Partia Federalistyczna

Po amerykańskiej wojnie o niepodległość, Trzynaście kolonii zawiązało unię, która stopniowo przekształciła się jednolite państwo, na mocy, uchwalonej w 1787 roku, Konstytucji^[1]. Największymi wyzwaniami stojącymi przed krajem były: stanowienie prawa, sformułowanie rządu i zarządzanie budżetem^[2]. Termin federalista po raz pierwszy został użyty w 1787 roku i charakteryzował on zwolenników Konstytucji i scentralizowanego systemu rządzenia^[3]. Partie polityczne wówczas jeszcze nie istniały, lecz przywódcą frakcji był sekretarz skarbu w gabinecie Washingtona (który sam sympatyzował z federalistami^[4]), Alexander Hamilton^[2]. Głównymi tezami, które głosił dotyczyły przede wszystkim gospodarki: spłatę długu wojennego, przejęcie długów stanowych, uchwalenie ustawy o podatku akcyzowym, utworzenie banku centralnego i utrzymanie systemu taryf celnych^[3]. W zakresie polityki zagranicznej federaliści sympatyzowali z Wielką Brytanią^[5]. Początkowo frakcja nie miała żadnej opozycji, jednak pomysł powołania banku centralnego wyłonił frakcję antyfederalistów (zwanych później demokratycznymi republikanami)^[6]. Formalnie Partia Federalistyczna uformowała się w 1791 roku^[3].

Gdy George Washington powołał swój pierwszy gabinet, zaprosił do niego zarówno federalistów, jak i antyfederalistów^[4]. Pierwszą grupę, poza Hamiltonem, reprezentował sekretarz wojny Henry Knox^[7]. Ich działalność, zarówno w rządzie, jak i w Kongresie skupiała się głównie na polityce fiskalnej^[2]. Poza powołaniem banku centralnego, Hamilton postulował wprowadzenie ceł protekcyjnych, chroniących kształtujący się przemysł amerykański^[6]. Poparcie dla federalistów pochodziło wówczas głównie od kupców, elit finansowych i wielkoobszarowych plantatorów^[7]. Stanami, które na nich głosowały były głównie stany Nowej Anglii^[5]. Gdy w latach 90. XVIII wybuchła rewolucja francuska, a Francja wypowiedziała Wielkiej Brytanii wojnę, federaliści nie chcieli się wikłać w konflikt, choć byli nastawieni probrytyjsko^[8]. Po nałożeniu embarga, John Jay wynegocjował traktat handlowy pomiędzy Wielką Brytanią a USA, który był szeroko krytykowany przez antyfederalistów^[9]. Ratyfikacja traktatu stała się podstawą do uformowania opozycyjnej Partii Demokratyczno-Republikańskiej^[9]. Dwa lata później, w wyborach prezydenckich, zwyciężył John Adams, którego formalnie poparł ustępujący prezydent Washington^[10]. Ponownie zagłosowali na niego kupcy z Nowej Anglii i farmerzy z Karoliny Południowej^[10]. W czasie jego kadencji, najważniejszymi kwestiami były sprawy zagraniczne, zwłaszcza normalizacja stosunków z Francją, głównie po aferze XYZ z 1798 roku^[11]. Dzięki przewadze w Kongresie, federaliści uchwalili powołanie marynarki wojennej i podnieśli podatki^[12]. W tym okresie nastąpił też rozwój prasy, która miała walny wpływ na kolejne kampanie wyborcze^[12]. Jeszcze przed wyborami prezydenckimi w 1800 roku doszło do rozłamu, wynikającego z niechęci Hamiltona do Adamsa^[13]. Federaliści przegrali wybory, a prezydentem został lider demokratycznych republikanów Thomas Jefferson^[14]. W wyborach do Kongresu i legislatur stanowych, Partia Federalistyczna także ponosiła porażki^[15]. Ich sytuacja jeszcze się pogorszyła, gdy w 1804 roku, Alexander Hamilton zginął w wyniku pojedynku z ówczesnym wiceprezydentem Aaronem Burrem^[15]. W czasach prezydentury Jeffersona, sprzeciwiali się nałożeniu embargo w 1807 roku, a rok później popierali plan secesji Nowej Anglii^[15][3]. W 1812 roku zwołali konwencję w Hartford, podczas której mieli wybrać kandydata na prezydenta, a także określić swoje stanowisko w sprawie ewentualnej wojny z Wielką Brytanią^[15]. Ich kandydatem został DeWitt Clinton^[16], a w kwestii konfliktu amerykańsko-brytyjskiego stanowczo opowiedzieli się za utrzymaniem pokoju^[3]. Po 1812 roku kontrolowali jeszcze legislatury stanowe Connecticut, Delaware, Marylandu i Massachusetts, a także mieli silną reprezentację w New Jersey, New Hampshire, Nowym Jorku i Rhode Island, jednak ich działalność na polu krajowym zmalała niemal do zera^[17]. W 1816 roku po raz ostatni wystawili własnego kandydata na prezydenta, którym został Rufus King^[18]. Partia zanikła w 1820 roku^[18].

• Izabella Rusinowa: Z dziejów amerykańskich partii politycznych. Warszawa: Egross, 1994. ISBN 83-85253-52-1. (pol.).brak strony w książce
• Maldwyn Jones: Historia USA. Gdynia: Latarnia, 2016. ISBN 978-83-65387-02-8. (pol.).brak strony w książce
• Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Iskry, 1999. ISBN 83-207-1558-X. (pol.).brak strony w książce