Бад Франкенхаузен

Местоположба

Малиот град се наоѓа на јужните падини на ридскиот масив Кифхојзер, на височина од 130 до 190 метри.

Градски единици

Кон Бад Франкенхаузен припаѓаат местата Есперштет (на исток), Ихштет (на североисток), Ринглебен (Кифхојзер) (на исток), Зехаузен (на југ) и Удерслебен (на североисток).

Франкенхаузен бил првпат споменат како населба на Франките во IX век во декретите на опатијата Фулда. Ги добил правата на град во 1282 година и од 1340 година бил дел од грофовијата Шварцбург.

На 15 мај 1525 година се одржала битката Франкенхаузен, една од најголемите битки во германската селанска војна, кога бунтовничките селани под водство на Томас Минцер биле поразени од здружените трупи на војводата Георг од Саксонија, ландгрофот Филип I од Хесен и војводата Хајнрих V од Брауншвајг-Линебург. Минцер бил заробен, мачен и на крај обезглавен во Милхаузен на 27 мај.

Со поделбата на Грофовијата Шварцбург во 1599 година, Франкенхаузен станал главен град на подгрофовија на грофовијата Шварцбург-Рудолштат, кое во 1710 година било издигнато во кнежевство. Принцот Гинтер Виктор бил последниот германски монарх кој абдицирал, на 23 ноември (како принц на Шварцбург-Рудолштат) и на 25 ноември 1918 година (како принц на Шварцбург-Зондерсхаузен). Подоцнежната Слободна Држава Шварцбург-Рудолштат со краток век била споена во новосоздадената Тирингија во 1920 година.

Од 1818 година, изворот на солена вода се користи со векови за вадење на сол и употреба во солените бањи и медицински цели. Затоа, во 1927 година, Франкенхаузен ја добива официјалната титула бањски град (Bad). Во XIX век, градот бил исто така познат по производството на седефи. Денес, главно зависи од туризмот и бањските објекти.

Од 1972 година, Франкенхаузен бил гарнизонски град, седиште на моторизираната единица на Националната народна армија, а од 1990 година на 13. Механизирана пешадиска дивизија на Германската армија.

Припојувања

На 1 декември 2007 година кон градот бил припоен Есперштет со своите 648 жители.^[2] На 1 јануари 2019 година кон градот се приклучиле Ихштет и Ринглебен од распуштената општинска заедница Мителцентрум Артерн.^[3]

Градски совет

Градскиот совет на Бад Франкенхаузен бил избран на општинските избори на 26 мај 2019 година, што довело до следнава распределба:^[4]

^* Про Франкенхаузен     ^** Заедно за Бад Франкенхаузен

Збратимени градови

Артерн е збратимен со следниве градови:

• Бад Зоден-Алендорф, Германија (од 1990 г.)

• Замок Франкенхаузен, со средновевните утврдувања од 14 век, служел како резиденција на династијата Шварцбург. Тешко оштетен за време на Селанската војна, бил повторно изграден во ренесансен стил помеѓу 1533 и 1536. Денес е музеј за локалната историја.
• Црква Св. Богородица на планината, обично наречена Oberkirche (горна црква), изградена во 1382, е позната по нејзината кула, која опасно е навалена на страна. Нерамнотежата е предизвикана од тонењето поради блискиот рудник за сол, кој започнал да влијае на кулата уште од 17 век. Последното мерење покажало косина од 4,8°,^[5] која се зголемува за 6 сантиметри по година и со тоа е втората најкрива кула во Германија (по Кривата кула во Сурхузен) и покрива од Кулата во Пиза.^[6]
• Планинскиот масив Кифхојзер северно од градот е местото на Споменикот Кифхојзер, огромна скултура во чест на германското национално обединување граден од 1890 до 1896 по плановите на Бруно Шмиц врз урнатините на поранешниот Кајзерпфалц.

Музеј за селанската војна

Врз основа на книгата Селанската војна во Германија од 1850 на Фридрих Енгелс, Томас Минцер како ран револуционер станал икона на историскиот материјализам во Источна Германија. На 450-годишнината од битката, Партијата за социјалистичко единство на Германија (SED) го назначила ректорот на академијата за визуелни уметности во Лајпциг, професорот Вернер Тибке, да создаде монументална панорамска слика. Делото во специјално изградената ротунда било завршено во 1987. Долго е 123 метри и 14 метри високо и отсликува повеќе од 3.000 лица.

И покрај направените планови на Политбирото според панорамата за Битката кај Бородино, Тибке успеал да направи малку песимистичка визија за поразениот Минцер, кој стои сам помеѓу трупите со знаме на движењето Бундшу на неговата страна. Панорамата била отворена од Курт Хагер и Маргот Хонекер на 14 септември 1989, осум недели пред падот на Берлинскиот ѕид.

Родени или по потекло од Бад Франкенхаузен

• Сет Калвизиј, композитор
• Мартин Готфрид Вајс, командант
• Лудвиг Елсбет, пронаоѓач
• Дорис Шаде, глумица
• Криста Волф, романописателка
• Ева Падберг, манекенка

• 
  Градското собрание
• 
  Солени извори
• 
  Долната црква
• 
  Кула Хаусман
• 
  Кривата црква во градот

• Матична страница (германски)
• Споменик - Панорама музеј Архивирано на 24 септември 2008 г.