Марумбиџи
Реката Марумбиџи е главна притока на реката Мари која припаѓа на таканареченит слив на Мари и Дарлинг, и е втора по должина река во Австралија. Тече низ австралиската сојузна држава Нов Јужен Велс и Австралиската Престолнинска Територија. Тече воглавно во насока запад-северозапад од подножјето на Пеперкорн Хил во Огнениот Венец на Снежните Планини до нејзиново влевање со реката Мари во близина на Граничниот Свиок .
Марумбиџи | |
---|---|
Реката Марумбиџи кај Вага Вага | |
Марумбиџи е главна притока на реката Мари | |
Етимологија | Абориџински Вираџурски јазик: "голема вода" |
Местоположба | |
Country | Австралија |
Држава/Територија | |
Физички особености | |
Извор | Пеперкорн Хил |
• место | Снежни Планини, НЈВ |
• координати | 35°35′7″S 148°36′5″E / 35.58528° ЈГШ; 148.60139° ИГД |
• надм. вис. | 1,560 м (5,120 ст) |
Устие | се влива во реката Мари |
• место | кај Бондари Бенд |
• координати | 34°43′43″S 143°13′8″E / 34.72861° ЈГШ; 143.21889° ИГД |
• надм. вис. | 55 м (180 ст) |
Должина | 1,485 kм (923 ми)[1] |
Големина на сливот | 84,917 km2 (32,787 ми) |
Проток | |
• место | Вага Вага[2] |
• просечен | 120 m3/s (4,200 cu ft/s)[2] |
Проток | |
• место | Нарандера |
• просечен | 105 m3/s (3,700 cu ft/s) |
Проток | |
• место | Балнаралд |
• просечен | 27 m3/s (950 cu ft/s) |
Особености на сливот | |
Речен слив | Мари, Мари Дарлингов слив |
Притоки | |
• леви | Река Гудгенби, Котер, Гудрадигби, Тумут |
• десни | Бредбо, Молонгло, Река Јас, Лахлан |
[3][4] |
На Вираџурски јазик (еден од месните јазици на Австралиските абориџини) зборот Марумбиџи или Марамбидја значи „голема вода“.[5] [6] [7]
Тек
Главниот тек на речниот систем изнесува 900 км.[8] Изворот на реката се наоѓа во подножјето на Пеперкорн Хилл кој е во рамките на Снежните Планини (кои пак се дел од Австралиските Алпи). Од изворот тече до вливот во реката Мари. Во својот тек поминува 66 км низ Австралиската Престолнинска Територија и покрај Канбера,[9] каде што во неа се влеваат реките Гуџенби, Квинбејан, Молонго и Реките Котер. Во Марумбиџи се влеваат голем дел од реките од јужниот дел на Нов Јужен Велс и сите реки од Австралиската Престолнинска Територија, и таа е важен извор на вода за наводнување за земјоделската област Риверина.
Во близина на изворот на реката Марумбиџи во 1960 година била изградена браната Тантагара, и оваа брана одзема голем дел од водата (речиси 50%) што се влева во Марумбиџи од пролетното топење на снегот затоа што 99% од водите на реката Марумбиџи во тој дел од реката се пренасочуваат во езерото Еукумбе. [10] [11] Ова лошо се одразува врз рибите и другиот жив свет во реката. Кога Марумбиџи влегува во Австралиската Престолнинска Територија количината на вода е практично половина од онаа што ја имала реката пред изградбата на браната.[11][12]
Една студија наведува дека дел од речното корито во горниот дел на реката е релативно нови во геолошка смисла, и датира од раниот миоцен (миоценската ера била од пред 23 до пред 5 милиони години). Се претпоставува дека Горниот Марумбиџи е анагранка на реката Тумут (која некогаш течела на север), а по геолошките издигнувања во близина на Адаминаби нејзиниот тек бил пренасочен. По Гундагаи, реките течат по првобитното корито.[13]
Истражување
Во 1820 година, истражувачот Чарлс Трозби го известил гувернерот на Нов Јужен Велс дека очекува да најде „голема солена река“, која што домородците ја нарекувале Мар-рам-биг-џи.[14] Реката до која наишол всушност била реката Молонло. Трозби стигнал до Марумбиџи во април 1821 година.[15]
Во 1823 година, Бригадниот мајор Џон Овенс и Капетанот Марк Кари стигнале до горниот тек на Марумбиџи додека вршеле истражување јужно од Езерото Џорџ.[16] Во 1829 година, Чарлс Стурт со својата група веслал по долниот на реката Марумбиџи. [17]
Областите по течението на Марумбиџи почнале да се населуваат во 1830-тите и наскоро станале важна земјоделска област.
Поплави
Водостојот на реката во Гундагаи надминал 7 метри девет пати во периодот помеѓу 1852 и 2010 година, во просек еднаш на секои единаесет години. Во 1974 година и во декември 2010 година водостојот на реката се искачил на 10,2 метри во близина на Гундагаи. [18] Во катастрофата од 1852 година, водостојот на реката се искачил на нешто повеќе од 12,2 метри, а следната година на нешто повеќе од 12,5 метри. Со Изградбата на браната Бурињук во 1907 година поплавите значително се намалиле, но сепак имало големи поплави во 1925, 1950, 1974 и 2012 година.[19] [20]
Најпозната е поплавата во 1852 година кога градот Гундагаи бил однесен и 89 луѓе (една третина од населението) загинале. Подоцна градот бил повторно изграден на повисоко место.[21]
Во 1925 година, загинале четири лица, а поплавите траеле осум дена. [22] [23] [24]
Мочуришта
Поголеми мочуришта долж Марумбиџи или поврзани со сливот на Марумбиџи се: [25]
- Лоубидџи Блатото, 2000 квадратни километри помеѓу Мод и Балраналд
- Мочуриштата во средината на Марумбиџи по течението на реката од Нарандера до Каратул
- Мочуриштата Фајвбо и Такербил
- Томнис Плејн
- Микалонг мочуриште
- Езерото Џорџ
- Јаук
- Црното Блато и Блатото Куперс
- Големото Баџа Блато
Населени места
- Тарва
- Канбера
- Југионг
- Гундагаи
- Вага Вага
- Нарандера
- Јанко
- Литон
- Дарлингтон Поинт
- Хеј
- Балраналд
Слики
- Втора фотографија од изворот и областа на Марумбиџи
- Вода што тече од ридот во изворната област на Мурумбиџи
- Браната Тантангара
- Мостот Јаук
- Марумбиџи во Боларо
- Мостот Тарва
- Поинт Хат Премин
- Вкрстување со Котер, при умерена поплава
- Премин Уриара, ACT, во умерена поплава
- Пристап до мостот Таемас
- Мостот Таемас, од север
- Мостот Југионг
- Мостот принц Алфред ја преминува реката Мурумбиџи кај Гундагаи, фотографиран в. 1885 година
- Murrumbidgee во Гундагаи
- Премин на реката Марумбиџи кај Мундарло
- Мостот Еунони кој гледа кон Гумлу Гумлу
- Поранешен Железничкиот мост Вага Вага
- Нов бетонски железнички мост кај Вага Вага
- Мостот Хемпден кај Вага Вага
- Мостот Вираџури
- Мостот Гобагомбалин (Гоба).
Поврзано
- Список на реки во Нов Јужен Велс
- Список на реки во Австралиската Престолнинска Територија
- Слив на Мари и Дарлинг