Choroba itai-itai

Choroba itai-itai (jap. イタイイタイ病 itai-itai byō, zwana też chorobą ouch-ouch) – udokumentowany przypadek masowego zatrucia kadmem^[1], który został opisany w 1964 roku w prowincji^{[potrzebny przypis]} Toyama w Japonii w okolicach kopalni Kamioka^[1]. Nazwa pochodzi od japońskiego słowa określającego silny ból (痛い itai), który w tej chorobie występował w kręgosłupie i stawach. Określenie itai-itai zostało ukute przez miejscowych^[2]. Od 1910 kadm był uwalniany w znaczących ilościach w wyniku działań górniczych i pierwsze przypadki choroby pojawiły się około 1912^[2]. Kopalnie nadal są czynne, a stopień skażenia kadmem pozostaje wysoki, ale lepsze odżywianie i opieka medyczna zmniejszyła występowanie choroby^[3].

W prowincji Toyama uprawiano ryż na polach nawożonych ściekami o dużej zawartości kadmu, pochodzącymi z zakładów przemysłowych. Ludzie zamieszkujący te tereny spożywali ryż, w którym zawartość kadmu dochodziła do 1 μg/g.

U pracowników plantacji ryżu stwierdzono:

• Osteomalacje wynikającą z wypierania wapnia przez kadm co prowadziło do licznych złamań^[1].
• nefropatie^[1]
• bóle kończyn i stawów^[1] w lędźwiach i mięśniach^{[potrzebny przypis]}
• charakterystyczny kaczy chód^{[potrzebny przypis]}

Choroba miała cięższy przebieg u osób z niedoborem witaminy D. Na przebieg choroby wpływał też stan hormonalny organizmu. Zwiększoną częstość występowania choroby odnotowano u dzieci oraz kobiet po menopauzie^[1].

Jest to jeden z czterech znanych przypadków masowych zatruć w Japonii^[4], spowodowanych zanieczyszczeniem środowiska przez przemysł.