Jaskinie polskich Tatr

Jaskinie polskich Tatr – grupa 862 jaskiń (grudzień 2020 roku) znajdujących się w polskich Tatrach. Znajdują się tu najdłuższe i najgłębsze jaskinie Polski. Ich łączna długość przekracza 135,4 km[1][2]. Ze względu na budowę geologiczną Tatr zdecydowana ich większość występuje w Tatrach Zachodnich[3]. Największe jaskinie są pochodzenia tektoniczno-krasowego lub krasowo-tektonicznego[4][5]. Kilkanaście jaskiń zalicza się do jaskiń lodowych.

Wejście do jaskini Dziura
I Płytowy Próg w Jaskini Wielkiej Śnieżnej
Wielka Studnia w Jaskini Wielkiej Śnieżnej
Jaskinia Raptawicka
Jaskinia Zbójnickie Okna w Organach
Bula pod Rysami. Po prawej stronie na płaskiej powierzchni szczytu otwór jaskini Szpara pod Rysami
Wejście do Jaskini Naciekowej
Otwór Jaskini Lodowej Litworowej w systemie Ptasia Studnia
Z tym tematem związana jest kategoria: Jaskinie polskich Tatr.

18 jaskiń w polskich Tatrach ma ponad 1000 m długości, 27 ma głębokość ponad 50 m.

Liczba jaskiń oraz ich długość i głębokość ulegają zmianom, gdyż duża ich część nie jest do końca zbadana i zmierzona. Odkrywane są nowe jaskinie (Jaskinia Harda) lub okazuje się, że niektóre jaskinie są ze sobą połączone i w rzeczywistości tworzą jeden system jaskiniowy. Przykładem jest tu Jaskinia Wielka Śnieżna (powstała z połączenia pięciu jaskiń), Jaskinia Wysoka – Za Siedmiu Progami (powstała z połączenia Jaskini Wysokiej, Jaskini za Siedmiu Progami i Jaskini Pośredniej) czy jaskinia Zośka – Zagonna Studnia (powstała z połączenia jaskini Zośka z jaskinią Zagonna Studnia)[6].

Większość jaskiń występujących w polskich Tatrach ma ukształtowanie pionowe. Parę jaskiń o ukształtowaniu poziomym udostępniono dla ruchu turystycznego. Są to:

Jedno z okien Pawlikowskiego w Jaskini Mylnej
Jaskinia Mroźna
Wypływający potok z Jaskini Wodnej pod Pisaną

15 najdłuższych jaskiń w polskich Tatrach[4][2]

LpNazwaDługość mDeniwelacja m
1Jaskinia Wielka Śnieżna23753824
2Śnieżna Studnia13650805
3Jaskinia Wysoka – Za Siedmiu Progami11660435
4Jaskinia Miętusia10780305
5Bańdzioch Kominiarski10010562
6Jaskinia Czarna7247303,5
7Ptasia Studnia6283352
8Jaskinia Zimna5420176
9Jaskinia Mała w Mułowej3863555
10Jaskinia Kozia3470389
11Jaskinia Kasprowa Niżnia310047
12Jaskinie Pawlikowskiego240976
13Szczelina Chochołowska232060
14Jaskinia Bystrej148053
15Siwy Kocioł1318295
W drodze do Smoczej Jamy w Wąwozie Kraków

15 jaskiń o największej deniwelacji w polskich Tatrach[4][2]

LpNazwaDeniwelacja mDługość m
1Jaskinia Wielka Śnieżna82423753
2Śnieżna Studnia805[2]13650[7]
3Bańdzioch Kominiarski56210010
4Jaskinia Mała w Mułowej5553863
5Jaskinia Wysoka – Za Siedmiu Progami43511660
6Jaskinia Kozia3893470
7Ptasia Studnia3526283
8Jaskinia Miętusia30510780
9Jaskinia Czarna303,57247
10Siwy Kocioł2951318
11Studnia w Kazalnicy Miętusiej2441000
12Jaskinia Zimna1765420
13Jaskinia pod Wantą172520
14Jaskinia Małołącka166258
15Zośka – Zagonna Studnia163700
Otwór Jaskini Obłazkowej

Położenie jaskiń

Ze względu na położenie można podzielić jaskinie na następujące grupy:

Dolina Chochołowska

Znajduje się tu 83 jaskinie[2]. Najdłuższe z nich to:

LpNazwaDługość mDeniwelacja mPołożenie
1Szczelina Chochołowska232060Wyżnia Brama Chochołowska
2Kamienne Mleko43030,3Wyżnia Brama Chochołowska
3Jaskinia Rybia3586Wyżnia Brama Chochołowska
4Dziura nad Potokiem1500Wyżnia Brama Chochołowska
5Dmuchawa13017,5Dudziniec

Dolina Kościeliska

Pionowy otwór jaskini Szczelina Przysłopczańska w Zawiesistej Turni

(bez Doliny Miętusiej i Wąwozu Kraków)

Znajduje się tu 225 jaskiń[2]. Najdłuższe z nich to:

LpNazwaDługość mDeniwelacja mPołożenie
1Bańdzioch Kominiarski10010562Żeleźniakowy Wierch
2Jaskinia Czarna7247303,5Organy
3Jaskinia Zimna5420176Organy
4Jaskinie Pawlikowskiego240976Raptawicka Turnia
5Jaskinia Naciekowa121097Organy

Wąwóz Kraków

Znajdują się tu 123 jaskinie[2]. Najdłuższe z nich to:

LpNazwaDługość mDeniwelacja mPołożenie
1Jaskinia Wysoka – Za Siedmiu Progami11660435Wysoki Grzbiet
2Jaskinia Psia107662Gubalec
4Jaskinia Poszukiwaczy Skarbów48430,7Zbójnicka Turnia
3Jaskinia Lodowa w Ciemniaku39042Ciemniak
5Jaskinia Zakosista13125,6Rynek

Dolina Miętusia

Znajdują się tu 133 jaskinie[2]. Najdłuższe z nich to:

LpNazwaDługość mDeniwelacja mPołożenie
1Jaskinia Miętusia10780305Dziurawe
2Ptasia Studnia6283352Ratusz Mułowy
3Jaskinia Mała w Mułowej3863555Dolina Mułowa
4Jaskinia Kozia3470389Dolina Litworowa
5Studnia w Kazalnicy Miętusiej1000244Kazalnica Miętusia

Dolina Małej Łąki

Znajduje się tu 112 jaskiń[2]. Najdłuższe z nich to:

LpNazwaDługość mDeniwelacja mPołożenie
1Jaskinia Wielka Śnieżna23753824Wyżnia Świstówka Małołącka
2Śnieżna Studnia13650805Niżnia Świstówka Małołącka
3Siwy Kocioł1318295Niżnia Świstówka Małołącka
4Zośka – Zagonna Studnia700163Czerwony Grzbiet
5Jaskinia Lodowa Małołącka36053Koprowe Mniszki

Dolina Bystrej

Znajduje się tu 78 jaskiń[2]. Najdłuższe z nich to:

LpNazwaDługość mDeniwelacja mPołożenie
1Jaskinia Kasprowa Niżnia310047Zawracik Kasprowy
2Jaskinia Bystrej148053Kalacka Turnia
3Jaskinia Magurska128559Jaworzyńska Czuba
4Jaskinia Goryczkowa60531Myślenickie Turnie
5Jaskinia Kalacka40519Kalacka Turnia

Doliny reglowe

Znajduje się tu 59 jaskiń[2]. Najdłuższe z nich to:

LpNazwaDługość mDeniwelacja mPołożenie
1Dziura17540,5Dolina ku Dziurze
2Dziura Wyżnia – Lisia Jama16414Dolina ku Dziurze
3Tylkowa Szczelina9825Dolina Lejowa
4Jaskinia Lejowa Wyżnia9717,7Dolina Lejowa
5Suchy Biwak7018Dolina Lejowa

Tatry Wysokie

Znajduje się tu 49 jaskiń[2]. Najdłuższe z nich to:

LpNazwaDługość mDeniwelacja mPołożenie
1Studnia w Mnichu59,322,3Mnich
2Jaskinia Wołoszyńska Niżnia46,415,7Wołoszyn
3Jaskinia Wołoszyńska Wyżnia4410,2Wołoszyn
4Wielka Żabia Szpara35,826Siedem Granatów
5Cubryńska Dziura I2711,5Cubryna

Przypisy