କୁଶୀନଗର
[[Category:Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Pagetype/setindex' not found. with short description]]
କୁଶୀନଗର कुशीनगर Kushinara | |
|---|---|
city | |
| State | Uttar Pradesh |
| District | Kushinagar |
| Government | |
| • Type | Nagar Panchayat |
| • District Magistrate | Mr. Shambhu Kumar |
| Population (2011) | |
| • Total | ୨୨,୨୧୪[୧] |
| Languages | |
| • Official | Hindi |
| Time zone | UTC+5:30 (IST) |
| Website | www |
କୁଶୀନଗର, ବ କୁଶୀନାରା , ଭାରତୀୟ ରାଜ୍ୟ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର କୁଶୀନଗର ଜିଲ୍ଲାର ଏକ ସହର ଓ ନଗର ପଞ୍ଚାଯତ । NH- 28ରେ ଗୋରଖପୁରରୁ 52 କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଏହା ଅବସ୍ଥିତ ।ପ୍ରସ୍ତାବିତ କୁଶୀନଗର - ସାରନାଥ ବୁଦ୍ଧହ ଏକ୍ସପ୍ରେସସ୍ୱୟ ରେଳପଥ ଏହାକୁ ରେଳ ସଂଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିବା । ଏହା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ ବୌଦ୍ଧ ତୀର୍ଥ ସ୍ଥଳ । ଏଠାରେ ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ପରିନିର୍ବାଣ ଲାଭ କରିଥିଲେ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । [୨] ଭରତ ବାହାରୁ ବୌଦ୍ଧମାନେ ଏହି ସ୍ଥାନକୁ ଜୀବନକାଳରେ ଅନ୍ତତଃ ଥରେ ଏହି ସ୍ଥାନକୁ ପରିଦର୍ଶନରେ ନିଶ୍ଚୟ ଆସିଥାନ୍ତି । [୩]
ବ୍ୟୁପତ୍ତି
ଏକ ତଥ୍ୟ ଅନୁସାରେ କୁଶବତୀ କୋଶଳ ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀ ଥିଲା । ଓ ରାମାୟଣର ଲିପି ଅନୁସାରେ ଏହି ନଗରକୁ ରାମାଙ୍କ ପୁତ୍ର ରାଜା କୁଶ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ । ବୌଦ୍ଧ ମତରେ କୁଶୀନଗର ରାଜା କୁଶଙ୍କ ଆଗରୁ ସ୍ଥାପିତ ହେଇଥିଲା । କୁଶ ବତୀ ନାମ କୁଶ ଜାତୀୟ ଘାସରୁ ଆସିଥିବା କୁହାଯାଏ । [୩]
ଜନସଂଖ୍ୟା
2011 ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ କୁଶୀନଗରର ଜନସଂଖ୍ୟା 22,214 ଥିଲା ,[୧][୪] ସମୁଦାୟ ଗୃହ ସଂଖ୍ୟା 3462 ଥାଇ ପୁରୁଷ ସଂଖ୍ୟା 52% ହେଇଥିବା ବେଳେ ମହିଳା 48% ଥିଲେ । ସାକ୍ଷ୍ୟରତା ହାର 78.43 % ଯାହା ଜାତୀୟ ହାରଠାରୁ ଆଦିକ । 10 ବର୍ଷରୁ କମ ଆବାଡି 11% ରହିଥିଲେ । କୁଶୀନଗର ରେ 5.03 % SC ହେଇଥିବା ବେଳେ ,2.39% ଲୋକ(ST) ଥିଲେ । [୧]
- Buddha Post Graduate College, Kushinagar
- Buddha Intermediate College, Kushinagar
ଇତିହାସ ପୂର୍ବତନ କୁଶବତୀ ନାମ ଥିବା ସହର ବର୍ତ୍ତମାନ କୁଶୀନଗର ନାମରେ ପରିଚିତ । ଏହା 6 ସ୍ଥ ଶତାବ୍ଦୀରେ ମଲ୍ଲ ରାଜବଂଶର ରାଜଧାନୀ ଥିଲା । ଏହା ମୌର୍ଯ୍ୟ , ଶ୍ରୁଙ୍ଗ , କୁଶାଣ ଗୁପ୍ତା ଓ ହର୍ଷ ସମ୍ଭ୍ରାଜ୍ୟର ଅଂଶ ରହିଥିଲା ।
12 ଶ ଶତାବ୍ଦୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କୁଶୀନଗର କୁଶୀନାରା ନାମକ ରାଜବଂଶଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହେବା ପରେ ତାହାର ବିଲୋପ ହେଇଥିଲା । 15 ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ପାଡରାଉନା ରାଜପୁତ ମଦନ ସିଂହଙ୍କଦ୍ୱାରା ଶାସିତ ହଉଥିଲା ।
ବ୍ରିଟିଶ ସମୟରେ 19 ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଆଲେକଜାଣ୍ଡାର କନନୀଙଘମ ନାମକ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିଦଙ୍କଦ୍ୱାରା ଖନନ କରାଯିବା ପରେ କୁଶୀନଗର ପୁଣି ଆଧୁନିକ କୁଶୀନଗର ଭାବରେ ପରିଚିତ ଓ ପ୍ରସିଦ୍ଧିକୁ ଆସିଲା । 1876 ମସିହାରୁ 20 ତମ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରାରମ୍ଭ ଯାଏ ବିହୀନନା ସମୟରେ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱ ଖନନ ପରେ ସ୍ତୂପ ଓ ଅନନ୍ୟ ଗୃହ ସବୁ ଅବିଷ୍କୃତ ହେଲା । 20 ତମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଏଇତିହାସିକ ଭୋଗେଲ[୫] ଏ ଦିଗର ଭୂ ଉଦ୍ୟମ କରି ବୌଦ୍ଧ ଭଗ୍ନାବଶେଷ ସବୁ ଉଦ୍ଧାର କରିଥିଲେ ।
1903 ମସିହାରେ ବର୍ମାର ବୌଦ୍ଧ ସନ୍ଥ ଏଠାକୁ ଆସି ମହାପରିନିର୍ବାଣ ମନ୍ଦିରକୁ ରହଣି ମନ୍ଦିର ଭାବରେ ରଖିଲେ ।
ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ 1994ରେ କୁଶୀନଗର ଏକ ଜିଲ୍ଲାର ମାନ୍ୟତା ପାଇଲା ।[୬]
ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଓ ପରିନିର୍ବାଣ ସ୍ଥଳ
1896ରେ ୱେଦାଳ ନାମକ ହିତିହାସ ବିଷାରଦ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ପରିନିର୍ବାଣ ରାମପୁରା ନାମକ ସ୍ଥାନରେ ହେଇଥିଲା ବୋଲି ମତଦେଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ମହାପରିନିର୍ବାଣ ସତ୍ତ ଅନୁସାରେ ବୁଦ୍ଧ କୁଶୀନଗରକୁ ଯାତ୍ରା କରିଥିଲେ ଓ ସେଠାରେ ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ସମାଧି ଦିଆ ଯାଇଥିଲା । ଆଧୁନିକ ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ୱିକ ପ୍ରମାଣ ଅନୁସାରେ ଅଧୁନା କାଶିଆ ନାମକ ସ୍ଥାନରେ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ପରଲୋକ ହେଇଥିଲା । .[୭][୮][୯][୧୦]
ଅଶୋକ ଏଠାରେ ସ୍ତୂପ ଓ ତୀର୍ଥ ସ୍ଥଳର ନିର୍ମାଣ କରେଇ ଥିଲେ । [୧୧] ଗୁପ୍ତ ରାଜୁତି ସମୟରେ ଏହାର ପରିବର୍ଦ୍ଧନ ହେଇଥିଲା ଓ ଢଳିତ ବୁଦ୍ଧ ମୂର୍ତି ସ୍ଥାପନ ହେଇଥିଲା । [୧୨][୧୩] 1200 ମସିହା ପରେ ଏଠାରୁ ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀମାନେ ମୁସଲମାନ ଆକ୍ରମଣ ଯୋଗୁ ପଳାଯନ କରିଥିଲେ । d.[୧୪][୧୫] 1900 ମସିହା ପରେ ବ୍ରିଟିଶ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିଦମାନେ ଏଠାରେ 1500 ବର୍ଷ ପୁରାତନ ବୌଦ୍ଧ ମୁଠି ଓ ଚିତ୍ର ଉଦ୍ଧାର କରିଥିଲେ । [୧୩][୧୬][୧୭] ସେହିଦିନରୁ ପୁଣି ଏହା ବୁଦ୍ଧ ଧର୍ମର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ତୀର୍ଥ ଭାବେ ରହିଛି । .[୧୮][୧୯] ଖନନ ବେଳେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ 3 ମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ମଧ୍ୟ ତୀର୍ଥ ସ୍ଥଳ ଭାବେ ଥିବାର ଜଣା ଯାଏ । [୧୮]
ଭୋଗୋଳିକ ସ୍ଥିତି
କୁଶୀନଗର ଜାତୀୟ ରାଜପଥ 28ର ଗୋରଖପୁରଠାରୁ 53 କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ latitude 26° 45´ N and 83° 24´ E.[୨୦][୨୧] ମଧ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ । କାଶିଆ ଆଞ୍ଚଲରେ ବିମାନ ସେବା ମଧ୍ୟ ରହିଛି । .[୨୦]
ପର୍ଯ୍ୟଟନ
ଗ୍ୟାଲେରି
Mahasukhamdada Chin Thargyi Pagoda of the Burmese Temple
Wat Thai Temple
Buddha Relic Distribution Site
