ଆତସବାଜି

ଆଜିଯାଏ ମିଳିଥିବା ଦୃଷ୍ଟାଂତ ଅନୁସାରେ ସପ୍ତମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଚୀନ ଦେଶରେ ଆତସବାଜୀର ପ୍ରଥମ ନିର୍ମାଣ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ଚୀନୀ ପରଂପରାର ଏକ ମୂଳ ଅଂଗ ଓ ଏହା ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ବିଶ୍ୱର ଅଲଗା ପ୍ରାଂତକୁ ପ୍ରସାରିତ ହୋଇଥିଲା । ^[୧] ଚୀନ ଦେଶ ହେଉଛି ଆତସବାଜୀ ତିଆରି କରିବା ଓ ରପ୍ତାନୀ କରିବାରେ ବିଶ୍ୱରେ ପ୍ରଥମ ।^[୨]

ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର କେତେକ ରାହାଂଗ ଶାସନରେ ବହୁ କାଳରୁ ଶୀତଳ ଷଷ୍ଠୀ, ଚଂପକ ଦ୍ୱାଦଶୀ, ନୃସିଂହ ଚତୁର୍ଦଶୀ ଆଦିରେ ଗ୍ରାମର ଲୋକେ ପୁରୁଷାନୁକ୍ରମେ ଲୋକେ ନାନା ପ୍ରକାର ବାଣ ନିଜେ ତିଆରି କରି ମାରନ୍ତି। ବାରୁଦରୁ ବାଣ ତିଆରି କରିବାର ବିଧି ଓ ଭାଗମାପ ବିଭିନ୍ନ ପୋଥିରେ ଲିଖିତ ରହିଛି ।

କେତେକ ବାଣର ନାମ ଚଂପା, କୁଂପୀ, ତୁଂବ, ହାବିଳି, ଚକ୍ର ଆକାଶ ମଲ୍ଲୀ, ଆସମାନଗୋଲା, ଚେଂଗ, କାଠଚଂପା, ଚଂଦ୍ରଉଦିଆ ବା ମହତାପ, ପାଣିକୁଆ, ବଂବାଜୀ, ତୋପବାଜୀ, କଦଂବଗଛ, ରସକଦଂବ ।

ଭୂମି ଓ ଆକାଶରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଉଥିବା ଭେଦରେ ଆତସବାଜୀ ଦୁଇ ପ୍ରକାରର । ଆକାଶରେ ଫୁଟୁଥିବା ବାଣକୁ ହାବିଳି ଓ ମାଟିରେ ଫୁଟୁଥିବା ବାଣକୁ ଫୋଟକା କୁହାଯାଏ । ତେବେ ଆକାଶକୁ ଛଡ଼ାଯାଉଥିବା ଆତସବାଜୀ ଅଧିକ ଲୋକପ୍ରିୟ ଓ ଆଜିର ଆତସବାଜୀ ବଜାରରେ ଅଧିକ ପ୍ରଚଳିତ । ଏ ଗୁଡ଼ିକ ମୂଲତଃ କାଗଜ, କାଠି(ବାଉଁଶ), ସୁତୁଲି ଆଦିର ଉପଯୋଗ କରି ବାରୁଦରୁ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ ।

• ବାଣ

ଉଇକିମିଡ଼ିଆ କମନ୍ସରେ Fireworksବାବଦରେ ମାଧ୍ୟମ ରହିଛି ।

• ଧୂମହୀନ ଆତସବାଜୀ (ଦୈନିକ ଭାସ୍କର) Archived 2010-11-09 at the Wayback Machine.
• ଆତସବାଜୀ ଅନୁସଂଧାନ ଓ ବିକାଶ କେଂଦ୍ର, ଶିବକାଶୀ Archived 2011-02-24 at the Wayback Machine.
• NOVA Online Kaboom! with pyrotechnics, anatomy of fireworks, etc
• Canadian Fireworks Association ACP
• The Science of Fireworks, demonstration lecture on the history of the modern firework