Antonim

Antonim (z gr. anti „naprzeciw”, onoma „imię, wyraz, tytuł”^[1]) – termin oznaczający przeciwieństwo, odwrotność znaczeniową wyrazu; antonimy to określenia przeciwstawne^[2]. Dyscyplina zajmująca się m.in. antonimami to leksykologia^[3].

Przykłady antonimów:

ciepło – zimno,
gruby – chudy,
syty – głodny.

Termin „antonim” również ma swój antonim – jest nim „synonim”.

Rodzaje antonimów

Antonimy właściwe

Antonimy właściwe podlegają stopniowaniu np.:

młody – stary, młodszy – starszy;
mądry – głupi, mądrzejszy – głupszy.

Nie oznaczają niezależnych przeciwstawnych jakości, lecz służą jako leksykalny środek wyrażania stopniowania, np.:

wysoki – niższy – najniższy,
młody – starszy – najstarszy.

Antonimy komplementarne

Antonimy komplementarne to pary wyrazów, w których zaprzeczenie jednego powoduje stwierdzenie drugiego, np.:

On jest żonaty – On nie jest kawalerem.

Konwersje

Do antonimów zalicza się też tzw. konwersje, czyli pary wyrazowe typu:

kupić – sprzedać,
nauczyciel – uczeń
ożenić się – wyjść za mąż.

Przypisy

[1]

[2]

[3]

Search