Leszek Szaruga

Jest synem Witolda Wirpszy i Marii Kureckiej. Ukończył studia na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego^[1]. Pracę doktorską pt. „Walka o godność”^[2] napisał pod kierunkiem prof. Ireny Maciejewskiej. W 1968 r. był zatrzymany i aresztowany podczas wydarzeń marcowych. Wtedy też przybrał pseudonim Leszek Szaruga^[2].

W latach 70. i 80. był redaktorem pism drugiego obiegu, takich jak „Puls”, „Wezwanie”. W latach 1979–1989 współpracował z sekcją polską Radia Wolna Europa (pod pseudonimami: Jan Krajnik, Krzysztof Powoski). Od 1979 współpracował z „Kulturą”, Pod koniec istnienia pisma był w nim szefem działu poezji. 23 sierpnia 1980 roku dołączył do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami^[3]. W latach 1987-1990 mieszkał w Berlinie Zachodnim, gdzie współpracował z sekcjami polskimi BBC oraz Deutsche Welle oraz czasopismami emigracyjnymi.

Od przyjazdu na stałe do kraju w roku 2003 wykładowca Uniwersytetu Szczecińskiego, Częstochowskiej WSP, Uniwersytetu Warszawskiego. Redaktor pism „Nowaja Polsza” oraz „Przegląd Polityczny”. Laureat Nagrody Kościelskich (1986) oraz nagrody literackiej „Kultury” (1999).

W 2000 otrzymał habilitację na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu na podstawie rozprawy „Państwo - historia - literatura”^[1].

2 czerwca 2009 z rąk podsekretarza stanu w MKiDN Tomasza Merty odebrał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[4]. Członek Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego w Warszawie^[5]. Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, z którego odszedł na znak protestu wobec członkostwa Marcina Wolskiego i Rafała Ziemkiewicza w tymże stowarzyszeniu^[6].

W 2019 nominowany do Orfeusza - Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego za tom W tym samym czasie^[7] a w 2022 do Nagrody Literackiej „Nike” za poemat Mucha^[8] i do Nagrody Poetyckiej im. Kazimierza Hoffmana za tom Łowca^[9].

Poezja

• Wiersze, Oficyna Literatów i Krytyków, Poznań 1980
• Nie ma poezji, Krakowska Oficyna Studentów, Kraków 1981
• Czas morowy, Wydawnictwo Wydma, Warszawa 1982
• Przez zaciśnięte zęby, Wydawnictwo Przedświt, Warszawa 1983
• ...i inne wiersze, Wydawnictwo Głosy, Poznań 1984
• Mgły, Wydawnictwo Federacji Młodzieży Walczącej, Gdańsk 1987
• Nie mówcie Europa/Sagt nicht Europa, Wydawnictwo Pogląd, Berlin Zachodni 1988
• Po wszystkim, Oficyna Literacka, Kraków 1992
• Klucz od przepaści, Oficyna Literacka, Kraków 1994
• Eiszeit. Steinzeit (tłum. Renate Schmidgall), ROSPO, Hamburg 1997
• Skupienie, Wydawnictwo Miniatura, Kraków 1997
• Każdy jest kimś, Wydawnictwo Miniatura, Kraków 2000
• Przed burzą, Wydawnictwo Miniatura, Kraków 2001
• Panu Tadeuszowi, Wydawnictwo 13 muz, Szczecin 2001
• Wiersze skrócone, Wydawnictwo Miniatura, Kraków 2004
• Mówienia, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2004
• Wymysły, Wydawnictwo Miniatura, Kraków 2005
• Życiowy wybór (wiersze 1968-1998), Wydawnictwo Nowy Świat, Warszawa 2006^[10]
• Garść wierszy użytkowych, Wydawnictwo Miniatura, Kraków 2007
• Blag (języczenie), Wydawnictwo Miniatura, Kraków 2008
• Kanibale lubią ludzi, Wydawnictwo Forma, Szczecin 2012
• After All (tłum. Frank I. Vigoda), wydawnictwo internetowe:^[11] także papierowe, 2013
• Pomysł zapisu informacji (nielogiczny), Wydawnictwo Miniatura, Kraków 2013
• Logo Reya, Wydawnictwo Miniatura, Kraków 2015
• Fluktuacja kwantowa, Biblioteka Toposu, Sopot 2015
• Trochę inne historie, Wydawnictwo Convivo, Warszawa 2016
• Wybór z Księgi, Wydawnictwo Miniatura, Kraków 2016^[12]
• Skrót Księgi, Wydawnictwo Miniatura, Kraków 2016
• Extractum, Duży format, Warszawa 2017
• Zaczyna się, Wydawnictwo Convivo, Warszawa 2018
• W tym samym czasie, Zaułek Pomyłka, Szczecin 2018
• Istnienie, Zaułek Wydawniczy Pomyłka, Szczecin 2020
• Łowca, Wydawnictwo Convivo, Warszawa 2021
• Mucha, Wydawnictwo Convivo, Warszawa 2021
• Na języki, Zaułek Wydawniczy Pomyłka, Tanowo 2022
• Jeszcze trochę inne historie, Wydawnictwo Convivo, Warszawa 2022
• List, Wydawnictwo Convivo, Warszawa 2023

Proza

• Pudło, Wydawnictwo im. Uniwersytetu Pomorza Zachodniego, Szczecin 1981
• Tym czasem, wydawnictwo internetowe, 2001
• Wodna pieczęć, wydawnictwo internetowe, 2001
• Zdjęcie, Wydawnictwo Forma, Szczecin 2008
• Podróż mego życia, Wydawnictwo Forma, Szczecin 2008
• Das foto, Gabriele Schäfer Verlag, Herne 2011
• ...zmowa kontrolowana, Wydawnictwo Papierowy Motyl, Warszawa 2014
• Dane elementarne, Wydawnictwo Forma, Szczecin 2008

Eseistyka

• Własnymi słowami, Biblioteka Głosu, Warszawa 1979
• Szkoła polska, Wydawnictwo Przedświt, Warszawa 1984
• Walka o godność. Poezja polska w latach 1939-1988. Zarys głównych problemów, Korner Verlag, Berlin Zachodni 1988
• W Polsce czyli Nigdzie, Wydawnictwo Pogląd, Berlin Zachodni 1988
• Wobec cenzury: kostium kościelny w prozie polskiej. Wobec totalitaryzmu., Ottonianum, Szczecin 1994
• Zapis Zarys monograficzny. Biblioteka Zawartości, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 1996
• Dochodzenie do siebie, Wydawnictwo Fundacji Pogranicza, Sejny 1997
• Powrót poetów, Wydawnictwo Miniatura, Kraków 1997
• Milczenie i krzyk. Pięć esejów z powodu Młodej Polski, Wydawnictwo Naukowe UMCS, Lublin 1997
• Historia – państwo – literatura, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 1999
• Co czytamy? Prasa literacka 1945-1995, Wydawnictwo Naukowe UMCS, Lublin 1999
• Kazimierz Brakoniecki, Zespół Literacki ,,polska 2000", Kraków 2000
• Erwin Kruk, Zespół Literacki ,,polska 2000", Kraków 2000

• Leszek Szaruga – publikacje w bibliotece Polona