Kranenburg (Nadrenia Północna-Westfalia)

Gmina w Nadrenii-Północnej Westfalii

Kranenburg (pisownia urzędowa do 9 czerwca 1936: Cranenburg[1]) – gmina w zachodnich Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, w rejencji Düsseldorf, w powiecie Kleve. Gmina leży przy holenderskiej granicy koło Nijmegen i jest członkiem Euroregionu Ren-Waal.

Kranenburg
gmina
ilustracja
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Nadrenia Północna-Westfalia

Rejencja

Düsseldorf

Powiat

Kleve

Powierzchnia

76,89 km²

Wysokość

21 m n.p.m.

Populacja (1 stycznia 2018)
• liczba ludności


10.711

• gęstość

139,3029 os./km²

Numer kierunkowy

02826

Kod pocztowy

47559

Tablice rejestracyjne

KLE, GEL

Adres urzędu:
Klever Straße 4
47559 Kranenburg
Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie
51°47′N 6°00′E/51,783333 6,000000
Strona internetowa

Geografia

Obszar gminy

Z ok. 77 km kwadratowych powierzchni gminy, jedynie 26 km kwadratowych jest używanych jako powierzchnia mieszkalna, budowlana lub rolnicza; 25 km kwadratowych to łąki a 26 km kwadratowych to lasy. Duże części obszaru gminy są niezamieszkanymi obszarami przyrodniczymi; na południu las Reichswald, na północy nizina Renu – Düffel[2].

Gmina podzielona jest na 9 miejscowości:

MiejscowośćLiczba mieszkańców[3]
Kranenburg4.614
Nütterden3.008
Schottheide663
Mehr542
Zyfflich505
Wyler564
Frasselt515
Niel222
Grafwegen78

Sąsiednie gminy

Gmina Kranenburg granicy na wschodzie z miastem Kleve, na południowym wschodzie z miastem Goch, na południowym zachodzie z gminą Gennep (prowincja Limburgia, w Holandii), na zachodzie i północy z gminą Berg en Dal (prowincja Gelderland, w Holandii).

Historia

Średniowiecze

Kranenburg został założony w XIII wieku przez klewowskich grafów. Zamek Kranenburg był wspomniany po raz pierwszy 1270; już za życia Dietricha Luf von Kleve, zmarłego w 1277 roku, zbudowano pierwszy kościół[4][5]. Już przed 1294 miejscowość posiadała prawa miejskie[4]. Przez odnalezienie „cudownego krzyża” w 1308 Kranenburg stał się ważnym miejscem pielgrzymek katolików[4][6].

21 października 1314 graf Dietrich von Kleve i jego żona Margarethe zastawili Gerhardowi von Horn miasto i zamek Kranenburg i ustanowili go rektorem i gubernatorem hrabstwa Kleve[5]. Między jego synem i spadkobiercą Dietrichem von Horn i grafem Kleve doszło do sporu przez odwołanie zastawu, który został zażegnany w roku 1370 przez orzeczenie księżnej Johanny von Brabant[5]. Kwota odszkodowania wyniosła 30.000 écu.

Mury miasta i wieża-młyn

Tego czasu miasto Kranenburg posiadało pierwsze fortyfikacje. Na przełomie XIV i XV wieku został wybudowany nowy zamek i kamienna fortyfikacja z dwoma bramami z niewyjaśnioną ilością wież, najbardziej wysunięta na południe, służąca między innymi jako miejski młyn[6]. W pierwszej połowie XV wieku miasto przeżywało okres rozkwitu, który został uwieczniony budową dużego kościoła w stylu gotyckim. W 1436 została przeniesiona kapituła św. Marcina z Zyfflich do Kranenburga.

Wczesna nowożytność

Liczne pożary i powodzie doprowadziły do końca czasów świetności miasta. Z wymarciem książąt Jülich-Kleve-Berg w 1609 Kranenburg, wraz z księstwem Kleve został dołączony do Brandenburgii-Prus. Wielki Elektor, Fryderyk Wilhelm I, oddał w 1675 Kranenburg w ręce jego przybocznego lekarza, Arnolda Feya. Po jego śmierci w 1678 miejscowość została z powrotem oddana Brandenburgii[4]. W 1650 w Kranenburgu założono gminę protestancką, która w 1723 zajęła mały kościół[4][6]. W 1789 pożar miasta zniszczył historyczny ratusz a grożące zawaleniem bramy miasta zostały zburzone w roku 1800.

Przełom XIX i XX wieku

W czasach dominacji Francji Kranenburg był siedzibą kantonu w departamencie Ruhry i czasowo najbardziej wysuniętym na północ punktem Francji, jednak stracił prawa miejskie[4]. Po kongresie Wiedeńskim gminy Kranenburg, Nütterden i Frasselt-Schottheide stworzyły gminę łączoną Kranenburg[4]. Ze względu na położenie granicy z Holandią, Kranenburga miał wielkie znaczenie. Od 1818 do 1856 Kranenburg był nawet siedzibą głównego urzędu celnego[4].

W 1936 do gminy zostało dołączone Grafwegen, które wcześniej należało do gminy Kessel[4]. Kranenburg pozostawał pod silnym wpływem rolnictwa aż do XX wieku.Podczas zimy 1944/1945 (II wojna światowa) miejscowość bardzo ucierpiała. 7 lutego 1945 alianci zachodni stoczyli bitwę w lesie Reichswald. 10 lutego Kranenburg[7] został przez nich wyzwolony. Pod koniec marca 1945 udało im się w Wesel przebić na drugą stronę Renu (Forsowanie Renu).

Zestrzelony amerykański Boeing B-17 nad Kranenburgiem

Po drugiej wojnie światowej gminy Wyler i Zyfflich zostały dołączone do urzędu Kranenburg. Gmina Kranenburg w jej dzisiejszej formie została stworzona 1 lipca 1969 podczas pierwszej reformy komunalnej w Nadrenii-Północnej Westfalii[4]. Gminy Kranenburg (wraz z Nütterden, Frasselt, Schottheide i Grafwegen), Wyler i Zyfflich urzędu Kranenburg, jak i gminy Mehr i Niel urzędu Rindern zostały połączone w nową gminę Kranenburg[4][8]. 1 stycznia 1975 wraz z drugą komunalną reformą w Nadrenii-Północnej Westfalii stary powiat Kleve został połączony z dawnym powiatem Geldern i częściami powiatów Moers i Rees w nowy dolnoreński, duży powiat Kleve. W przygranicznej gminie Kranenburg żyje do dzisiaj wielu Holendrów[6].

Rozwój populacji

Poniższe dane odnoszą się do obecnego terytorium gminy Kranenburg:

Rokliczba mieszkańców (każdego 01 stycznia)[2]
19505.620
19606.222
19707.840
19807.860
19907.984
20009.250
20059.812
201010.128
201110.159
201210.208
201310.250
201410.306
201510.433
201610.536

Polityka

Rada gminy

Od ostatnich wyborów komunalnych w 25 maja 2014 w radzie gminy są następujące partie:

PartiaMiejsca w Radzie GminyPoparcie wyrażone w „%”
CDU1348,3
SPD931,4
Związek 90/Zieloni311,4
FDP39,0

Frekwencja wyniosła 47,61%[9]. Następne wybory komunalne odbędą się w 2020 roku[10].

Burmistrz

Burmistrzem gminy Kranenburg jest od 30 sierpnia 2009[10] Günter Steins (CDU). Podczas ostatnich wyborów na burmistrza został wybrany jako kandydat lokalnych CDU i FDP, osiągając wynik 66% głosów. Jego kontrkandydatką była popierana przez SPD Tatjaana Kemper, która osiągnęła wynik 34%. Frekwencja wyniosła 44,91% uprawnionych do głosowania[11].

Zgodnie z ustawą gmina Kranenburg ma zezwolenie na używanie herbu, pieczęci i transparentu. Oprócz tego gmina posiada także logo.

Miasta partnerskie

Wraz z graniczącymi holenderskimi gminami Groesbeek i Ubbergen Kranenburg posiada jedno miasto partnerskie: Körmend na Węgrzech[12].

Kultura i zabytki

Teatry

Muzyka

Budowle

Po okresie rozkwitu gminy na przełomie XIII i XIV wieku zbudowano wiele budowli, które zachowały się do dzisiaj. Niektóre zostały zniszczone podczas II wojny światowej, lecz ze względów historycznych zostały odbudowane (niektóre w zmienionej formie, lecz w tych miejscach, w których były przed zniszczeniem).

Kranenburg

Katolicki kościół parafialny św. Piotra i Pawła w Kranenburgu (XV wiek)

Zyfflich

Niel

Mehr

Frasselt

Nütterden

Wyler

Ochrona środowiska

Strefa ochrony środowiska „Kranenburger Bruch”

Stacja ochrony środowiska NABU angażuje się szczególnie dla ochrony gęgaw, które żyją lub zimują w dużej liczbie w wilgotnych regionach Düffel[13].

Gospodarka i infrastruktura

Transport

Port lotniczy Weeze

Transport lotniczy

Najbliższymi lotniskami są Port Lotniczy Weeze, przeznaczony dla tanich linii lotniczych oraz Port Lotniczy Düsseldorf.

Transport autobusowy

W lokalnym transporcie kursują zarówno niemieckie, jak i holenderskie linie autobusowe. Dla całego transportu miejskiego obowiązuje jedna taryfa związku komunikacyjnego Rhein-Ruhr (VRR):

Niemieckie linie autobusowe
  • szybka linia autobusowa SB58 (VRR) między Emmerich i Nijmegen
  • linia autobusowa 55 (VRR) między Kleve i Kranenburgiem (przez Schottnheide i Frasselt)
  • linia autobusowa 59 (VRR) między Kleve i Kranenburgiem (przez Zyfflich i Wyler)
  • „obywatelska” linia autobusowa bKr (VRR) między Kranenburgiem i Zyfflich
Holenderskie linie autobusowe
  • linia autobusowa 57 (Breng) między Kranenburgiem i Nijmegen

Transport kolejowy

Do 1991 czynną w ruchu pasażerskim była linia kolejowa NijmegenKleveKrefeld należąca do Kolei lewobrzeżnej Doliny Renu[4][14]. Obecnie linia jest czynna w ruchu pasażerskim na odcinku Krefeld – Kleve, po przeprowadzonej w 2008 roku naprawie głównej torowiska[15]. Na pozostałym odcinku linii, czyli Kleve – Nijmegen od 2008 roku wykonywane są jedynie przewozy turystyczne drezyną ręczną. Drezyny te kursują między Kleve i Kranenburgiem, podobnie między Kranenburgiem i Groesbeekiem[6]. Dawny budynek dworca Kranenburg jest dzisiaj używany jako kawiarnia „Caféhaus Niederrhein”, „Besucherzentrum De Gelderse Poort Kranenburg” oraz punkt informacyjny NABU.

Transport drogowy

Wykaz dróg[16]
NumerPrzebieg
B504Kranenburg B9 – Grunewald
K2Keeken K3 – K31 – Niel – Kranenburg K44
K15Frasselt B504 – Schottheide – Nütterden – Kleve L484
K31Wyler K44 – B9 – Zyfflich – Niel – K2 – Mehr – Nütterden B9
K44Wyler B9 – K31 – Kranenburg – K2 – B9
B9Granica NL N325 – Kranenburg B504 – Nütterden – Donsbrüggen

Przez gminę Kranenburg przebiegają dwie drogi federalne (19,195 km[2]) i cztery powiatowe (28,760 km[2]). Oprócz tego przez gminę przebiega jeszcze 107,000 km[2]dróg gminnych i 24,330 km[2] dróg polnych/rolnych.

Große Straße podczas przebudowy w 2006 roku
Sytuacja na „Große Straße”

Po przebudowie „Große Straße” w 2006 roku centrum miejscowości stało się strefą o małym natężeniu ruchu; ruch pomiędzy Kleve i Nijmegen jest prowadzony obwodnicą wokół centrum, jednak z powodu nadal zbyt wielkiego natężenia ruch „Große Straße” stało się nieprawdziwą ulicą jednokierunkową[17].

Sport

W gminie Kranenburg znajdują się, dzięki systematycznej realizacji planów rozwoju sportu, obiekty umożliwiające uprawianie bardzo wielu dyscyplin sportowych. Wiele z nich jest zarządzanych przez kluby sportowe, a niektóre są własnością gminy[18].

Lista obiektów sportowych[19]

Kranenburg

  • Boisko sportowe
  • Hala sportowa przy Hauptschule
  • Hala sportowa przy szkole podstawowej
  • Kort tenisowy klubu tenisowego „Rot-Gelb” e.V.
  • Strzelnica Schützenhaus Kranenburg
  • Ośrodek jeździecki Reiterverein Kranenburg und Umgebung e.V.
  • Skatepark Jugendfreizeitheim „Train-Stop” Kranenburg
  • Tor do grania w kule przy dworcu drezyn

Nütterden

  • Boisko sportowe
  • Hala sportowa przy szkole podstawowej
  • Ośrodek jeździecki Reitstall Schulte-Geldermann
  • Ośrodek jeździecki Pferdebetrieb KM-Horses an more
  • Fitness- und Gesundheitszentrum maxemove

Mehr

  • Boisko sportowe

Schottheide

  • Boisko sportowe
  • Strzelnica Bürgerhaus Schottheide
  • Ośrodek jeździecki Reitclub „Papengatt”
  • Ośrodek jeździecki Pferdebetrieb Eichelkampshof

Wyler

  • Boisko sportowe

Frasselt

  • Strzelnica Schützenhaus Frasselt
  • Ośrodek jeździecki Reiterverein Kranenburg und Umgebung e.V.

Zyfflich

Osobistości

Przypisy

Bibliografia