Ochrona gatunkowa grzybów
Ochrona gatunkowa grzybów – analogicznie do ochrony gatunkowej roślin i zwierząt – to prawny sposób zabezpieczenia rzadko występujących gatunków dziko rosnących grzybów zagrożonych wyginięciem. Obecnie obejmuje to również porosty, ponieważ zgodnie z aktualną systematyką są one zaliczane do grzybów[1].
Ochrona grzybów do 2014 r.
Polska jest pionierem ochrony gatunkowej grzybów[2]. Ochronę 21 najrzadszych gatunków grzybów wprowadziła w 1983 r.[3] jako pierwsze państwo w Europie. W 1995 roku objęto ochroną częściową wszystkie gatunki grzybów[4]. W 2004 r. podstawą prawną określającą szczegóły ochrony gatunkowej grzybów stało się rozporządzenie Ministra Środowiska[5], które zawiera między innymi listę gatunków chronionych objętych ochroną ścisłą (całkowitą) bądź ochroną częściową. Ochronie ścisłej podlegają 52 taksony (gatunki lub rodzaje) grzybów i 57 taksonów porostów[6]. Ochronie częściowej podlegał 1 gatunek grzyba (włóknouszek ukośny) i 9 gatunków porostów[7]. Dla 4 najrzadszych gatunków porostów dodatkowo wyznacza się 50 lub 100 m strefy ochronne wokół ich stanowisk[8].
Ochrona grzybów od 2014 r.
Aktualne rozporządzenie z dnia 9 października 2014 r. określa gatunki grzybów[1]:
- objętych ochroną ścisłą,
- objętych ochroną częściową
- objętych ochroną częściową, które mogą być pozyskiwane, oraz sposoby ich pozyskiwania,
- wymagających ustalenia stref ochronnych ich stanowisk.
W stosunku do grzybów objętych ochroną ścisłą zabronione jest[1]:
- umyślne ich niszczenie;
- umyślne zrywanie lub uszkadzanie;
- niszczenie ich siedlisk;
- pozyskiwanie lub zbiór;
- przetrzymywanie lub posiadanie okazów;
- zbywanie, oferowanie do sprzedaży, wymiany lub darowizny okazów gatunków;
- wwożenie z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków;
- umyślne przemieszczania w środowisku przyrodniczym;
- umyślne wprowadzanie do środowiska przyrodniczego.
W stosunku do dziko występujących grzybów objętych ochroną częściową zabronione jest[1]:
- umyślne ich niszczenie;
- umyślne zrywanie lub uszkadzanie;
- niszczenie ich siedlisk;
- pozyskiwanie lub zbiór;
- umyślne przemieszczanie w środowisku przyrodniczym;
- umyślne wprowadzanie do środowiska przyrodniczego.