Marian Gawalewicz

Ukończył gimnazjum we Lwowie, po czym podjął studia w Instytucie Technicznym w Krakowie oraz na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1868 debiutował we lwowskiej prasie jako nowelista i poeta. Jest autorem m.in. powieści obyczajowych: Filistry, Mechesy, Szubrawcy oraz zbioru legend Królowa niebios.

Był redaktorem i współtwórcą pism: „Szkice Społeczne i Literackie”, „Kurier Warszawski”, „Tygodnik Powszechny”, „Kłosy”, „Romans i Powieść”, „Tygodnik Ilustrowany” oraz „Bluszcz”.

Miał córkę Gustawę, piszącą do Bluszcz pod pseudonimem „Toporczanka” (zmarła w 1906)^[1]. Zmarł we Lwowie i został pochowany na cmentarzu Łyczakowskim^[2] w alei zasłużonych, w pobliżu grobu Gabrieli Zapolskiej, której był partnerem życiowym.

W latach 1899–1901 był kierownikiem artystycznym Teatru Ludowego w Warszawie. Podobną funkcję pełnił w latach 1909–1910 w lwowskim teatrze miejskim.

Próbował również swoich sił jako przedsiębiorca teatralny. W latach 1903–1905 był dyrektorem sceny polskiej w Łodzi w oparciu o tzw. „Teatr Wielki” przy ówczesnej ul. Konstantynowskiej (ob. Legionów), z racji czego był jednym ze współorganizatorów wizyty H. Sienkiewicza w tym mieście 3 stycznia 1904 roku^[3].

W dorobku publikacyjnym M. Gawalewicza znajdują się m.in.^[4]:

• Królowa niebios^[5]
• Od jutra^[6]
• Znak zapytania^[7]
• Drugie pokolenie^[8][9][10]
• Warszawa^[11][12][13]
• Dwie baśnie (1907)
• Dusze w odlocie (1897)
• Szkice i obrazki (1898)
• Ćma^[14][15]
• Gąbka – Opowieść ze wspomnień redakcyjnych^[16]

• Henryk Markiewicz: Pozytywizm. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, ISBN 83-01-13849-1.
• Marian Gawalewicz, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy). [dostęp 2021-04-11] .

• Utwory Mariana Gawalewicza w bibliotece Polona