Шотланд
Шотланд (Англи: Scotland гэл:Alba) нь Нэгдсэн Вант Улсыг бүрдүүлэгч улс юм. Тус улс нь газар зүйн байрлалын хувьд Их Британи арлын хойд хэсэгт орших ба өмнөд талаараа Англи улс, зүүн талаараа Хойд тэнгис, баруун хойд талаараа Атлантын далай, баруун өмнөд талаараа Хойд суваг, Ирландын тэнгисээр тус тус хүрээлэгдсэн. Шотландын эх газрыг Хойд Исль болон Гебрид гэж хуваах ба нийт 790 арлаас бүрдэнэ.[17] Лох-Несс нуур нь байгалийн зүй тогтлын хэв шинжээрээ дэлхийд нэн алдартай билээ.
Шотланд Scotland (Скот) Alba (Шотланд-Гали) | |
---|---|
Төрийн дуулал: янз бүр, голдуу "Шотландын Цэцэг" | |
Төлөв | Улс |
Нийслэл | Эдинбург 55°57′11″N 3°11′20″W / 55.95306°N 3.18889°W |
Томоохон хот | Глазго 55°51′40″N 4°15′00″W / 55.86111°N 4.25000°W |
Албан ёсны хэл[6] |
|
Угсаатны бүлгүүд (2011) |
|
Шашин (2011) | 53.8% Христ —32.4% Шотландын сүм —15.9% Католик —5.5% бусад урсгал 36.7% шашингүй 1.4% Ислам 0.3% Хиндүизм 0.2% Буддизм 0.2% Сикхизм 0.1% Иудаизм 0.3% бусад[7][8][9] |
Ард түмний нэршил |
|
|
|
Төр засаг | Үндсэн хуульт хаант засгийн нэг хэсэг, шилжүүлсэн парламентын хууль тогтоох засаг |
• Хаан | III Чарльз |
• Тэргүүн сайд | Хумза Юсаф |
• Тэргүүн дэд сайд | Шона Робисон |
Их Британийн Парламент | |
• Төрийн нарийн бичгийн дарга | Алистер Жек |
• Төлөөлөгчдийн танхим | 59 гишүүд (650-аас) |
Хууль тогтоох байгууллага | Шотландын Парламент |
Үүсэл | |
• Байгуулагдав | 9-р зуун (уламжлалаар 843) |
• Эдинбург–Нортгемптоны гэрээ | 3 сарын 17, 1328 |
• Бервикийн гэрээ | 10 сарын 3, 1357[10] |
• Англитай нэгдэв | 5 сарын 1, 1707 |
• Шилжүүлэлт | 19 November 1998 |
Газар нутаг | |
• Газар | 77,933 км2[11] |
• Усны эзлэх талбай (%) | 3.00% |
Хүн ам | |
• 2019 тооцоо | 5,463,300[12] |
• 2011 тооллого | 5,313,600[13] |
• Нягтаршил | 67.5/км2 |
ДНБ (нэрлэсэн) | 2021 тооцоо |
• Нийт | £181.0 тэрбум [14] |
• Нэг хүнд ноогдох | £33,033 |
ОТББИ | 31[15] дундаж |
ХХИ (2019) | ▲ 0.921[16] маш өндөр |
Мөнгөний нэгж | Фунт стерлинг (GBP) |
Цагийн бүс | UTC (Гринвичийн Дундаж Цаг) |
• Зуны цаг (ЗЦ) | UTC+1 (Британийн Зуны Цаг) |
Огнооны формат | өө/сс/жжжж (МЭ) |
Жолооны тал | зүүн |
Утасны томьёо | +44 |
Домэйн нэр | .scot[a] |
|
Тус улсын хоёр дахь том хот Эдинбург нь нийслэл нь бөгөөд Европын санхүүгийн томоохон төвд тооцогддог[18] бол хамгийн том хот болох Глазго нь үйлдвэрлэлийн хөгжлөөрөө дэлхийн хотуудыг тэргүүлэгч, гурав дахь том хот Абердин нь газрын тосны нөөц баялаг ихтэй тул энэ салбарынхаа Европын төв юм.[19] Усны нөөц баялаг нь Атлантын далай болон Хойд тэнгисээс тэтгэгддэг тул мөн адил арвин нөөцтэй орны тоонд ордог.[20]
Шотландын хаант улс нь 854-1707 он хүртэл оршин тогтнож байсан тусгаар улс байсан. Шотландын хаан VI Яков 1603 онд Стюартуудын удмын Англи, Ирландын анхны хаан болсон түүхтэй.
Вант улсын статустай байх үедээ 1707 онд Английн Вант улстай Холбооны хууль (англи. Acts of Union) байгуулж хоёр улсын парламентаар соёрхон баталж нэгдэн Их Британи, Умард Ирландын Нэгдсэн Вант Улсыг байгуулсан түүхтэй.
Хотууд
- Нийслэл Эдинбург хот.
|
|
Эшлэл
Нэмэлтээр уншиж болох
- Brown, Dauvit, (1999) Anglo-French acculturation and the Irish element in Scottish Identity in Smith, Brendan (ed.), Insular Responses to Medieval European Change, Cambridge University Press, pp. 135–53
- Brown, Michael (2004) The Wars of Scotland, 1214–1371, Edinburgh University Press., pp. 157–254
- Devine, T.M [1999] (2000). The Scottish Nation 1700–2000 (New Ed. edition). London:Penguin. ISBN 0-14-023004-1
- Dumville, David N. (2001). "St Cathrуe of Metz and the Hagiography of Exoticism". Irish Hagiography: Saints and Scholars. Dublin: Four Courts Press. pp. 172–176. ISBN 978-1851824861.
{{cite book}}
: Unknown parameter|unused_data=
ignored (help) - Flom, George Tobias. Scandinavian influence on Southern Lowland Scotch. A Contribution to the Study of the Linguistic Relations of English and Scandinavian (Columbia University Press, New York. 1900)
- Herbert, Maire (2000). "Rн Йrenn, Rн Alban, kingship and identity in the ninth and tenth centuries". In Simon Taylor (ed.) (ed.). Kings, Clerics and Chronicles in Scotland, 500–1297. Dublin: Four Courts Press. pp. 63–72. ISBN 1851825169.
{{cite book}}
:|editor=
has generic name (help) - MacLeod, Wilson (2004) Divided Gaels: Gaelic Cultural Identities in Scotland and Ireland: c.1200–1650. Oxford University Press.
- Pope, Robert (ed.), Religion and National Identity: Wales and Scotland, c.1700-2000 (University of Wales Press, 2001)
- Sharp, L. W. The Expansion of the English Language in Scotland, (Cambridge University Ph.D. thesis, 1927), pp. 102–325;
- Trevor-Roper, Hugh, The Invention of Scotland: Myth and History, Yale, 2008, ISBN 0-300-13686-2
Холбоос
- Scotland.org - Шотландын албан ёсны онлайн хөтөч
- [1] - Шотландын Засгийн газар
- [2] - Шотландын парламент
- [3] - Шотландын Үндэсний Архивын газар
- Газрын зураг
- Цахим номын сан Шотландын Үндэсний Төв номын сан
- Шотландын 2005 оны эдийн засгийн үзүүлэлтүүд (.pdf)