Jezioro Gocławskie

Jezioro leży na obszarze dzielnicy Praga-Południe w Warszawie pomiędzy osiedlami Gocław i Saska Kępa, po prawej stronie Wisły. Sąsiaduje z osiedlami mieszkaniowymi^[4][5]. Jezioro znajduje się wewnątrz obszaru ograniczonego przez osiedle mieszkaniowe oraz ulice: aleję Stanów Zjednoczonych, Bracławską i Kwarcianą. Przez wody Kanału Wystawowego jezioro ma połączenie z Jeziorem Kamionkowskim, a poprzez Kanał Gocławski – z jeziorem Balaton^[6].

Jezioro powstało w sposób sztuczny około 1935 roku w wyniku celowego spiętrzenia wód Kanału Wystawowego^[6]. Wcześniej znajdował się tu prawdopodobnie mniejszy akwen – starorzecze Wisły^[7]. Jego dzierżawcą był przez pewien czas ojciec Romana Dmowskiego – Walenty Dmowski^[8].

Zgodnie z ustaleniami w ramach Programu Ochrony Środowiska dla m. st. Warszawy na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r. jezioro położone jest na terasie zalewowej. Powierzchnia jeziora wynosi 1,4738 hektara^[9]. Maksymalna długość jeziora wynosi 250 m, a jego szerokość 50 m. Głębokość jeziora to 2–5 m^[2].

Jezioro jest środowiskiem życia dla dużej grupy gatunków makrobezkręgowców bentosowych, co może świadczyć o jego dużej wartości przyrodniczej. Zbiornikowi przyznano w 2009 roku I klasę czystości wody według metody BMWP-PL. Wskaźniki dla Jeziora Gocławskiego: liczba rodzin makrobezkręgowców: 24, wskaźnik Margalefa: 3,76; wskaźnik Simpsona: 0,79^[4].

Jezioro oraz pobliskie tereny porośnięte są roślinami takimi jak: grzybień biały, moczarka, wywłócznik. W akwenie żyją różne gatunki ryb takie jak: karasie, liny, płocie i leszcze; spotykano tu także ssaki: bobry i wydry^[10]. Zgodnie z badaniem z 2004 roku na terenie zbiornika wodnego stwierdzono występowanie następujących gatunków ptaków: łabędź niemy, świstun, derkacz i kaczka krzyżówka^[11].

Jezioro należy do obwodu rybackiego „Wisła – nr 3”, którego użytkownikiem jest Okręg Mazowiecki Polskiego Związku Wędkarskiego^[12].

W 2000 roku jezioro wraz z przyległymi terenami zostało zwrócone spadkobiercom rodziny Potockich, która przed wojną posiadała ten teren^[5]. W 2002, w ciągu trzech dni roboczych od złożenia wniosku, użytkowanie wieczyste zostało przekształcone we własność^[13]. Teren został później sprzedany deweloperowi i w 2014 nad jeziorem rozpoczęła się budowa budynków mieszkalnych^[14]. W związku z wątpliwościami, czy wody jeziora stoją czy płyną (wody płynące wraz z gruntami pod nimi nie mogą być własnością prywatną), sprawą zajęła się prokuratura^[14]. Wystąpiła ona o unieważnienie decyzji o przekształceniu użytkowania wieczystego we własność. Samorządowe Kolegium Odwoławcze uznało, że doszło do naruszenia prawa, ale nie unieważniło decyzji z uwagi na nieodwracalne skutki prawne^[14][15].

• Taras zalewowy Wisły w Warszawie

• Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), ISBN 83-239-9607-5 .

• zdjęcie Jeziora Gocławskiego na Wikimapii