazion | Pianéta terèstre |
| Parameter orbital | |
| (a l'epoca J2000) | |
| Semiass maggior | 57 909 176 km 0,38709893 UA |
| Periaster | 46 001 272 km 0,30749951 UA |
| Afaster | 69 817 079 km 0,46669835 UA |
| Circonf. orbitala | 360 000 000 km 2,406 UA |
| Period orbital | 87,96935 dé (0,240847 agn) |
| Period sinodegh | 115,8776 dé (0,317256 agn) |
| Velocità orbitala | 38,860 km/s (min) 47,360 km/s (media) 58,980 km/s (max) |
| Inclinazion orbitala | 7,00487° |
| Ecentricità | 0,20563069 |
| Longituden del noeud ascendent | 48,33167° |
| Argom. del perieli | 29,12478° |
| Satellit | 0 |
| Anel | 0 |
| Dati fisegh | |
| Diameter equat. | 4879,4 km |
| Superfiss | 7,5 × 1013 m² |
| Volum | 6,083 × 1019 m³ |
| Massa | 3,302 × 1023 kg |
| Densità media | 5,427 × 103 kg/m³ |
| Acceleraz. de gravità in superfiss | 3,701 m/s² (0,377 g) |
| Velocità de fuga | 4 435 m/s |
| Period de rotazion | 58,6462 dé (58 d 15,5088 h) |
| Velocità de rotazion (a l'equatùr) | 3,0256 m/s |
| Inclinazion assiala | ~0,01° |
| Temperatura superficiala | 100 K (min) 440 K (media) 700 K (max) |
| Pression atm. | tràse |
| Dati d'osservazion | |
| Magnituden app. | 1,9 |
Mercurio l'è 'l prim pianéta del sistéma solàr en ùrden de distànsa del Sul. L'è apò a 'l piö pesèn come dimensiù. L'è 'n pianéta de tìpo "terèstre" (cioè perlopiö ruciùs), condèn diàmetro che l'è de méno de la metà de chèl de la Tèra. L'è pié de cratéri, e chèsto l'è cauzàt apò a de la mancànsa de 'n atmosféra che la püdìes ralentà i cùlpi dei còrp celèscc che gh'è nat en culiziù o scunfundìn vià i sègn. Töcc chèsti cratéri i fà 'nsomeà la superfìce de Mercurio a chèla de la Lüna.
Isé come 'l pianéta Vènere, el g'ha nisü anèi e nisü satèliti natürài.
El nòm el vé de chèl de la divinità romàna; el sò sìmbol (
, Unicode: ☿) el cunsìst endèna stilizasiù del bastù ciamàt "caduceo" che l'ìa 'n atribùto de la divinità romàna. Endèle cültüre de l'Oriènt Estrémo el pianéta 'nvéce l'è ciamàt "la stèla de l'aiva" (水星), giü dei sich elemèncc fondamentài.
Mercurio el se möf sönden òrbita che la g'ha 'n valùr de ecentricità de 0,2056 e la se tróa a 'na distànaa del Sul che la và de 46.000.000 a 69.000.000 km, conden valùr médio de 58.000.000 km (che corespónt a 0,307, 0,466 e 0,387 UA). Il pià de l'òrbita le piegàt de 7° en confrónt a chèl de l'eclìtica.
Il müimènt de rotasiù de Mercùrio l'è pégher, el ghe mèt 58,6 dé terèstri per fà 'n gir söl sò as, isé che 'l vé a fà tre rotasiù ògna dò revulusiù e vol dì apò che el dé solàr — cioè el tép che 'l ghe matarès el Sul a riturnà a la stèsa puzisiù 'ndel cél per 'n oservadùr colocàt enden dàto pónt de la superfìce de Mercurio — (176 dé terèstri) el vé a dürà a l'endópe de chèl che 'l düra el sò an; Mercurio l'è l'ünech pianéta del nòst Sistema Solar a ìga el dé che düra de piö de l'an.