Nominalizm
Nominalizm pojęciowy – jeden z poglądów filozoficznych na pojęcia ogólne, inaczej powszechniki lub uniwersalia. Nominalizm odmawia im istnienia realnego, to znaczy obiektywnego, poza umysłem i ludzką mową, uznający je za nazwy[1], służące jedynie komunikacji językowej. Według nominalistów każdemu pojęciu odpowiadają jednostkowe konkretne przedmioty, czyli desygnaty; jest to przeciwieństwo realizmów pojęciowych jak platonizm czy arystotelizm. Przykładowe doktryny nominalistyczne to reizm, różne formy pozytywizmu oraz niektóre inne empiryzmy.
Nominalizm był jednym ze stanowisk w średniowiecznym sporze o uniwersalia. W IX wieku Ibrahim al-Nazzam przedstawiał nominalizm arabski. Należąc do skrajnej grupy mutazylitów, odrzucał wszechmoc Boga i uczył o równości ludzi z innymi zwierzętami, które według niego też mogą zostać zbawione.
Przedstawicielami nominalizmu byli:
- Eryk z Auxerre
- Remigiusz z Auxerre
- Roscelin
- William Ockham
- George Berkeley
Przypisy
Bibliografia
- Stefan Swieżawski: Dzieje europejskiej filozofii klasycznej. Warszawa-Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 454-459. ISBN 83-01-13188-8.
- Władysław Tatarkiewicz: Historia Filozofii I. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004, s. 231-237. ISBN 83-01-13853-X.
Linki zewnętrzne
Nominalism (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-12].
Artykuły na Stanford Encyclopedia of Philosophy (ang.) [dostęp 2018-01-28]:
- Gonzalo Rodriguez-Pereyra, Nominalism in Metaphysics, 1 kwietnia 2015. (Nominalizm w metafizyce)
- Otávio Bueno, Nominalism in the Philosophy of Mathematics, 16 września 2013. (Nominalizm w filozofii matematyki)