ପ୍ରାଥମିକ ଡିମ୍ବାଶୟ ଅଭାବ
| Primary ovarian insufficiency | |
|---|---|
| Premature ovarian failure,[୧] hypergonadotropic hypogonadism,[୧] gonadal dysgenesis (incorrect),[୧] premature menopause (incorrect),[୧][୨] premature ovarian insufficiency | |
Video explanation | |
| ବିଭାଗ | Obstetrics and gynecology |
| ଲକ୍ଷଣ | Irregular periods, hot flashes, night sweats, vaginal dryness, decreased sex drive[୨] |
| ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ | 35 to 40 years[୨] |
| କାରଣ | Usually unknown[୨] |
| ବିପଦ କାରକ | Genetic disorders (fragile X syndrome, Turner syndrome), thyroiditis, Addison disease, cancer treatment, cigarette smoke[୨] |
| ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | No periods for at least 4 months and high FSH[୧] |
| ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ | Premature menopause[୨] |
| ଚିକିତ୍ସା | Hormone replacement therapy, in vitro fertilization with egg donation[୩][୪] |
| ପୁନଃପୌନିକ | 1 in 1,000 (age 30), 1 in 100 (age 40)[୫] |
ପ୍ରାଥମିକ ଡିମ୍ବାଶୟ ଅଭାବ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Primary ovarian insufficiency/ POI ), ଅନ୍ୟ ନାମ ଅକାଳ ଡିମ୍ବାଶୟ ବିଫଳତା (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ premature ovarian failure/ POF ) ଏକ ପ୍ରକାର ରୋଗ ଯେଉଁଥିରେ ୪୦ ବର୍ଷ ବୟସ ପୂର୍ବରୁ ଡିମ୍ବାଶୟର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମତା ହ୍ରାସ ପାଇଯାଏ ।[୨] ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଲକ୍ଷଣରେ ଅନିୟମିତ ଋତୁସ୍ରାବ ହୁଏ ।[୨] ଏହା ପରେ ଋତୁବନ୍ଦର ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ ଯେପରିକି ଗରମ ଲାଗିବା (hot flush), ରାତ୍ରୀକାଳୀନ ଝାଳ ବୋହିବା, ats ାଳ, ଶୁଷ୍କ ଯୋନୀପଥ ଏବଂ ଯୌନକ୍ରିୟା ଅନିଚ୍ଛା ଦେଖାଯାଏ ।[୨] ଗର୍ଭବତୀ ହେବା ସମସ୍ୟା ମଧ୍ୟ ବାରମ୍ବାର ଦେଖାଯାଏ | [୨] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜଟିଳତାରେ ଅଷ୍ଟିଓପୋରୋସିସ୍ ଏବଂ ହୃଦରୋଗ ହୋଇପାରେ। [୬]
ପ୍ରାୟ ୯୦% ମାମଲାରେ ଏହାର କାରଣ ଜଣା ପଡ଼େନାହିଁ । [୨] ବେଳେବେଳେ ଫ୍ରାଜାଇଲ ଏକ୍ସ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ କିମ୍ବା ଟର୍ନର ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ଭଳି ଜେନେଟିକ ସମସ୍ୟା ସହିତ ଜଡ଼ିତ ହୋଇପାରେ ଏବଂ ଥାଇରଏଡ ପ୍ରଦାହ, ଆଡିସନ୍ ରୋଗ, କର୍କଟ ଚିକିତ୍ସା କିମ୍ବା ସିଗାରେଟ୍ ଧୂଆଁ ପରି ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥ ଯୋଗୁ ହୋଇଥାଏ | [୨] ଏହାର ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ପ୍ରଣାଳୀରେ କୌଣସି ଡିମ୍ବାଶୟ ଫଲିକ୍ଲ ଅବଶେଷ ନଥାଏ କିମ୍ବା ଓଭାରିଆନ୍ ଫଲିକ୍ଲ କର୍ମହ୍ରାସ ହୋଇପାରେ ।[୧] ଅତି କମରେ ୪ ମାସ ଧରି ଋତୁସ୍ରାବ ହେଉନଥିଲେ ଓ ଉଚ୍ଚ ସ୍ତରର ଫଲିକ୍ଲ-ଉତ୍ତେଜକ ହରମୋନ (FSH) ସ୍ତର ଥିଲେ ଏହି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ | [୧]
ଏହି ରୋଗରେ ସାଧାରଣତଃ ଏଷ୍ଟ୍ରୋଜେନ ଓ ପ୍ରୋଜେଷ୍ଟେରନ ହରମୋନ ପୁନସ୍ଥାପନ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ ।[୩] ଯେଉଁମାନେ ଗର୍ଭବତୀ ହେବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରନ୍ତି ସେମାନଙ୍କୁ ଅଣ୍ଡା ଦାନ ସହିତ ଇନ ଭିଟ୍ରୋ ଫର୍ଟିଲାଇଜେସନ କରାଯାଏ ।[୭] ପ୍ରାୟ ୫ରୁ ୧୦% ମହିଳା ବିନା ଡାକ୍ତରୀ ଚିକିତ୍ସାରେ ଗର୍ଭବତୀ ହୁଅନ୍ତି। [୧]
ପ୍ରାଥମିକ ଡିମ୍ବାଶୟ ଅଭାବ ୩୦ ବର୍ଷ ବୟସରେ ପ୍ରାୟ ୧୦୦୦ ମହିଳାଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣକୁ ଏବଂ ୪୦ ବର୍ଷ ବୟସରେ ୧୦୦ ମହିଳାଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ | [୫] ୨୦ ବର୍ଷ ବୟସରୁ କମ୍ ମହିଳାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ୧୦,୦୦୦ରେ ଜଣକର ହେବା ଦେଖାଯାଏ | [୬] "ପ୍ରାଥମିକ ଡିମ୍ବାଶୟ ଅଭାବ" ଶବ୍ଦକୁ ପସନ୍ଦ କରାଯାଏ ଯାହାକୁ ପ୍ରଥମେ ଫୁଲର ଆଲବ୍ରାଇଟ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ ।[୫] [୧]
.jpg){kind=link}