സോളിസിറ്റർ ജനറൽ (ഇന്ത്യ)
ഇന്ത്യയുടെ സോളിസിറ്റർ ജനറൽ ഇന്ത്യയുടെ അറ്റോർണി ജനറലിന് കീഴിലാണ് പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. അദ്ദേഹം രാജ്യത്തെ രണ്ടാമത്തെ നിയമ ഓഫീസറാണ്. അദ്ദേഹം അറ്റോർണി ജനറലിനെ (AG) സഹായിക്കുന്നു, കൂടാതെ അദ്ദേഹത്തെ സഹായിക്കാനായി അഡീഷണൽ സോളിസിറ്റർ ജനറലുമാരെയും (ASG) കേന്ദ്ര സർക്കാർ നിയമിച്ചിട്ടുണ്ട്. നിലവിൽ ഇന്ത്യയുടെ സോളിസിറ്റർ ജനറൽ തുഷാർ മെഹ്തയാണ് . ഇന്ത്യയുടെ അറ്റോർണി ജനറലിനെപ്പോലെ, സോളിസിറ്റർ ജനറലും, അഡീഷണൽ സോളിസിറ്റർ ജനറൽമാരും കേന്ദ്ര സർക്കാരിനെ നിയമപരമായ കാര്യങ്ങളിൽ ഉപദേശിക്കുകയും, 1972 ലെ നിയമ ഓഫീസർമാരുടെ (നിബന്ധനകളും വ്യവസ്ഥകളും) ചട്ടങ്ങൾ അനുസരിച്ച് ഇന്ത്യൻ യൂണിയന് (കേന്ദ്ര സര്ക്കാരിന്) വേണ്ടി സുപ്രീം കോടതിയിലും മറ്റും ഹാജരാകുകയും ചെയ്യുന്നു.
| സോളിസിറ്റർ ജനറൽ - ഇന്ത്യ | |
|---|---|
 | |
 | |
സ്ഥാനം വഹിക്കുന്നത് തുഷാർ മെഹ്ത 10 ഒക്ടോബർ 2018 മുതൽ | |
| ചുരുക്കത്തിൽ | SGI (എസ്.ജി.ഐ) |
| നിയമനം നടത്തുന്നത് | കാബിനറ്റിന്റെ നിയമന സമിതി (ACC) |
| കാലാവധി | 3 വർഷം |
| ഡെപ്യൂട്ടി |
|
Law of India Administration
Civil courts
Criminal courts
Executive Court
Legal profession
Legal education
|
എന്നിരുന്നാലും, ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 76 പ്രകാരമുള്ള ഭരണഘടനാപരമായ പദവിയായ ഇന്ത്യയുടെ അറ്റോർണി ജനറൽ (AG) തസ്തികയിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, സോളിസിറ്റർ ജനറൽ (SG), അഡീഷണൽ സോളിസിറ്റർ ജനറൽ (Addl.SG)എന്നീ തസ്തികകൾ കേവലം നിയമാനുസൃതമാണ്, മറിച്ച് ഭരണഘടനാ പദവിയല്ല. മന്ത്രിസഭയുടെ (ക്യാബിനറ്റ്) നിയമന സമിതി (ACC) നിയമനം ശുപാർശ ചെയ്യുകയും സോളിസിറ്റർ ജനറലിനെ ഔദ്യോഗികമായി നിയമിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. സോളിസിറ്റർ ജനറൽ, അഡീഷണൽ സോളിസിറ്റർ ജനറൽ എന്നിവരെ നിയമിക്കുന്നതിനുള്ള നിർദ്ദേശം പൊതുവെ നിയമ-നീതി ന്യായ മന്ത്രാലയത്തിലെ നിയമകാര്യ വകുപ്പ് ജോയിന്റ് സെക്രട്ടറി/നിയമ സെക്രട്ടറി തലത്തിൽ നിയമ, നീതിന്യായ മന്ത്രിയുടെ അംഗീകാരം നേടിയ ശേഷം, നിർദ്ദേശം മന്ത്രിസഭയുടെ നിയമന സമിതി (ACC)-ലേക്കും പിന്നെ രാഷ്ട്രപതിയിലേക്കും പോകുന്നു.
അറ്റോർണി ജനറൽ (എ.ജി) കഴിഞ്ഞാൽ ഭാരത സർക്കാറിന്റെ നിയമോപദേഷ്ടാവാണ് സോളിസിറ്റർ ജനറൽ (എസ്.ജി). ഔദ്യോഗിക കൃത്യനിർവ്വഹണത്തിൽ അറ്റോർണി ജനറലിനെ സഹായിക്കുക എന്ന ദൗത്യവും സോളിസിറ്റർ ജനറലിനുണ്ട്. സുപ്രീം കോടതിയിൽ യൂണിയൻ ഗവണ്മെന്റിനു (കേന്ദ്ര സര്ക്കാര്) വേണ്ടി പ്രധാനമായും ഹാജരാകുന്നത് സോളിസിറ്റർ ജനറൽ ആണ്.
ചുമതലകൾ
ഇന്ത്യയിലെ അറ്റോർണി ജനറലിന്റെ കീഴിലുള്ള സോളിസിറ്റർ ജനറൽ ജോലികൾ സോളിസിറ്റർ ജനറലിന്റെ ചുമതലകൾ ലോ ഓഫീസർമാരുടെ (സേവന വ്യവസ്ഥകൾ) 1987-ലെ നിയമങ്ങളിൽ പ്രതിപാദിച്ചിട്ടുണ്ട്:
- അത്തരം നിയമപരമായ കാര്യങ്ങളിൽ ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിന് ഉപദേശം നൽകാനും, കാലാകാലങ്ങളിൽ, ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റ് അദ്ദേഹത്തിന് റഫർ ചെയ്യുകയോ നിയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുന്ന നിയമപരമായ സ്വഭാവമുള്ള മറ്റ് ചുമതലകൾ നിർവഹിക്കുക.
- ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റ് ഒരു കക്ഷി എന്ന നിലയിലോ മറ്റെന്തെങ്കിലുമോ ബന്ധപ്പെട്ട കേസുകളിൽ (സ്യൂട്ടുകൾ, റിട്ട് ഹർജികൾ, അപ്പീൽ, മറ്റ് നടപടികൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടെ) ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിന് വേണ്ടി സുപ്രീം കോടതിയിലോ ഏതെങ്കിലും ഹൈക്കോടതിയിലോ ആവശ്യമുള്ളപ്പോഴെല്ലാം ഹാജരാകാൻ താൽപ്പര്യം;
- ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 143 പ്രകാരം രാഷ്ട്രപതി സുപ്രീം കോടതിയിൽ നടത്തുന്ന ഏതെങ്കിലും പരാമർശത്തിൽ ഇന്ത്യൻ സർക്കാരിനെ പ്രതിനിധീകരിക്കാൻ; ഒപ്പം
- തൽക്കാലം നിലവിലുള്ള ഭരണഘടനയോ മറ്റേതെങ്കിലും നിയമമോ പ്രകാരം ഒരു ലോ ഓഫീസർക്ക് നൽകുന്ന മറ്റ് പ്രവർത്തനങ്ങൾ നിർവഹിക്കുന്നതിന്.
സ്വകാര്യ പ്രാക്ടീസ് നിയന്ത്രണങ്ങൾ
നിയമ ഉദ്യോഗസ്ഥർ ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിനെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നതിനാൽ, അവരുടെ സ്വകാര്യ പരിശീലനത്തിന് ചില നിയന്ത്രണങ്ങളുണ്ട്. ഒരു നിയമ ഉദ്യോഗസ്ഥന് അനുവദനീയമല്ല:
- ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റ് അല്ലെങ്കിൽ ഒരു സംസ്ഥാന സർക്കാർ അല്ലെങ്കിൽ ഏതെങ്കിലും സർവകലാശാല, സർക്കാർ സ്കൂൾ അല്ലെങ്കിൽ കോളേജ്, പ്രാദേശിക അതോറിറ്റി, പബ്ലിക് സർവീസ് കമ്മീഷൻ, പോർട്ട് ട്രസ്റ്റ്, തുറമുഖ കമ്മീഷണർമാർ, സർക്കാർ എയ്ഡഡ് അല്ലെങ്കിൽ സർക്കാർ നിയന്ത്രിത ആശുപത്രികൾ എന്നിവയൊഴികെ ഏതെങ്കിലും കക്ഷിക്ക് വേണ്ടി ഏതെങ്കിലും കോടതിയിൽ സംക്ഷിപ്ത വിവരങ്ങൾ സൂക്ഷിക്കുക. സർക്കാർ കമ്പനി, സംസ്ഥാനത്തിന്റെ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ളതോ നിയന്ത്രിക്കുന്നതോ ആയ ഏതെങ്കിലും കോർപ്പറേഷൻ, സർക്കാരിന് മുൻകൂർ താൽപ്പര്യമുള്ള ഏതെങ്കിലും ബോഡി അല്ലെങ്കിൽ സ്ഥാപനം;
- ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിനോ ഒരു പൊതുമേഖലാ സ്ഥാപനത്തിനോ എതിരെ ഏതെങ്കിലും കക്ഷിയെ ഉപദേശിക്കുക, അല്ലെങ്കിൽ ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിനെയോ ഒരു പൊതുമേഖലാ സ്ഥാപനത്തെയോ ഉപദേശിക്കാൻ അല്ലെങ്കിൽ ഹാജരാകാൻ അദ്ദേഹത്തെ വിളിക്കാൻ സാധ്യതയുള്ള സന്ദർഭങ്ങളിൽ;
- ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിന്റെ അനുമതിയില്ലാതെ കുറ്റാരോപിതനായ ഒരു വ്യക്തിയെ ക്രിമിനൽ പ്രോസിക്യൂഷനിൽ സംരക്ഷിക്കുക;
- ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിന്റെ അനുമതിയില്ലാതെ ഏതെങ്കിലും കമ്പനിയിലോ കോർപ്പറേഷനിലോ ഏതെങ്കിലും ഓഫീസിലേക്ക് നിയമനം സ്വീകരിക്കുക;
- നിയമ-നീതി മന്ത്രാലയം, നിയമകാര്യ വകുപ്പ് മുഖേന ഇതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിർദ്ദേശമോ റഫറൻസുകളോ ലഭിക്കാത്ത പക്ഷം, ഏതെങ്കിലും മന്ത്രാലയത്തെയോ ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിന്റെ വകുപ്പിനെയോ ഏതെങ്കിലും നിയമപരമായ സ്ഥാപനത്തെയോ ഏതെങ്കിലും പൊതുമേഖലാ സ്ഥാപനത്തെയോ ഉപദേശിക്കുക.
അടയ്‌ക്കേണ്ട ഫീസും അലവൻസുകളും
ഇന്ത്യൻ ഗവൺമെന്റിന്റെ നിയമ ഉദ്യോഗസ്ഥർക്ക് (അറ്റോർണി ജനറൽ ഓഫ് ഇന്ത്യ , സോളിസിറ്റർ ജനറൽ ഓഫ് ഇന്ത്യ, അഡീഷണൽ സോളിസിറ്റർ ജനറൽ എന്നിവരുൾപ്പെടെ) നൽകേണ്ട ഫീസും അലവൻസുകളും താഴെ പറയുന്നവയാണ്:
| നമ്പർ. | ജോലിയുടെ ഇനത്തിന്റെ നാമകരണം | രൂപഭാവത്തിനും മറ്റ് ജോലികൾക്കും നൽകേണ്ട ഫീസ് നിരക്കുകൾ |
|---|---|---|
| (1) | ആർട്ടിക്കിൾ 143 പ്രകാരം സ്യൂട്ടുകൾ, റിട്ട് ഹർജികൾ, അപ്പീലുകൾ, റഫറൻസുകൾ | ഒരു കേസിന് പ്രതിദിനം 16,000/- |
| (2) | പ്രത്യേക അവധി അപേക്ഷകളും മറ്റ് അപേക്ഷകളും | ഒരു കേസിന് പ്രതിദിനം 10,000/- |
| (3) | ഹർജികൾ തീർപ്പാക്കൽ (സത്യവാങ്മൂലങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ) | ഒരു അപേക്ഷയ്ക്ക് 5,000/- |
| (4) | കേസിന്റെ പ്രസ്താവന തീർപ്പാക്കുന്നു | ഒരു കേസിന് 6,000/- |
| (5) | നിയമ മന്ത്രാലയം അയച്ച കേസുകളുടെ പ്രസ്താവനകളിൽ അഭിപ്രായങ്ങൾ നൽകുന്നതിന് | ഒരു കേസിന് 10,000/- |
| (6) | സുപ്രീം കോടതി, ഹൈക്കോടതി, അന്വേഷണ കമ്മീഷനുകൾ അല്ലെങ്കിൽ ട്രൈബ്യൂണലുകൾ എന്നിവയ്‌ക്ക് മുമ്പാകെ രേഖാമൂലം സമർപ്പിക്കുന്നതിന് | ഒരു കേസിന് 10,000/- |
| (7) | ഡൽഹിക്ക് പുറത്തുള്ള കോടതികളിൽ ഹാജരാകണം | ഒരു കേസിന് പ്രതിദിനം 40,000/- |
കേസുകളിൽ അടയ്‌ക്കേണ്ട മേൽപ്പറഞ്ഞ ഫീസിന് പുറമേ, അറ്റോർണി ജനറൽ ഓഫ് ഇന്ത്യ , സോളിസിറ്റർ ജനറൽ ഓഫ് ഇന്ത്യ, അഡീഷണൽ സോളിസിറ്റേഴ്‌സ് ജനറൽ എന്നിവർക്ക് ഒരു റീട്ടെയ്‌നർ ഫീ നൽകണം.യഥാക്രമം പ്രതിമാസം 50,000, രൂപ. 40,000, രൂപ. 30,000. മാത്രമല്ല, ഇന്ത്യയുടെ അറ്റോർണി ജനറലിന് അവധിക്കാലം ഒഴികെ പ്രതിമാസം നാലായിരം രൂപ സപ്ച്വറി അലവൻസായി നൽകപ്പെടുന്നു.
നിലവിലെ സോളിസിറ്റർ ജനറലും അഡീഷണൽ സോളിസിറ്റർ ജനറലും
2018 ഒക്ടോബർ 11 ലെ നിലവിലെ സോളിസിറ്റർ ജനറലും അഡീഷണൽ സോളിസിറ്റർ ജനറലും ഇനിപ്പറയുന്നവയാണ്;
| സോളിസിറ്റർ ജനറൽ | കാലാവധി |
|---|---|
| തുഷാർ മേത്ത | 11 ഒക്ടോബർ 2018 - Incumbent |
| അഡീഷണൽ സോളിസിറ്റർ ജനറൽ ഓഫ് ഇന്ത്യ | കാലാവധി |
|---|---|
| ശ്രീ അമൻ ലേഖി | 28 ജൂൺ 2018 - 30 ജൂൺ 2020 Incumbent |
| ശ്രീ. വിക്രംജിത് ബാനർജി | |
| ശ്രീ എസ് വി രാജു | |
| ശ്രീമതി മാധവി ഗൊരാഡിയ ദിവാൻ | |
| ശ്രീ.കെ.എം.നടരാജ് | |
| മിസ്റ്റർ ബൽബീർ സിംഗ് | |
| ശ്രീ ജയന്ത് കെ സുഡ് | |
| ശ്രീ. എൻ. വെങ്കിട്ടരാമൻ | |
| ശ്രീ ആർ എസ് സൂരി | |
| ശ്രീ. രാജ്ദീപക് രസ്തോഗി | 28 ജൂലൈ 2014 - Incumbent |
| ശ്രീ അനിൽ സി സിംഗ് | 9 ജൂലൈ 2014 - Incumbent |
| ശ്രീ. സഞ്ജയ് ജെയിൻ | 23 ജൂലൈ 2014 - Incumbent |
| ശ്രീ.ജി.രാജഗോപാലൻ | 28 ജൂലൈ 2014 - Incumbent |
| ശ്രീ.നരഗുണ്ട് എം.ബി | 8 ഏപ്രിൽ 2015 - Incumbent |
| ശ്രീ. ശശി പ്രകാശ് സിംഗ് (അലഹബാദ്) | 2018 - Incumbent |
| ശ്രീ. സത്യപാൽ ജെയിൻ | 8 ഏപ്രിൽ 2015 - Incumbent |
| ശ്രീ. ചേതൻ ശർമ്മ - ഡൽഹി ഹൈക്കോടതി | ജൂലൈ 2020 - Incumbent |
മുൻ സോളിസിറ്റർ ജനറൽമാരുടെ വിവരം
സ്വാതന്ത്ര്യം ലഭിച്ചതു മുതലുള്ള സോളിസിറ്റർ ജനറൽ താഴെ കൊടുത്തിരിക്കുന്നു:
| സോളിസിറ്റർ ജനറൽ | കാലാവധി | പ്രധാനമന്ത്രിമാർ |
|---|---|---|
| സി.കെ. ദഫ്താരി | 28 ജനുവരി 1950 - 1 മാർച്ച് 1963 | ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റു |
| എച്ച്എൻ സന്യാൽ | 2 മാർച്ച് 1963 - 9 സെപ്റ്റംബർ 1964 | ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റു, ലാൽ ബഹദൂർ ശാസ്ത്രി |
| എസ് വി ഗുപ്ത | 10 സെപ്റ്റംബർ 1964 - 16 സെപ്റ്റംബർ 1967 | ലാൽ ബഹാദൂർ ശാസ്ത്രി, ഇന്ദിരാഗാന്ധി |
| നിരേൻ ദേ | 30 സെപ്റ്റംബർ 1967 - 30 ഒക്ടോബർ 1968 | ഇന്ദിരാഗാന്ധി |
| ജഗദീഷ് സ്വരൂപ് | 5 ജൂൺ 1969 - 4 ജൂൺ 1972 | ഇന്ദിരാഗാന്ധി |
| എൽഎൻ സിൻഹ | 17 ജൂലൈ 1972 - 5 ഏപ്രിൽ 1977 | ഇന്ദിരാഗാന്ധി |
| എസ് എൻ കാക്കർ | 5 ഏപ്രിൽ 1977 - 2 ഓഗസ്റ്റ് 1979 | മൊറാർജി ദേശായി |
| സോളി സൊറാബ്ജി | 9 ഓഗസ്റ്റ് 1979 - 25 ജനുവരി 1980 | ചരൺ സിംഗ് |
| കെ. പരാശരൻ | 6 മാർച്ച് 1980 - 8 ഓഗസ്റ്റ് 1983 | ഇന്ദിരാഗാന്ധി |
| മിലോൺ കെ. ബാനർജി | 4 ഏപ്രിൽ 1986 - 3 ഏപ്രിൽ 1989 | രാജീവ് ഗാന്ധി |
| അശോക് ദേശായി | 18 ഡിസംബർ 1989 - 2 ഡിസംബർ 1990 | വിപി സിംഗ് |
| എ ഡി ഗിരി | 4 ഡിസംബർ 1990 - 1 ഡിസംബർ 1991 | ചന്ദ്രശേഖർ |
| ദീപങ്കർ പി. ഗുപ്ത | 9 ഏപ്രിൽ 1992 - 10 ഏപ്രിൽ 1997 | പി വി നരസിംഹ റാവു , എച്ച് ഡി ദേവഗൗഡ |
| ടി.ആർ.അന്ധ്യരുജിന | 11 ഏപ്രിൽ 1997 - 4 ഏപ്രിൽ 1998 | ഇന്ദർ കുമാർ ഗുജ്‌റാൾ |
| നിട്ടെ സന്തോഷ് ഹെഗ്ഡെ | 10 ഏപ്രിൽ 1998 - 7 ജനുവരി 1999 | അടൽ ബിഹാരി വാജ്പേയി |
| ഹരീഷ് സാൽവെ | 1 നവംബർ 1999 - 3 നവംബർ 2002 | അടൽ ബിഹാരി വാജ്പേയി |
| കിരിത് റാവൽ | 4 നവംബർ 2002 - 19 ഏപ്രിൽ 2004 | അടൽ ബിഹാരി വാജ്പേയി |
| ജിഇ വഹൻവതി | 20 ജൂൺ 2004 - 7 ജൂൺ 2009 | മൻമോഹൻ സിംഗ് |
| ഗോപാൽ സുബ്രഹ്മണ്യം | 15 ജൂൺ 2009 - 14 ജൂലൈ 2011 | മൻമോഹൻ സിംഗ് |
| റോഹിന്റൺ നരിമാൻ | 23 ജൂലൈ 2011 - 4 ഫെബ്രുവരി 2013 | മൻമോഹൻ സിംഗ് |
| മോഹൻ പരാശരൻ | 15 ഫെബ്രുവരി 2013 - 26 മെയ് 2014 | മൻമോഹൻ സിംഗ് |
| രഞ്ജിത് കുമാർ | 7 ജൂൺ 2014 - 20 ഒക്ടോബർ 2017 | നരേന്ദ്ര മോദി |
| തുഷാർ മേത്ത | 10 ഒക്ടോബർ 2017 - Incumbent | നരേന്ദ്ര മോദി |
മുൻ അഡീഷണൽ സോളിസിറ്റർ ജനറൽ
| അഡീഷണൽ സോളിസിറ്റർ ജനറൽ ഓഫ് ഇന്ത്യ | വർഷം |
|---|---|
| ഫാലി.എസ്. നരിമാൻ | May 1972- June 1975 [1] |
| എൻ. സന്തോഷ് ഹെഗ്ഡെ | November 1989 - October 1990 [2] |
| അരുൺ ജയ്തലി | 1989-1990 |
| ധനഞ്ജയ.വൈ. ചന്ദ്രചൂഡ് | 1998–2000 |
| ആർ. മോഹൻ | July 2004- February 2009 [3] |
| വിവേക് കെ. ധാങ്ക | August 2009- Incumbent[4] |
| പി.പി. മൽഹോത്ര | 2009- incumbent [5] |