Paul Schrader

Wczesne lata

Urodził się w Grand Rapids^[3] w Michigan w rodzinie kalwinistów^[4] jako syn Joan (z domu Fisher) i Charlesa Allana Schradera, dyrektora wykonawczego^[5]. Jego matka była pochodzenia holenderskiego, córką imigrantów z Fryzji, a ojciec miał korzenie niemieckie i angielskie^[4]. Jego brat Leonard Schrader (ur. 30 listopada 1943, zm. 2 listopada 2006) był scenarzystą i reżyserem^[6]. Rodzina była holenderskimi kalwinistami. Jego ojciec nawrócił się na religię swojej matki. Paul opisał siebie jako „wiejskiego chłopca protestanckiego z Holandii”^[4]. Wychowany w ściśle religijnym domu rodzinnym, w 1968 ukończył studia na wydziale teologii w Calvin College^[7]. Uczęszczał na Uniwersytet Columbia^[8].

W wieku siedemnastu lat po raz pierwszy obejrzał film pt. Latający profesor. Zafascynowany kinem i zachęcony przez krytyczkę Pauline Kael, przeprowadził się do Los Angeles i w 1970 ukończył studia na wydziale filmowym na UCLA^[9].

Kariera

Na przełomie lat 60. i 70. pisał recenzje filmowe. Pracował jako dziennikarz filmowy dla „Los Angeles Free Press”^[10], ale został zwolniony w 1969 po tym, jak napisał krytyczną recenzję dramatu Swobodny jeździec^[8]. Redagował potem magazyn „Cinema”. W 1972 napisał bardzo wpływowy esej krytyczny Transcendental Style in Film: Ozu, Bresson, Dreyer, gdzie badał podobieństwa między twórczością Roberta Bressona, Yasujirō Ozu a Carla Theodora Dreyera.

W 1974, po okresie intensywnego nadużywania alkoholu i poważnej depresji, swój pierwszy scenariusz do japońskiego dreszczowca Yakuza, napisany wspólnie ze swoim bratem Leonardem i Robertem Towne sprzedał za 325 tys. dolarów. Film wyreżyserował Sydney Pollack, a główną rolę zagrał Robert Mitchum. W następnym roku Schrader napisał Taksówkarza, ponurą opowieść o miejskiej alienacji. Film ten rozpoczął udaną współpracę z Martinem Scorsese. Był potem autorem scenariusza do kilku jego filmów, w tym kontrowersyjnego Ostatniego kuszenia Chrystusa (1988). Współpracował także z innymi reżyserami, m.in. Brianem De Palmą (Obsesja) i Peterem Weirem (Wybrzeże moskitów).

W 1978 zadebiutował jako reżyser dramatu społeczno-kryminalnego Niebieskie kołnierzyki. Jego ulubionymi reżyserami są Yasujirō Ozu, Carl Theodor Dreyer i Robert Bresson^[2].

Bohaterami sygnowanych przez niego utworów często są ludzie przegrani, niedający sobie rady w otaczającym ich świecie, a ulubioną scenerią Schradera jest Nowy Jork, zwłaszcza nocą.

Przewodniczył jury konkursu głównego na 57. MFF w Berlinie (2007) oraz jury sekcji „Horyzonty” na 70. MFF w Wenecji (2013).

Schrader napisał dwie sztuki sceniczne, Berlinale i Cleopatra Club. Spektakl Cleopatra Club miał swoją premierę w Powerhouse Theatre w Poughkeepsie w Nowym Jorku w 1995, a jego debiut w języku obcym miał miejsce w Wiedniu w 2011.

W 2022 r. otrzymał Honorowego Złotego Lwa za całokształt twórczości podczas 79. MFF w Wenecji^[11].

W latach 1969-1976 był żonaty ze scenografką Jeannine Oppewall. 6 sierpnia 1983 poślubił aktorkę Mary Beth Hurt. Mają dwoje dzieci: córkę Molly Johannę (ur. 1984) i syna Sama (ur. 1988).

• Paul Schrader w bazie IMDb (ang.)
• Paul Schrader w bazie Filmweb
• Paul Schrader w bazie Notable Names Database (ang.)