Medinilla (roślina)

rodzaj roślin

Medinilla (Medinilla Gaudich. ex DC.) – rodzaj roślin z rodziny zaczerniowatych. Obejmuje 375[5]–376[6] gatunków. Występują one na obszarach tropikalnych Starego Świata[7], przy czym najbardziej zróżnicowane są na Madagaskarze (ok. 70 gatunków), Filipinach (ok. 80), Nowej Gwinei (ok. 85[8]) i Borneo (ok. 50). W Afryce równikowej (od Liberii po Tanzanię[6]) występują 3–4 gatunki[8][5], liczne gatunki rosną w Azji Południowo-wschodniej[6], na północy sięgając po Chiny (w których zarejestrowano 11 gatunków[4]), obecne są w Nowej Gwinei i północno-wschodniej Australii[6] (na tym kontynencie jednak tylko jeden gatunek[5]). Na wschodzie zasięg rodzaju sięga po wyspy Fidżi[9] i Samoa[8], choć na leżącej bliżej Australii Nowej Kaledonii brak jego przedstawicieli[5][8]. Ze względu na zasięg rodzaj uznawany jest za pochodzący z Gondwany[8]. Medinille rosną zwykle w mszystych, wilgotnych lasach, zarówno nizinnych, jak i górskich. Wiele gatunków ma bardzo ograniczony zasięg lub znanych jest z pojedynczych stanowisk[10]. Z 5 gatunków poddanych ocenie na czerwonej liście IUCN cztery zaliczone zostały do różnych kategorii zagrożenia[11].

Medinilla
Ilustracja
Medinilla wspaniała
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

mirtowce

Rodzina

zaczerniowate

Rodzaj

medinilla

Nazwa systematyczna
Medinilla Gaudichaud-Beaupré ex A. P. de Candolle
Prodr. 3: 167. Mar (med.) 1828[3]
Typ nomenklatoryczny

M. rosea Gaudichaud-Beaupré ex A. P. de Candolle

Synonimy
  • Pseudodissochaeta M. P. Nayar.[4]
Kwiatostan medinilli wspaniałej
Medinilla beamanii
Medinilla cummingii

Niektóre gatunki, w szczególności medinilla wspaniała M. magnifica, uprawiane są jako ozdobne rośliny doniczkowe[5], zwłaszcza w ogrodach zimowych[7]. Niektóre gatunki wykorzystywane są także w ziołolecznictwie, np. liśćmi M. radicans leczy się dyzenterię[5], a z M. macrocarpa wytwarza się w Indonezji środki przeciw różnym truciznom[7].

Rośliny w uprawie wymagają podłoża żyznego, próchnicznego, przepuszczalnego i wilgotnego, należy je obficie podlewać i nawozić, nie znoszą spadków temperatur poniżej 18°C[12].

Nazwa rodzajowa upamiętnia hiszpańskiego gubernatora Marianów – Jose de Medinilla y Pineda[9].

Morfologia

Medinilla myriantha
Medinilla myrmecorhiza
Pokrój
Naziemne i epifityczne krzewy o pędach wyprostowanych, zwisających[6] lub płożących[10], rzadziej pnącza (czepiające się podpór korzeniami[7]) i niewielkie drzewa[4]. Pędy na przekroju okrągłe lub czterokanciaste, czasem gruboszowate i korkowaciejące[4]. Rośliny nagie, rzadziej różne części oprószone, pokryte drobnymi, brązowymi łuseczkami lub różnego rodzaju włoskami[10].
Liście
Pojedyncze i zwykle nagie, naprzeciwległe lub okółkowe (po trzy lub cztery[10]), rzadko skrętoległe[6], siedzące lub ogonkowe, całobrzegie lub ząbkowane[4]. Blaszka z jedną lub większą liczbą wiązek przewodzących biegnących wzdłuż liścia[6], zwykle wyraźnych. Blaszki często skórzaste[12]. Czasem występuje anizofilia[10]. U części gatunków na ogonku występują nibyprzylistki – drobne klapki oddzielone od pozostałej części blaszki[8].
Kwiaty
Zebrane w zwisające kwiatostany wierzchotkowe i wierzchotkowo-wiechowate wyrastające na szczytach pędów, w kątach liści lub z węzłów na bezlistnych łodygach i z szyi korzeniowej. Przysadki i podsadki obecne, czasem drobne i odpadające[4], często okazałe i barwne (zwykle różowe)[7]. Kwiaty zwykle czterokrotne[4], rzadziej 5- i 6-krotne[6][4]. Hypancjum i kielich półkuliste, lejkowate, walcowate lub dzwonkowate[6][4], działki cienkie lub mięsiste, na szczycie rąbek kielicha bywa niepodzielony, ząbkowany lub z niewielkimi, nieregularnymi klapami[6], czasem łatki działek okazałe, na końcu zaostrzone[4]. Płatki korony równej wielkości lub rzadziej nierówne[6], zwykle jajowate, podługowate lub okrągławe[4], najczęściej białe lub czerwone[6]. Pręciki w liczbie od 8 do 16 (dwukrotnie większej od liczby płatków), podobne wielkością lub zróżnicowane. Pylniki równowąskie, lancetowate lub podługowate, na szczycie z dzióbkiem, otwierające się pojedynczym porem, rzadziej dwoma[4][6]. Zalążnia dolna, zwykle jajowata[4]4-, 5- lub 6-komorowa. Szyjka słupka cienka zakończona słabo widocznym lub główkowatym znamieniem[6].
Owoce
Jajowate, kuliste lub urnowate[4] jagody zamknięte w trwałych kielichach[6]. Początkowo zielone, dojrzewając stają się czerwone do fioletowoczarnych[10]. Zawierają liczne (od 50 do 100[10]), drobne nasiona (poniżej 1 mm średnicy[10]) o łupinie gładkiej lub punktowanej[4][6].

Systematyka

Medinilla scortechinii
Medinilla sedifolia
Medinilla speciosa
Medinilla venosa
Medinilla waterhousei

Rodzaj z rodziny zaczerniowatych Melastomataceae. W jej obrębie klasyfikowany jest do podrodziny Melastomatoideae Seringe i plemienia Dissochaeteae Triana[2].

Wykaz gatunków[6]
  • Medinilla acutialata Pócs & Khoi
  • Medinilla acutissimifolia H.Perrier
  • Medinilla aggregata Bakh.f.
  • Medinilla alata Baker f.
  • Medinilla albida Merr. & L.M.Perry
  • Medinilla albiflora H.Perrier
  • Medinilla allantocalyx Regalado
  • Medinilla alpestris Blume
  • Medinilla ambrensis Jum. & H.Perrier
  • Medinilla amplectens Regalado
  • Medinilla amplexicaulis Blume
  • Medinilla amplifolia Merr.
  • Medinilla anamalaiana Sasidh. & Sujanapal
  • Medinilla andasibeensis Jum. & H.Perrier
  • Medinilla andrarangensis Jum. & H.Perrier
  • Medinilla angustifolia Jum. & H.Perrier
  • Medinilla angusto-acuminat a Bakh.f.
  • Medinilla anisophylla Merr.
  • Medinilla ankaizinensis H.Perrier
  • Medinilla annulata C.B.Rob.
  • Medinilla annulifera Ohwi
  • Medinilla anomala Cogn.
  • Medinilla antonii Elmer
  • Medinilla apayaoensis Merr.
  • Medinilla apoensis C.B.Rob.
  • Medinilla arboricola F.C.How
  • Medinilla archboldiana A.C.Sm.
  • Medinilla arfakensis Baker f.
  • Medinilla arunachalica G.D.Pal
  • Medinilla ascendens Jum. & H.Perrier
  • Medinilla astronioides Triana
  • Medinilla atroviridis Regalado
  • Medinilla aurantiiflora Elmer
  • Medinilla auriculata Lauterb.
  • Medinilla bakeriana Mansf.
  • Medinilla balakrishnanii Jayanthi, Karthig., Sumathi & Diwakar
  • Medinilla balls-headleyi F.Muell.
  • Medinilla banahaensis Elmer
  • Medinilla baronii Baker
  • Medinilla basaltarum Jum. & H.Perrier
  • Medinilla beamanii Regalado
  • Medinilla beddomei C.B.Clarke
  • Medinilla benguetensis Elmer
  • Medinilla bicolor Merr.
  • Medinilla bigradata H.Perrier
  • Medinilla binaria Elmer
  • Medinilla bismarck-ramuens is W.N.Takeuchi
  • Medinilla blumeana Mansf.
  • Medinilla boemiensis Kaneh. & Hatus. ex Ohwi
  • Medinilla botryocarpa Regalado
  • Medinilla brassii Markgr.
  • Medinilla brevipes Merr.
  • Medinilla buennemeyeri Bakh.f.
  • Medinilla cacuminum Jum. & H.Perrier
  • Medinilla calcicola Merr.
  • Medinilla calcicrassa Jum. & H.Perrier
  • Medinilla calelanensis Elmer
  • Medinilla calliantha Merr. & L.M.Perry
  • Medinilla campanulata Jum. & H.Perrier
  • Medinilla capitata Merr.
  • Medinilla cauliflora Hemsl.
  • Medinilla celebica Blume
  • Medinilla cephalantha Merr. & L.M.Perry
  • Medinilla cephalophora Merr.
  • Medinilla ceramensis Bakh.f.
  • Medinilla chapelieri Cogn.
  • Medinilla chermezonii H.Perrier
  • Medinilla clarkei King
  • Medinilla clathrata Bodegom
  • Medinilla clemensiana Regalado
  • Medinilla clementis Merr.
  • Medinilla coccinea Baker f.
  • Medinilla compacta Bakh.f.
  • Medinilla compressicaulis Merr.
  • Medinilla congesta Merr.
  • Medinilla copelandii Merr.
  • Medinilla corallina Cogn.
  • Medinilla cordata Merr.
  • Medinilla cordifolia Baker ex H.Perrier
  • Medinilla coriacea Merr.
  • Medinilla corneri Regalado
  • Medinilla coronata Regalado
  • Medinilla coursiana H.Perrier
  • Medinilla crassata Elmer
  • Medinilla crassifolia Blume
  • Medinilla crassinervia Blume
  • Medinilla crassiuscula Ohwi
  • Medinilla crispata Blume
  • Medinilla cucullata H.Perrier
  • Medinilla cuernosensis Elmer
  • Medinilla cummingii Naudin
  • Medinilla cuneata (Thwaites) K.Bremer & Lundin
  • Medinilla curranii Merr.
  • Medinilla curtisii Veitch
  • Medinilla cymosa Jum. & H.Perrier
  • Medinilla dallciana Fernando & Balete
  • Medinilla dallmannensis Kaneh. & Hatus. ex Ohwi
  • Medinilla danumensis Regalado
  • Medinilla decaryi H.Perrier
  • Medinilla decora A.C.Sm.
  • Medinilla dentata Veldkamp
  • Medinilla disparifolia C.B.Rob.
  • Medinilla divaricata Baker
  • Medinilla diversifolia Kaneh.
  • Medinilla dolichophylla Merr.
  • Medinilla driessenioides Bakh.f.
  • Medinilla elegans Elmer
  • Medinilla endertii Regalado
  • Medinilla engganensis Bakh.f.
  • Medinilla engleri Gilg
  • Medinilla ericarum Jum. & H.Perrier
  • Medinilla ericoidea Steenis
  • Medinilla erythrotricha Elmer
  • Medinilla exigua Merr. & L.M.Perry
  • Medinilla eximia Blume
  • Medinilla falcata H.Perrier
  • Medinilla fasciculata Baker
  • Medinilla fasciculiflora Ohwi
  • Medinilla fengii (S.Y.Hu) C.Y.Wu & C.Chen
  • Medinilla fenicis Merr.
  • Medinilla ferruginea Merr.
  • Medinilla ferruginescens Ohwi
  • Medinilla flagellifera Jum. & H.Perrier
  • Medinilla forbesii Baker f.
  • Medinilla formosana Hayata
  • Medinilla fragilis Regalado
  • Medinilla frodinii Bodegom
  • Medinilla fuchsioides Gardner
  • Medinilla furfuracea Merr.
  • Medinilla gibbifolia Ohwi
  • Medinilla glandulosa Bodegom
  • Medinilla glomerata Jum. & H.Perrier
  • Medinilla gracilis Veldkamp
  • Medinilla grandifolia Bodegom
  • Medinilla griffithii C.B.Clarke
  • Medinilla halconensis Merr.
  • Medinilla halogeton S.Moore
  • Medinilla hayatana H.Keng
  • Medinilla hellwigii Mansf.
  • Medinilla heteromorphophyl la Guillaumin
  • Medinilla heterophylla A.Gray
  • Medinilla hexamera Baker f.
  • Medinilla himalayana Hook.f. ex Triana
  • Medinilla hollrungiana Mansf.
  • Medinilla homoeandra (Stapf) M.P.Nayar
  • Medinilla honbaensis Guillaumin
  • Medinilla humbertiana H.Perrier
  • Medinilla humblotii Cogn.
  • Medinilla humilis Teijsm. & Binn.
  • Medinilla hypericifolia Blume
  • Medinilla ibityensis H.Perrier
  • Medinilla inaequifolia C.B.Rob.
  • Medinilla insignis Mansf.
  • Medinilla interiaciens Bodegom
  • Medinilla intermedia Blume
  • Medinilla ivohibeensis H.Perrier
  • Medinilla kajewskii Merr. & L.M.Perry
  • Medinilla kambikambi A.C.Sm.
  • Medinilla kandavuensis A.C.Sm.
  • Medinilla kanehirae Ohwi
  • Medinilla kaniensis Mansf.
  • Medinilla kinabaluensis Regalado
  • Medinilla korinchensis Ridl.
  • Medinilla lagunae S.Vidal
  • Medinilla lanceata (Nayar) C.Chen
  • Medinilla lanceolata Baker
  • Medinilla lancifolia Merr. & L.M.Perry
  • Medinilla lasioclados Stapf
  • Medinilla lateralis Merr.
  • Medinilla latericia Regalado
  • Medinilla laurifolia Blume
  • Medinilla lauterbachiana Mansf.
  • Medinilla laxiflora Ridl.
  • Medinilla ledermannii Mansf.
  • Medinilla lemurum H.Perrier
  • Medinilla lenticellata Bodegom
  • Medinilla leptophylla Baker
  • Medinilla leucantha Merr. & L.M.Perry
  • Medinilla leytensis Merr.
  • Medinilla linearifolia Baker
  • Medinilla longicymosa Gibbs
  • Medinilla longifila Jum. & H.Perrier
  • Medinilla longifolia Cogn.
  • Medinilla longipedunculata Cogn.
  • Medinilla lophoclada Baker
  • Medinilla loranthoides Naudin
  • Medinilla lordbergiana Mansf.
  • Medinilla lorentziana Mansf.
  • Medinilla luraluensis Merr. & L.M.Perry
  • Medinilla macrophylla Blume
  • Medinilla macrophyma Jum. & H.Perrier
  • Medinilla maculata Gardner
  • Medinilla magnifica Lindl.medinilla wspaniała
  • Medinilla maidenii F.Muell.
  • Medinilla malabarica Bedd. & C.E.C.Fisch.
  • Medinilla malaboensis Bakh.f.
  • Medinilla malindangensis Merr.
  • Medinilla maluensis Mansf.
  • Medinilla mandrakensis H.Perrier
  • Medinilla mannii Hook.f.
  • Medinilla mansfeldii Bakh.f.
  • Medinilla markgrafii Merr. & L.M.Perry
  • Medinilla masoalensis Jum. & H.Perrier
  • Medinilla matitanensis Jum. & H.Perrier
  • Medinilla matthewii Ridl.
  • Medinilla mearnsii Merr.
  • Medinilla medinilliana (Gaudich.) Fosberg & Sachet
  • Medinilla megacalyx Merr.
  • Medinilla membranacea Merr.
  • Medinilla merguiensis C.B.Clarke
  • Medinilla merrittii Merr.
  • Medinilla micrantha Jum. & H.Perrier
  • Medinilla micranthera H.Perrier
  • Medinilla microcephala Regalado
  • Medinilla minahassae Koord.
  • Medinilla mindorensis Merr.
  • Medinilla miniata Merr.
  • Medinilla minutibracteata Bodegom
  • Medinilla minutifolia Bodegom
  • Medinilla mirabile (Gilg) Jacq.-Fél.
  • Medinilla montana Cogn.
  • Medinilla montisaping Regalado
  • Medinilla mortonii Hemsl.
  • Medinilla mucronata Koord. ex Bakh.f.
  • Medinilla multialata Quisumb. & Merr.
  • Medinilla multibracteata Bodegom
  • Medinilla multiflora Merr.
  • Medinilla multinervia Merr.
  • Medinilla muricata Blume
  • Medinilla musofo K.Schum. & Lauterb.
  • Medinilla myrtiformis Triana
  • Medinilla nana S.Y.Hu
  • Medinilla napiformis Bakh.f.
  • Medinilla neglecta M.P.Nayar
  • Medinilla neoebudica Guillaumin
  • Medinilla nervulosa Baker f.
  • Medinilla nidularis Markgr.
  • Medinilla nodosa Fosberg
  • Medinilla novoguineensis Baker f.
  • Medinilla oblanceolata Merr.
  • Medinilla oblongifolia Cogn.
  • Medinilla obovata Merr.
  • Medinilla obreensis Mansf.
  • Medinilla occidentalis Naudin
  • Medinilla ovalifolia (A.Gray) A.C.Sm.
  • Medinilla ovalis Merr.
  • Medinilla ovata Jum. & H.Perrier
  • Medinilla pachygona C.B.Rob.
  • Medinilla pachyphylla Jum. & H.Perrier
  • Medinilla palawanensis Regalado
  • Medinilla panayensis Merr.
  • Medinilla paniculata Mansf.
  • Medinilla papillosa Baker
  • Medinilla papuana Scheff.
  • Medinilla papulosa Ohwi
  • Medinilla parva Merr.
  • Medinilla parvibractea Merr.
  • Medinilla parvifolia Baker
  • Medinilla patens Ridl.
  • Medinilla pauciflora Hook.f. ex Triana
  • Medinilla pedunculosa Ohwi ex Regalado
  • Medinilla peekelii Mansf.
  • Medinilla pellita Veldkamp & Karton.
  • Medinilla peltata Merr.
  • Medinilla pendens Ridl.
  • Medinilla pendula Merr.
  • Medinilla perrieri Veldkamp & Karton.
  • Medinilla petelotii Merr.
  • Medinilla pinnatinervia Merr.
  • Medinilla plumosa Mansf.
  • Medinilla polillensis C.B.Rob.
  • Medinilla porphyrandra Ridl.
  • Medinilla prostrata Jum. & H.Perrier
  • Medinilla pterocaula Blume
  • Medinilla pubiflora Merr. & L.M.Perry
  • Medinilla pulleana Mansf.
  • Medinilla punicea Bodegom
  • Medinilla purpurea Elmer ex Merr.
  • Medinilla pycnantha Quisumb. & Merr.
  • Medinilla quadrangularis Jum. & H.Perrier
  • Medinilla quadrialata Ohwi ex Regalado
  • Medinilla quadrifolia Blume
  • Medinilla quartzitarum Jum. & H.Perrier
  • Medinilla quintuplinervis Cogn.
  • Medinilla racemosa H.St.John
  • Medinilla radicans Blume
  • Medinilla radiciflora Quisumb. & Merr.
  • Medinilla ramiflora Merr.
  • Medinilla rhodochlaena A.Gray
  • Medinilla rhodorhachis Baker f.
  • Medinilla richardsii Regalado
  • Medinilla ridleyi Merr.
  • Medinilla robinsonii Elmer
  • Medinilla robusticaulis Bakh.f.
  • Medinilla rotundiflora H.Perrier
  • Medinilla rubella H.Perrier
  • Medinilla rubescens Merr. & L.M.Perry
  • Medinilla rubicunda (Jack) Blume
  • Medinilla rubiginosa Cogn.
  • Medinilla rubrifolia Mansf.
  • Medinilla rubrifrons Regalado
  • Medinilla rubrifructus Ohwi
  • Medinilla rubrinervis Jum. & H.Perrier ex Cordem.
  • Medinilla rubrovenia Baker f.
  • Medinilla rufescens Regalado
  • Medinilla rufopilosa Ohwi ex Regalado
  • Medinilla sahyadrica Sujanapal & Sasidh.
  • Medinilla salicina Ohwi ex Regalado
  • Medinilla samoensis (Hochr.) Christoph.
  • Medinilla sapoi-riverensis W.N.Takeuchi
  • Medinilla sarcorhiza Cogn.
  • Medinilla schlechteri Mansf.
  • Medinilla schraderbergensi s Mansf.
  • Medinilla schumanniana Mansf.
  • Medinilla scortechinii King
  • Medinilla sedifolia Jum. & H.Perrier
  • Medinilla selangorensis J.F.Maxwell
  • Medinilla sessiliflora Regalado
  • Medinilla sessilifolia Merr.
  • Medinilla sessilis Merr. & L.M.Perry
  • Medinilla setiflora Bodegom
  • Medinilla setigera Miq.
  • Medinilla sogeriensis Baker f.
  • Medinilla speciosa Blume
  • Medinilla spectabilis A.C.Sm.
  • Medinilla sphaerocarpa Hochr.
  • Medinilla squillula Veldkamp
  • Medinilla stenobotrys Merr.
  • Medinilla stephanostegia Stapf
  • Medinilla subalata Baker f.
  • Medinilla subauriculata Regalado
  • Medinilla subcordata Cogn.
  • Medinilla suberosa Regalado
  • Medinilla subviridis A.C.Sm.
  • Medinilla succulenta Blume
  • Medinilla sulcata Quisumb. & Merr.
  • Medinilla surigaoensis Regalado
  • Medinilla tapete-magicum Cámara-Leret & Veldkamp
  • Medinilla tayabensis Merr.
  • Medinilla tenuicaulis Ridl.
  • Medinilla tenuipedicellata Baker f.
  • Medinilla tenuipes Merr.
  • Medinilla ternatensis Miq.
  • Medinilla ternifolia Triana
  • Medinilla tetragona Cogn.
  • Medinilla tetraptera Ohwi
  • Medinilla teysmannii Miq.
  • Medinilla theresae Fernando
  • Medinilla torrentum Jum. & H.Perrier
  • Medinilla torricellensis Mansf.
  • Medinilla triangularis Jum. & H.Perrier
  • Medinilla trinervia Cogn.
  • Medinilla triochiton Bodegom
  • Medinilla triplinervia Cogn.
  • Medinilla tsinjoarivensis H.Perrier
  • Medinilla tuberosa Jum. & H.Perrier ex Cordem.
  • Medinilla tulagiensis Merr. & L.M.Perry
  • Medinilla umbellata Merr.
  • Medinilla umbrina Elmer
  • Medinilla uncidens Jum. & H.Perrier
  • Medinilla uninervis Veldkamp
  • Medinilla urophylla Stapf
  • Medinilla vagans Merr. & L.M.Perry
  • Medinilla vanraaltii Boerl. & Koord.-Schum.
  • Medinilla varingoidea Bakh.f.
  • Medinilla venosa Blume
  • Medinilla venusta King
  • Medinilla verrucosa Blume
  • Medinilla versteegii Mansf.
  • Medinilla viguieri H.Perrier & H.Perrier
  • Medinilla viscoides Triana
  • Medinilla vohipararensis Jum. & H.Perrier
  • Medinilla warica Mansf.
  • Medinilla waterhousei Seem.
  • Medinilla whitfordii Merr.
  • Medinilla zoster Veldkamp

Przypisy