Phil Jackson

amerykański trener koszykarski

Phil Jackson, właściwie Philip Douglas Jackson (ur. 17 września 1945 w Deer Lodge) – amerykański trener koszykarski oraz koszykarz. Rekordzista w liczbie zdobytych tytułów mistrza NBA (jako trener lub zawodnik). W prowadzonych przez niego zespołach grali tacy zawodnicy jak: Michael Jordan, Kobe Bryant, Shaquille O’Neal, Scottie Pippen, Dennis Rodman czy Karl Malone.

Phil Jackson
Philip Douglas Jackson
Ilustracja
Phil Jackson
#18 (jako zawodnik Knicks), 17 (jako zawodnik Nets), 34 (w drużynie akademickiej)
silny skrzydłowy[1]
Pełne imię i nazwisko

Philip Douglas Jackson

Pseudonim

„Zen Master”, „The Lord of The Rings”[2], „Jax”[3][4] (jako trener); „Head’n’Shoulders”, „Action Jackson”[5][6], The Mop[7] (jako zawodnik); „Bones” (w szkole średniej)

Data i miejsce urodzenia

17 września 1945
Deer Lodge

Wzrost

203 cm

Masa ciała

100 kg

Kariera
Aktywność

1962–1980

Szkoła średnia

Williston High School,
Williston (Dakota Północna)

College

Uniwersytet Dakoty Północnej

Draft

1967, numer: 17
New York Knicks

Karierę zawodowego koszykarza rozpoczynał w New York Knicks, z którymi w 1970 i 1973 zdobył jedyne w historii drużyny tytuły mistrza NBA. Pod koniec lat 70 trafił do New Jersey Nets, gdzie zakończył karierę. W 1987 został asystentem, a w 1989 głównym trenerem Chicago Bulls, którzy w trakcie dziewięciu kolejnych sezonów zdobyli sześć tytułów mistrzowskich. Z Bulls odszedł w 1998, co zbiegło się z zakończeniem kariery przez Michaela Jordana. Po roku przerwy został trenerem Los Angeles Lakers. Drużyna ta pod jego wodzą zdobyła łącznie pięć tytułów mistrza NBA. Karierę trenerską zakończył w 2011. W latach 2014–2017 był prezydentem New York Knicks.

Jackson jest uznawany za najlepszego trenera w historii NBA. Zdobył łącznie 13 tytułów mistrzowskich – 11 jako trener (6 z Chicago Bulls, 5 z Los Angeles Lakers) i 2 jako zawodnik (z New York Knicks). Jest liderem wszech czasów w stosunku zwycięstw do rozegranych pod jego wodzą meczów (70,4 procent). W 1996 wybrano go do drużyny 50-lecia NBA jako jednego z dziesięciu najlepszych trenerów w historii. W 2007 został włączony do koszykarskiej galerii sław.

W trakcie kariery trenerskiej był znany ze stosowania tzw. ofensywy trójkątów oraz z wykorzystywania zen podczas treningów (stąd pseudonim „Zen Master”). Jest autorem wielu książek, m.in. Sacred Hoops: Spiritual Lessons of a Hardwood Warrior i The Last Season: A Team in Search of Its Soul, która znalazła się na liście bestsellerów The New York Times.

Młodość i szkoła średnia

W młodości grał w koszykówkę, futbol amerykański, baseball oraz rzucał dyskiem[8]. Uczęszczając do szkoły średniej w Williston w Dakocie Północnej był członkiem szkolnej drużyny koszykarskiej[9]. Nosił wówczas pseudonim „Bones”[10].

Ze szkolną drużyną dwukrotnie wygrywał mistrzostwo stanu[11]. W 1963, w decydującym o tytule meczu, zanotował 35 punktów, ustanawiając przy tym rekord turnieju w liczbie łącznie zdobytych punktów (96)[12]. Został wówczas zauważony przez Billa Fitcha – trenera drużyny koszykarskiej Uniwersytetu Dakoty Północnej, który starał się przekonać Jacksona, aby ten do nich dołączył[13].

Studia

Do drużyny prowadzonej przez Fitcha dołączył ostatecznie w 1963, lecz ówczesne przepisy NCAA nie zezwalały na grę w rozgrywkach akademickich studentom pierwszego roku[13]. W pierwszym sezonie gry Jacksona Fighitng Sioux zajęli trzecie miejsce w drugiej dywizji NCAA[14], a on sam zdobywał średnio 11,8 punktu oraz 11,6 zbiórki na mecz[1].

W rozgrywkach 1965/1966 Jackson osiągał średnio o 10 punktów i ponad jedną zbiórkę więcej na mecz (21,8 i 12,9)[1], lecz i tym razem jego drużynie nie udało się awansować do finału, kończąc ostatecznie sezon na 4 miejscu[14]. Jak i sezon wcześniej bowiem, Fighitng Sioux przegrali z drużyną koszykarską Uniwersytetu Południowego Illinois[15].

W ostatnim roku studiów i zarazem występów w barwach Fighitng Sioux Jackson zdobywał średnio 27,4 punktu i 14,4 zbiórki na mecz[1], jednak drużynie nie udało się choćby powtórzyć wyniku z poprzedniego sezonu[14].

W każdym z sezonów gry był wybierany do najlepszych składów rozgrywek, przy czym dwukrotnie (w 1966 i 1967) otrzymywał tytuł najbardziej wartościowego zawodnika Konferencji Południowo-Centralnej[16][17]. W barwach Fighitng Sioux Jackson zdobył łącznie 1708 punktów (piąte miejsce na liście wszech czasów drużyny) oraz 1109 zbiórek (trzecie)[17].

Kariera zawodnicza (1967-1980)

Jackson w 1968.

New York Knicks (1967-1978)

Początki, kontuzja i pierwsze mistrzostwo (1967-1970)

Jackson, który w trakcie studiów urósł o dwa cale[13] i po ich ukończeniu mierzył już 207 cm wzrostu[12][18], zgłosił się do draftu NBA 1967 roku, w którym to został wybrany z 17 numerem przez New York Knicks[19].

Przeprowadzka do Nowego Jorku przyniosła znaczne zmiany w życiu Jacksona[20]. Rozwiódł się z żoną, zaczął eksperymentować z marihuaną i LSD[15][21]. Po latach stwierdził jednak, że próbowanie narkotyków było ważnym momentem w jego życiu, gdyż wiedział już, czego miał się wystrzegać[22]. Wówczas też, inspirując się książką pt. Zen i sztuka oporządzania motocykla, starł się znaleźć drogę do perfekcji[20].

Już jako debiutant potrafił walczyć o swoje zdanie w szatni, nieraz ścierając się z zawodnikami o dużo dłuższym stażu gry, którzy nazywali go „Head’n’Shoulders”[23]. Z uwagi na małą liczbę rozgrywanych minut, w drużynie Knicks Jackson nie mógł być jednak strzelcem jak wcześniej, przez co zmuszony był skupiać się na obronie[20].

W pierwszym sezonie gry w NBA wystąpił w 74 meczach sezonu regularnego i 6 meczach fazy playoffs[24], przy czym w fazie zasadniczej zdobywał średnio 6,2 punktu i 4,2 zbiórki na mecz[1]. Statystyki te pozwoliły mu wówczas na znalezienie się razem z kolegą z zespołu – Waltem Frazierem – w najlepszej piątce debiutantów sezonu[25].

W sezonie 1968/1969 Jackson wystąpił tylko w 47 meczach sezonu regularnego[26], zdobywając średnio 7,1 punktu oraz 5,2 asysty na mecz[1]. Doznał bowiem kontuzji kręgosłupa, która wyeliminowała go z gry w całym kolejnym sezonie[1]. W trakcie rekonwalescencji został nieoficjalnym asystentem ówczesnego trenera Knicks – Williama Holzmana, ucząc się prowadzenia zespołu[20]. Był to sezon, w którym Knicks wygrali pierwsze w historii drużyny mistrzostwo NBA[27].

Stopniowy rozwój i drugie mistrzostwo (1970-1973)

Po ponad sezonie przerwy Jackson wrócił do gry w barwach Knicks, zdobywając w całym sezonie średnio 4,7 punktu i 3,4 zbiórki na mecz. Wystąpił wówczas w 71 meczach sezonu regularnego i 5 fazy playoffs, podczas których trzykrotnie nie udało mu się zdobyć choćby punktu[28].

W następnych dwóch rozgrywkach Jackson zanotował progres statystyczny[1]. W sezonie 1971/1972 zdobywał 7,2 punktu i 4,1 zbiórki na mecz, a w kolejnym już 8,1 punktu oraz 4,3 zbiórki[1], będąc jednym z kluczowych rezerwowych Knicks, którzy po pokonaniu 4-1 Los Angeles Lakers po raz drugi wygrali mistrzostwo NBA[29]. Tym razem jednak Jackson zagrał w każdym z meczów finałowej serii, notując średnio 8,4 punktu i 5,6 zbiórki na mecz[30].

Szczyt kariery (1973-1975)

W sezonie 1973/1974 Jackson po raz jedyny w karierze wystąpił we wszystkich 82 meczach sezonu regularnego, zdobywając średnio 11,1 punktu i 5,8 zbiórki na mecz, spędzając na boisku średnio 25 z 48 możliwych minut[1]. Znajdował się wówczas także na 13 miejscu w statystyce najlepszych obrońców ligi (według liczby punktów zdobytych przez przeciwników na 100 posiadań piłki) oraz, z wynikiem 1,8 procent, na 15 wśród zawodników z najlepszym procentem zablokowanych rzutów[31]. W meczu z Cleveland Cavaliers rozgrywanym 1 grudnia 1973 roku zdobył zaś 30 punktów (przy 43 minutach na boisku)[32], co stanowi rekord jego kariery[1].

W fazie playoffs Jackson wystąpił w 12 meczach[33]. W półfinałach konferencji Knicks pokonali Capitol Bullets 4-3[34], jednak odpadli już w kolejnej rundzie, przegrywając z Boston Celtics 4-1[35]. W ostatnim meczu serii Jackson zdobył 27 punktów (najwięcej wśród zawodników Knicks)[36], czym ustanowił rekord swojej kariery w playoffs[1].

Rozgrywki 1974/1975 były dla niego statystycznie bardzo podobne do poprzednich[1]. Rozegrał bowiem 78 spotkań sezonu regularnego, dwukrotnie zdobywając powyżej 20 punktów[37]. Przebywał wówczas na boisku przeciętnie 29,3 minuty (najwięcej w karierze), notując średnio 10,8 punktu oraz 7,7 zbiórki na mecz[1]. Był także najczęściej faulującym zawodnikiem sezonu regularnego (razem z Bobem Dandridgem), z liczbą 330 fauli osobistych[38]. W fazie playoffs Knicks odpadli tym razem w pierwszej rundzie, po tym, jak przegrali z Houston Rockets 2-1[39]. Najlepsze pod względem statystycznym było dla Jacksona drugie, wygrane przez Knicks starcie, w którym zdobył 12 punktów i zanotował 10 zbiórek (najwięcej w drużynie)[40].

Ostatnie lata w Knicks (1975-1978)

W kolejnych latach rola Jacksona w Knicks stopniowo malała[1]. Choć w sezonie 1975/1976 rozegrał 80 meczów, to spędzał na boisku przeciętnie tylko 18,3 minuty na mecz, notując średnio 6 punktów oraz 4,3 zbiórki[1] (jedenastokrotnie zdobywał powyżej 10 punktów)[41]. Knicks zaś nie zakwalifikowali się do fazy playoffs, kończąc sezon na ostatnim, czwartym miejscu w Dywizji Atlantyckiej, z bilansem 38 wygranych i 44 porażek[42].

W sezonie 1976/1977 Jackson spędzał na boisku średnio już tylko 13,6 minuty na mecz (przy 76 rozegranych spotkaniach), zdobywając średnio 3,4 punktu oraz 3 zbiórki[1]. Tylko 6-krotnie zanotował więcej niż 10 punktów[43], a Knicks ponownie nie zakwalifikowali się do fazy playoffs (bilans 40-42)[44].

Ostatni sezon w Knicks był dla Jacksona pod względem statystycznym najgorszy w całej karierze[1]. Zagrał tylko w 63 meczach, notując średnio 2,4 punktu na mecz i 1,3 zbiórki[1], przebywając na boisku średnio 10,4 minuty[45]. Knicks awansowali jednak do playoffs[46]. W pierwszej rundzie pokonali oni Cleveland Cavaliers 2-0[47], lecz następnie ulegli w półfinałach konferencji Philadelphii 76ers 4-0[48]. Jackson zagrał zaś we wszystkich rozgrywanych przez nowojorczyków meczach[49].

New Jersey Nets (1978-1980)

8 czerwca 1978 Jackson został wymieniony wraz z wyborem w pierwszej rundzie draftu 1978 do New Jersey Nets w zamian za wybory pierwszej rundy draftów 1978 i 1979 roku[50]. Tym samym opuścił Knicks po jedenastu rozegranych sezonach[1].

W pierwszym sezonie w barwach Nets Jackson wystąpił w 59 spotkaniach, notując średnio 6,3 punktu oraz 3 zbiórki na mecz, spędzając przy tym na boisku przeciętnie 18,3 minuty[51]. Nets zakończyli zaś sezon na trzecim miejscu w Dywizji Atlantyckiej i awansowali do playoffs z bilansem 37-45[52]. Odpadli jednak już w pierwszej rundzie, po tym, jak przegrali 2-0 z Philadelphią 76ers[53]. Jackson zagrał w obu spotkaniach, rozgrywając łącznie 20 minut, notując 4 punkty i 3 zbiórki[54].

Sezon 1979/1980 był ostatnim i jednocześnie najkrótszym sezonem w karierze Jacksona[55]. Rozegrał on bowiem tylko 16 spotkań, w których zdobywał średnio 4,1 punktu i 1,5 zbiórki na mecz[1].

Kariera trenerska (1978-2011)

Styl pracy

Wielki wpływ na pracę trenerską Jacksona miała filozofia rodowitych mieszkańców Ameryki Północnej oraz filozofie wschodnie[18]. W ramach treningów stosował medytację[56] oraz praktyki związane z zen (stąd pseudonim „Zen Master”)[57]. Starał się inspirować graczy, zamiast nimi kierować[58]. Uważał, że każdy z zawodników stanowi ważny element całości, jakim jest zespół[58]. Bazował na psychologii, indywidualnym podejściu do graczy, starając się wydobyć z każdego z nich prawdziwą naturę pozbawioną lęków i nadmiernego ego[58]. W ten sposób przekonywał zawodników do poświęceń na rzecz sukcesów drużyny[58].

Uważał, że nie należy skupiać się na zwycięstwie, tylko na stworzeniu najlepszej możliwej sytuacji do zwycięstwa. Walkę o zwycięstwo nazywał „grą przegranych”[58].

Wyraz stylowi pracy Jacksona dawała stosowana przez niego taktyka ofensywy trójkątów, nazywana najbardziej dominującą w historii[59][60]. W okresie 20 lat prowadzone przez niego zespoły Chicago Bulls i Los Angeles Lakers grając w ten sposób zdobyły 11 tytułów mistrza NBA[59].

Początki (1978-1987)

Po zakończeniu kariery koszykarskiej, został asystentem trenera w New Jersey Nets[61], jego ostatnim zespole w karierze zawodniczej. Potem pracował w niższej lidze CBA i portorykańskiej BSN[62]. Obejmując w 1982 roku Albany Patroons, chciał stworzyć zespół idealny, w którym każdy koszykarz jest nie tylko tak samo istotny dla drużyny, ale ma nawet taką samą pensję. Dzielił drużynę na piątki, które grały po równo, i dopiero na ostatnie minuty wprowadzał na boisko graczy, którzy wcześniej spisywali się najlepiej[20]. Wówczas nauczył się jak radzić sobie z zawodnikami grającymi tylko dla wyników indywidualnych i przemieniać ich w graczy poświęcających się dla drużyny. Tych, którzy nie chcieli słuchać, wyrzucał z zespołu. Przykładem jest Michael Graham, który był jednym z lepszych zawodników Patroons, ale nie chciał przyjąć filozofii Jacksona[61][63]. Ostatecznie w sezonie 1983/1984 doprowadził zespół do mistrzostwa CBA, dzięki czemu zdobył tytuł trenera roku tejże ligi[64]. Następnie jednak zrezygnował z prowadzenia zespołu, ponieważ uważał, że zepsuł karierę Grahamowi[63]. Podczas pracy w Portoryko z zespołami Piratas de Quebradillas i Gallitos de Isabela nauczył się panować nad emocjami, gdyż nie raz dochodziło tam do bójek pomiędzy zawodnikami i kibicami[20].

Gdy skończył pracę w CBA, próbował zostać asystentem trenera w New York Knicks, ale jego były klub nie wyraził zainteresowania[65]. Wtedy zaczął rozważać zmianę branży na prawniczą[20]. Gdy zarejestrował się jako bezrobotny, zadzwonił do niego Jerry Krause z propozycją dołączenia do sztabu szkoleniowego Chicago Bulls[65].

Chicago Bulls (1987-1998)

Jackson podczas ostatniego sezonu w Bulls.

Początki (1987-1989)

Ostatecznie do Bulls trafił w 1987 roku, gdzie pełnił funkcję asystenta Douga Collinsa[66]. Spotkał wtedy Texa Wintera, od którego nauczył się taktyki ofensywnych trójkątów[67]. W zespole znajdowali się wówczas tacy zawodnicy, jak Michael Jordan czy Scottie Pippen[68], a mimo to Bulls przedwcześnie kończyli sezon. Winą obarczono głównego trenera, który ostatecznie stracił swoje stanowisko[69]. Po zwolnieniu Collinsa w 1989 roku, to właśnie Jackson przejął funkcję głównego trenera Bulls[70]. Od razu zaczął korzystać z systemu ofensywnych trójkątów.

Pierwsze trzy tytuły mistrzowskie (1989-1994)

Już w pierwszym sezonie prowadzony przez niego zespół dotarł do finału konferencji wschodniej[71], gdzie jednak przegrał po siedmiu meczach z późniejszymi mistrzami NBA Detroit Pistons[72]. W kolejnych trzech latach Bulls pod jego dowodzeniem byli już nie do pokonania i trzykrotnie wywalczyli mistrzowski tytuł[73][74].

Lata bez Jordana (1994-1995)

W następnych dwóch sezonach zespół, osłabiony brakiem najlepszego koszykarza w historii, Michaela Jordana[75], który zaczął grać w baseball[76], docierał tylko do drugiej rundy playoffs[77][78], ale mimo wszystko Jackson pozostawał na swoim stanowisku.

Trzy kolejne tytuły mistrzowskie (1995-1998)

W sezonie 1995-1996 Jordan postanowił skończyć z baseballem i znów wrócił na parkiet[79]. Od jego powrotu szanse Bulls na kolejne mistrzostwa odżyły[80]. Okazali się fenomenem ligi, a Jackson po raz pierwszy i jedyny w karierze zdobył nagrodę dla trenera roku[81][82]. Dotarli do finału, gdzie pokonali, prowadzonych przez Gary Paytona i Shawna Kempa, Seattle SuperSonics[83]. W tym też roku wybrano go do NBA’s 50th Anniversary All-Time Team, jako jednego z dziesięciu najlepszych trenerów w historii[84]. W dwóch kolejnych sezonach Bulls grali w finale z Utah Jazz[85], oba wygrali i tym samym po raz drugi zdobyli trzy tytuły mistrzowskie z rzędu[86][87].

Mimo sukcesów zespołu iskrzyło na linii pomiędzy Jacksonem a generalnym managerem Bulls Jerrym Krause[88]. Niektórzy wierzyli, że Krause był zazdrosny o to, że media Jacksonowi przypisywały całkowity sukces drużyny z Chicago[15]. Po negocjacjach przedłużono jednak kontrakt z Jacksonem tylko na sezon 1997-1998[88]. Na konferencji prasowej Krause ogłosił przedłużenie kontraktu, ale również poinformował, że po jego zakończeniu Jackson rozstanie się z drużyną, nawet jeśli Bulls zdobędą tytuł[88]. Po sezonie karierę zakończył Michael Jordan, a solidaryzujący się z Jacksonem kolejni zawodnicy tacy, jak Scottie Pippen czy Dennis Rodman, na własne życzenie opuścili Chicago[89].

Los Angeles Lakers (1999-2011)

Trzy tytuły mistrzowskie i przegrane finały (1999-2005)

Po roku przerwy od trenowania, Jackson podpisał pięcioletnią umowę z Los Angeles Lakers opiewającą na sumę 30 milionów dolarów[90]. Na wyniki nie trzeba było długo czekać, bowiem już w pierwszym sezonie dotarli do finałów NBA[91], gdzie ostatecznie pokonali Indianę Pacers[92]. Po tym zwycięstwie Lakers wrócili na mistrzowski tron po jedenastu latach przerwy[93].

Rok później Lakers, z Jacksonem jako trenerem, również dotarli do finałów NBA, nie przegrywając wcześniej w playoffs ani jednego meczu[94]. Pierwsza porażka przyszła w finale z Philadelphią 76ers[95], ale wygrali kolejne cztery spotkania i po raz drugi z rzędu zdobyli mistrzowski tytuł[96], mając w rozgrywkach posezonowych bilans 15-1[97]. W playoffs 2002 Sacramento Kings postawili drużynie Jacksona duży opór, lecz ci mimo wszystko wygrali serię po siedmiu meczach[98]. W finale NBA Lakers zagrali z New Jersey Nets, których pokonali w czterech meczach i po raz trzeci z rzędu zdobyli mistrzowskie pierścienie[99]. Był to trzeci przypadek w karierze Jacksona, gdy prowadzony przez niego zespół trzykrotnie na przestrzeni trzech lat zdobywał mistrzostwo NBA[100].

W zespole coraz częściej dochodziło do spięć pomiędzy Kobem Bryantem i Shaquille O’Nealem[101][102]. W końcu atmosfera udzieliła się też Jacksonowi, który nie mógł znaleźć z Bryantem wspólnego języka[103], gdyż ten krytykował jego taktykę ofensywnych trójkątów[104]. Zła atmosfera w drużynie spowodowała porażkę Lakers w półfinale konferencji zachodniej 2003 z San Antonio Spurs[105].

Po sezonie do składu Lakers dołączyli weterani, Gary Payton i Karl Malone[106][107], przez co zespół z Los Angeles stał się kandydatem do mistrzostwa[108][109]. Przez cały sezon towarzyszyły im jednak co chwile nowe scysje. Wszystko zaczęło się, gdy Kobe Bryant został oskarżony o molestowanie seksualne i został postawiony przed sądem, przez co musiał co jakiś czas latać do Kolorado[110]. Trwające przez cały sezon publiczne złośliwe docinki pomiędzy Bryantem i Shaquille O’Nealem pogarszały tylko sytuacje w zespole[102]. Mimo tylu przeszkód Jacksonowi udało się wyciągnąć z zespołu resztkę sił i zakończyć sezon zasadniczy z 56 zwycięstwami na koncie[111]. Przegrali jednak w finale NBA z Detroit Pistons[112]. Niedługo po zakończeniu finałów Jackson ustąpił ze stanowiska[113][114].

Podczas jednorocznej przerwy od NBA, jesienią 2004 roku wydał książkę The Last Season: A Team in Search of Its Soul, w której szczegółowo opisał zdarzenia z sezonu 2003-2004[115]. Najwięcej krytyki spadło na Bryanta, którego Jackson nazwał „niemożliwym do wytrenowania”[116][117].

Lata bez wygranych tytułów mistrzowskich (2005-2008)

Jackson jako trener Lakers w 2010.

Jackson wrócił do Lakers w sezonie 2005-2006[118]. Pogodził się z Bryantem i, podpisując 3 letnią umowę opiewającą się na kwotę 30 milionów dolarów, stał się najlepiej zarabiającym trenerem w NBA[119]. Miał przed sobą duże wyzwanie, bowiem raptem rok wcześniej Lakers po raz pierwszy od ośmiu lat nie awansowali do playoffs[120]. W sezonie zasadniczym udało im się wygrać 45 spotkań, co było 11 procentowym progresem w porównaniu z poprzednim sezonem[121]. W rozgrywkach posezonowych Lakers sobie nie poradzili i już w pierwszej rundzie odpadli po siedmiu meczach z Phoenix Suns[122]. Dla Jacksona była to pierwsza porażka w pierwszej rundzie w całej karierze[123].

7 stycznia 2007 roku Jackson wygrał swój dziewięćsetny mecz w sezonie regularnym, osiągając to przy najmniejszej liczbie rozegranych spotkań w historii[124][125]. W sezonie 2006-2007 Lakers spisywali się jeszcze gorzej niż przed rokiem i zakończyli sezon z bilansem 42-40[126], co było najgorszym osiągnięciem w karierze Jacksona[127]. W playoffs znów przegrali w pierwszej rundzie z Phoenix Suns[128], lecz mimo to przedłużono z Jacksonem kontrakt na kolejne dwa lata[129].

Odkąd 2 lutego 2008 Lakers sprowadzili z Memphis Grizzlies Pau Gasola[130], wygrali w sezonie zasadniczym 2007-2008 27 spotkań, przegrywając 10[131]. Już w tym samym sezonie Lakers po czteroletniej przerwie awansowali do finałów NBA[132], gdzie grali z Boston Celtics[133], którzy ostatecznie zdobyli tytuł mistrza NBA[134]. Tym samym zapobiegli wyprzedzeniu przez Jacksona ich legendarnego trenera Reda Auerbacha, w liczbie zdobytych mistrzowskich pierścieni, jako trener[135].

Kolejne mistrzostwa i końcówka kariery (2008-2010)

25 grudnia 2008 roku Jackson stał się najszybszym zwycięzcą 1000 meczów w NBA[136], a prowadzeni przez niego Lakers po raz drugi z rzędu dostali się do finałów NBA[137]. Pokonali w nich 4-1 Orlando Magic[138], dając tym samym Jacksonowi 10 tytuł mistrzowski w karierze[139]. Po sezonie 2008-2009 Jackson z powodu problemów zdrowotnych planował przejść na emeryturę[140], jednak ostatecznie powrócił do trenowania Lakers w następnym roku[141], zarabiając rekordowe 12 milionów dolarów za sezon[142]. 3 lutego 2010, wyprzedzając Pata Rileya, stał się najbardziej zwycięskim trenerem w historii Lakers[143]. W tym też sezonie po raz kolejny zespół z Los Angeles dostał się do finałów NBA[144], gdzie znów czekali na nich Boston Celtics[145]. Tym razem jednak pokonali Celtics po siedmiu meczach[146]. Dla Jacksona był to 11 tytuł mistrzowski w karierze[147].

Po zdobyciu mistrzostwa w 2010 roku, Jackson znów rozważał przejście na emeryturę[148]. 1 lipca 2010 roku ogłosił, że jednak powróci na stanowisko trenera Lakers w kolejnym sezonie[149]. W sierpniu podpisał roczny kontrakt[150], oświadczając, że jest to jego ostatni sezon w karierze[150]. Prowadzeni przez niego Lakers zajęli w sezonie zasadniczym drugie miejsce w konferencji zachodniej[151], będąc jednymi z faworytów do mistrzowskiego tytułu[152]. W drugiej rundzie playoffs przegrali jednak 4-0 z późniejszymi mistrzami NBA Dallas Mavericks[153], co było pierwszą porażką w czterech meczach w jego karierze[154]. Po sezonie Jackson, tak jak zapowiadał, nie przedłużył kontraktu i zakończył karierę trenerską[155]

Uznanie i sukcesy

Jackson jest uznawany za najlepszego trenera w historii NBA[13][156][157][158]. W trakcie kariery zdobył łącznie 13 tytułów mistrzowskich, 11 jako trener (6 z Chicago Bulls, 5 z Los Angeles Lakers) i 2 jako zawodnik z New York Knicks[159]. Jest najlepszym trenerem wszech czasów w stosunku zwycięstw do rozegranych meczów, z wynikiem 70,4 procent[160], a także rekordzistą w liczbie zdobytych tytułów mistrza NBA (jako trener lub zawodnik)[161].

W 1981 został włączony do sportowej galerii sław swojej alma mater – Uniwersytetu Dakoty Północnej[17], a w 2007 do Koszykarskiej Galerii Sław im. Naismitha[18].

Latem 2008 roku otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Dakoty Północnej[162].

Kariera działacza (2014-2017)

Przez wiele miesięcy New York Knicks prowadzili z Jacksonem negocjacje na temat jego dołączenia do organizacji[163]. Zakończyły się one 18 marca 2014 roku, kiedy to na konferencji prasowej został oficjalnie przedstawiony jako prezydent klubu[164]. Funkcję tę miał, zgodnie z kontraktem, sprawować przez pięć lat[165], jednak zwolniono go już w 2017 roku, po konflikcie z ówczesną główną gwiazdą drużyny – Carmelo Anthonym[166].

Życie prywatne

Jest synem pastora – Charlesa oraz kaznodziejki – Elisabeth Funk Jackson[167][168]. Początkowo wraz z rodzicami był członkiem wspólnoty Zgromadzenia Bożego[15]. Gdy po drafcie przeprowadził się do Nowego Jorku, zmienił swoje podejście do życia i zetknął się z buddyzmem zen[20]. Rozstał się wówczas z żoną June Jackson, z którą miał czworo dzieci[15]. Oprócz gry w koszykówkę uprawiał także futbol amerykański i baseball oraz startował w zawodach lekkoatletycznych. Pomysłem Phila Jacksona na motywowanie graczy było wykorzystywanie filmów – przed prestiżowym starciem w playoffach z Sacramento Kings odtwarzał zawodnikom fragmenty kontrowersyjnego filmu Więzień nienawiści[169]. W 2008 roku otrzymał doktorat honoris causa na Uniwersytecie Dakoty Północnej[167]. Jest związany z Jeanie Buss, córką właściciela Los Angeles Lakers Jerry’ego Bussa, z którą ma córkę Elizabeth[170]. Ma siedmioro wnuków[170]. Mieszka w dzielnicy Playa del Rey w Los Angeles[171].

Publikacje

Sacred Hoops: Spiritual Lessons of a Hardwood Warrior

Książkę tę napisał po zdobyciu wraz z zespołem Chicago Bulls tytułów mistrza NBA w latach 1991–1993. Jej współautorem jest Hugh Delehanty[172]. Opowiada o tym jak zmotywować zawodników do kolektywnego myślenia i porzucenia indywidualnych ambicji na rzecz zespołu, czyniąc z niego koszykarską drużynę mistrzów[173].

Pozostałe książki

  • Take It All! (1970, współautor George Kalinsky)
  • Maverick (1975, współautor Charley Rosen)
  • More Than a Game (2001, współautor Charley Rosen)
  • The Last Season: A Team in Search of Its Soul (2004, współautor Michael Arkush)
  • The Los Angeles Lakers: 50 Amazing Years in the City of Angels (2009, słowo wstępne)
  • Journey to the Ring: Behind the Scenes with the 2010 NBA Champion Lakers (2010)
  • 11 pierścieni (Eleven Rings. The Soul of Success 2013, współautor Hugh Delehanty; wyd. pol. SQN 2014)

Statystyki

Stan na 11 lipca 2012 roku

Statystyki zawodnicze

Źródło[1].

Legenda
   MMecze  S5 Pierwsza piątka MPG Minuty na mecz
 FG% Celność rzutów z pola 3P% Celność rzutów „za 3” FT% Celność rzutów wolnych
 RPG Zbiórki na mecz APG Asysty na mecz SPG Przechwyty na mecz
 BPG Bloki na mecz PPG Punkty na mecz
SezonDrużynaMS5MPGFG%3P%FT%RPGAPGSPGBPGPPG
1967/1968New York Knicks75nie liczono14,640,0%58,9%4,50,7nie liczononie liczono6,2
1968/1969New York Knicks47nie liczono19,742,9%67,2%5,20,9nie liczononie liczono7,1
1970/1971New York Knicks71nie liczono10,944,9%71,4%3,40,4nie liczononie liczono4,7
1971/1972New York Knicks80nie liczono15,944,0%73,2%4,10,9nie liczononie liczono7,1
1972/1973New York Knicks80nie liczono17,444,3%79,0%4,31,2nie liczononie liczono8,1
1973/1974New York Knicks82nie liczono25,047,7%77,6%5,81,60,50,811,1
1974/1975New York Knicks78nie liczono29,345,5%76,3%7,71,71,10,710,8
1975/1976New York Knicks80nie liczono18,347,8%73,3%4,31,30,50,36,0
1976/1977New York Knicks76nie liczono13,644,0%76,8%3,01,10,40,23,4
1977/1978New York Knicks63nie liczono10,447,8%76,8%1,70,70,50,22,4
1978/1979New Jersey Nets59nie liczono18,147,5%81,9%3,01,40,80,46,3
1979/1980New Jersey Nets16nie liczono12,163,0%0,0%70,0%1,50,80,30,34,1
Kariera80717,645,3%0,0%73,6%4,31,10,60,46,7

Statystyki trenerskie

Źródło[174].

Legenda
Sezon regularnyMMeczeZZwycięstwaPPorażkiZ–P %Procent zwycięstw do porażek
PlayoffsMPMecze w POZPZwycięstwa w POPPPorażki w POPZ–P %Procent zwycięstw do porażek w PO
ZespółSezonMZPZ-P%MiejsceMPZPPPPZ-P%Wynik
Bulls1989/9082552767,12 w dywizji Centralnej1610662,5Porażka w finale konferencji
Bulls1990/9182612174,41 w dywizji Centralnej1715288,2Mistrzostwo NBA
Bulls1991/9282671581,71 w dywizji Centralnej2215768,2Mistrzostwo NBA
Bulls1992/9382572569,51 w dywizji Centralnej1915478,9Mistrzostwo NBA
Bulls1993/9482552767,12 w dywizji Centralnej106460,0Porażka w półfinale konferencji
Bulls1994/9582473557,33 w dywizji Centralnej105550,0Porażka w półfinale konferencji
Bulls1995/9682721087,81 w dywizji Centralnej1815383,3Mistrzostwo NBA
Bulls1996/9782691384,11 w dywizji Centralnej1915478,9Mistrzostwo NBA
Bulls1997/9882622075,61 w dywizji Centralnej2115671,4Mistrzostwo NBA
Lakers1999/0082671581,71 w dywizji Pacyfiku2315865,2Mistrzostwo NBA
Lakers2000/0182562668,31 w dywizji Pacyfiku1615193,8Mistrzostwo NBA
Lakers2001/0282582470,72 w dywizji Pacyfiku1915478,9Mistrzostwo NBA
Lakers2002/0382503261,02 w dywizji Pacyfiku126650,0Porażka w półfinale konferencji
Lakers2003/0482562668,31 w dywizji Pacyfiku2213959,1Porażka w finale NBA
Lakers2005/0682453754,93 w dywizji Pacyfiku73442,9Porażka w pierwszej rundzie
Lakers2006/0782424051,22 w dywizji Pacyfiku51420,0Porażka w pierwszej rundzie
Lakers2007/0882572569,51 w dywizji Pacyfiku2114766,7Porażka w finale NBA
Lakers2008/0982651779,31 w dywizji Pacyfiku2316769,6Mistrzostwo NBA
Lakers2009/1082572569,51 w dywizji Pacyfiku2316769,6Mistrzostwo NBA
Lakers2010/1182572569,51 w dywizji Pacyfiku104640,0Porażka w półfinale konferencji
Kariera1640115548570,433322910468,8

Przypisy

Linki zewnętrzne