Kot błotny

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1777 roku niemiecki przyrodnik Johann Christian Daniel von Schreber, nadając mu nazwę Felis chaus^[2]. Miejsce typowe to obszar rzeki Terek, na północ od Kaukazu, w Rosji^[25]. Holotyp fizycznie nie istnieje; Schreber swój opis oparł na tekście Güldenstädta z 1776 roku^[26][27].

Tradycyjnie wyróżniano do dziewięciu podgatunków^[25][28], jednak liczba ta została ograniczona na podstawie analiz morfometrycznych i molekularnych^[27]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają trzy podgatunki^[29].

Etymologia

• Felis: łac. feles lub felis „kot”^[30].
• chaus: rodzima nazwa dla kota błotnego^[31].
• affinis: łac. adfinis lub affinis „związany, sprzymierzony, dobrosąsiedzki”, od ad „w kierunku”; finis „koniec, granica”^[32].
• fulvidina: późnołac. fulvidus „śniady, żółty”, od łac. fulvus „śniady, złoto-żółty”^[33]; przyrostek -ina „odnoszący się”^[34].

Kot błotny występuje w Azji, zamieszkując w zależności od podgatunku^[29]:

• F. chaus chaus – Egipt i Bliski Wschód do Turkiestanu, Uzbekistanu, Kazachstanu i Afganistanu.
• F. chaus affinis – wschodni Afganistan, subkontynent indyjski i Sri Lanka.
• F. chaus fulvidina – południowo-wschodnia Azja, prawdopodobnie Chińska Republika Ludowa.

Długość ciała 61–85 cm, długość ogona 20–31 cm; masa ciała dorosłych samców 5,7–12 kg, dorosłych samic 2,6–9 kg^[28]; wysokość w kłębie to 40–50 cm. Na rozległym obszarze występuje w 3 podgatunkach (czy rasach geograficznych) różniących się ubarwieniem, długością sierści i wielkością. Zazwyczaj jest to kot o płowym (czasem rudawym lub rudobrązowym) ubarwieniu. Ma uszy z krótkimi pędzelkami (jak u rysia). Ogon czarno zakończony, puszysty, z wyraźnymi pierścieniami. Z pyska przypomina kota domowego.

Zajmuje różne siedliska, jednak preferuje tereny stepowe, nadrzeczne i bagienne. Na Nizinie Lenkorańskiej w Azerbejdżanie występował w nadmorskich zaroślach i trzcinowiskach^[35]. Zauważany jest również w gęstych dżunglach. Czasami spotyka się go w okolicach sztucznych stawów rybnych, zbiorników oraz sztucznie nawadnianych pól. Może również występować w suchych, otwartych lasach^[28]. Nie boi się ludzi i często osiedla się w pobliżu ich siedzib. Są spotykane od poziomu morza aż po wysokość 2400 m n.p.m. w Himalajach^[36].

Żywi się głównie gryzoniami, ale także zającami, płazami, robakami^[36] oraz ptakami, wężami, jaszczurkami i rybami. Koty błotne potrafią nurkować (wykorzystują tę zdolność w celu złapania ryby bądź ucieczki przed psami lub ludźmi)^[36].

Ciąża u samicy trwa około 66 dni, w miocie jest 3–5 młodych. Podczas rui samce wydają charakterystyczny dźwięk podobny do szczekania psa. Jest to jeden z niewielu gatunków kotów, u których samiec opiekuje się młodymi. Żyją średnio 14 lat^[36]. Dojrzałość płciową osiągają po 1,5–2 latach.

Poluje się na niego ze względu na ładne futro; na jedno damskie okrycie trzeba 12 skórek tego kota. W niektórych krajach jest także tępiony jako szkodnik.^{[potrzebny przypis]}

Sytuacja prawna w poszczególnych krajach wygląda następująco^[36]:

• W.E. de Winton. Felis chaus and its allies, with descriptions of new subspecies. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 2 (10), s. 291–294, 1898. (ang.). 
• T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.). 
• R.I. Pocock: The Fauna of British India, including Ceylon and Burma. Mammalia. Wyd. 2. Cz. 1: Primates and Carnivora (in part), Families Felidae and Viverridae. London: Taylor and Francis, 1939, s. 1–463. (ang.).
• Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062  (ang.).