बुधग्रह

बुधग्रह सौर्यमण्डलमा सूर्यको सबैभन्दा नजीकको ग्रह हो। यस ग्रहको भूमध्यरेखीय अर्धव्यास् २,४३९.७ किलोमिटर रहेको छ। यसको बाहिरी सतह ज्वालामुखी पहाडहरूले ढाकिएको छ।यस ग्रहमा हरेक दिन धेरै गर्मी हुन्छ र हरेक रात धेरै जाडो हुन्छ। बुध सौर्यमण्डलको सबैभन्दा सानो ग्रह हो। अरू ग्रहभन्दा सूर्य नजिक भएकोले यसले सूर्यलाई सबैभन्दा छिठो परिक्रमा गर्दछ। बुधग्रहलाई सूर्यको वरिपरि घुम्न करिब ८८ दिन मात्रै लाग्छ।

बुध

मेसेन्जरबाट लिइएको तस्वीर
विवरण
उच्चारण	/ˈmɜːrkjəri/ ( सुन्नुहोस्)
विशेषण	Mercurian, Hermian[१]
कक्षपथको विशेषताहरू
युग जे२०००
अपसूर	६९,८१६,९०० किमी ०.४६६ ६९७ एयु
अनुसूर	४६,००१,२०० किमी ०.३०७ ४९९ एयु
अर्ध-मुख्य अक्ष	57,909,050 किमी 0.387 098 एयु
विलक्षणता	०.२०५ ६३०
कक्षीय अवधि	८७.९६९ १ दिन (०.२४० ८४६ वर्ष) ०.५ बुध सौर्य दिन
युटिकाला	११५.८८ d
औसत कक्षीय गति	४७.३६२ किमी/से
औसत गति	१७४.७९६°
झुकाव	७.००५° अण्डाकार ३.३८° सूर्यको भूमध्यरेखा ६.३४° अचल ढाल
उदविन्दुरको देशान्तर	४८.३३१°
अनुसूरको सिद्धान्त	२९.१२४°
उपग्रहहरू	छैन
भौतिक विशेषताहरू
औसत व्यास	२४३९.७±१.०किमी[२] ०.३८२९ Earths
समरुपताको	0
सतहको क्षेत्रफल	७.४८×१०७वर्ग कि.मि.[२] 0.147 Earths
आयतन	६.०८३×१०१०घन कि.मि.[२] 0.056 Earths
द्रव्यमान	३.३०२२×१०२३किलोग्राम[२] 0.055 Earths
औसत घनत्व	५.४२७g/cm3[२]
भूमध्यरेखीय सतहको गुरुत्वाकर्षण	३.७m/s2 0.38 g/s2[२]
रिहाइ वेग	4.25 km/s[२]
नाक्षचित्र घृर्णनकाल	५८.६४६दिन १४०७.५h[२]
भूमध्यरेखीय आञ्चलिक घृर्णन वेग	१०.८९२ किमी/घंटा (३.०२६ मी/सेक)
अक्षीय ढाल	2.11′ ± 0.1′
उत्तर ध्रुवीय विषुबलम्ब	18h 44m 2s २८१.०१°
उत्तर ध्रुवीय विषुबलम्ब	६१.४५°
प्रतिफलन अनुपात	०.०६८ (बोन्ड) ०.१४२ (ज्यामित्रिक अल्बोदो)
सहतको तापक्रम न्यून मध्यक सर्वोच्च ०°N, ०°W [३] १०० K ३४० K ७०० K ८५°N, ०°W[३] ८० K २०० K ३८० K
आपात मान	−२.६ देखि 5.7
कौणिक व्यास	४.५–१३″
वायुमण्डल
सतहको चाप	trace
गठन	४२% आणविक अक्सिजन २९.०% सोडियम २२.०% हाइड्रोजन ६.०% हिलियम ०.५% पोटासियम आर्गन, नाइट्रोजन, कार्बनडाइअक्साइड, जलीय वाष्प, जेनन, क्रिस्टन, र नियन (अति न्यून मात्रामा रहेको)

यो ग्रह सौर्यपरिवारको धेरै घनत्व भएका ग्रहहरू मध्य दोस्रो ग्रह हो। यसको सतह फलामबाट निर्माण भएको छ जुन अत्यन्त धेरै घनत्वको हुन्छ। यद्यपी, यसको चुम्बकीय क्षेत्र एकदम कम्जोर छ।बुधग्रहमा अहिलेसम्म पुगेका दुई अन्तरिक्षयान, मध्य म्यारिनर १०ले सन् १९७४ देखि १९७५ सम्म यसको ४५% सतहको नक्शाङ्कन गरेको थियो। त्यसपछि दोस्रो पटक प्रक्षपण गरिएको अन्तरिक्षयान मेसेन्जरले सन् २००८ जनवरी १४ का दिन थप ३०% सतहको नक्शाङ्कन गरेको थियो। मेसेन्जरले २००९ को सेप्टेम्ब‍रमा अन्तिम उडान भरेको थियो। यो ग्रह सूर्यको वरिपरि धेरै छिटो घुमिरहेकोल धेरै भाषामा यसलाई रोमाली धर्ममा पखेटा भएको देवदुत मेर्कुरियुसको नामले भनिन्छ। नेपालीमा यो ग्रह चन्द्रको छोरोको रूपमा परिचित छ।