Podział administracyjny Serbii

Obecny podział administracyjny Republiki Serbii został wprowadzony 29 grudnia 2007 roku decyzją Zgromadzenia Narodowego[1]. Według tego prawa podstawowymi jednostkami administracyjnymi na terenie Republiki są: gminy (w liczbie 147), miasta (26) i wydzielone Miasto Belgrad, co łącznie daje 174 samodzielnych ośrodków administracyjnych[2]. Gminy i miasta są zgrupowane w ramach dwudziestu dziewięciu okręgów administracyjnych (bez miasta Belgradu, który stanowi wydzielony okręg). Dodatkowo zostały wydzielone dwie prowincje autonomiczne: Wojwodina oraz Kosowo i Metohia.

Serbia
Godło Serbii
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Serbii

Wikiprojekt Polityka

Jednostki administracyjne

Serbskie prawo dokładnie określa nazewnictwo i kompetencje poszczególnych jednostek administracyjnych:

  • Gmina (srb. општина/opština) – podstawowa jednostka administracyjna samorządu terytorialnego, która poprzez działanie odpowiednich organów samorządowych realizuje przydzielone jej zadania; liczy najmniej 10 000 mieszkańców.
  • Miasto (srb. град/grad) – jednostka administracyjna samorządu terytorialnego, która obejmuje ekonomiczne, administracyjne, geograficzne i kulturowe centrum większego obszaru i liczy więcej niż 100 000 mieszkańców (w niektórych przypadkach mniej), miasto może być podzielone na mniejsze jednostki administracyjne nazywane gminami miejskimi (srb. градска општина/gradska opština); według kryteriów administracyjno-prawnych termin miasto odnosi się wyłącznie do jednostki podziału administracyjnego, zaś miejscowość z nadanymi prawami miejskimi określa się mianem osiedla/ośrodka miejskiego (srb. градско насеље/gradsko naselje).
  • Okręg (srb.округ/okrug) – jednostka administracyjna samorządu terytorialnego obejmująca określoną liczbę gmin i miast.
  • Prowincja autonomiczna (srb. аутономна покрајина/autonomna pokrajina) – z powodu znacznej różnorodności etnicznej i kulturowej w celu łatwiejszej realizacji praw człowieka i obywatela na terenie Republiki Serbii utworzono dwie prowincje autonomiczne. Tereny spoza prowincji autonomicznych stanowią tzw. Serbię Centralną, która nie jest jednostką administracyjną.

Miasto Belgrad stanowi oddzielną jednostkę administracyjną samorządu terytorialnego. Nie przypada ono żadnemu z okręgów i jest podzielone na siedemnaście gmin.

W 1999 roku, prowincja autonomiczna Kosowa i Metohii przeszła pod administrację Organizacji Narodów Zjednoczonych, co było skutkiem wojny w Kosowie i interwencji wojsk NATO. ONZ wprowadziło na terenie prowincji własny podział terytorialny, a jednostki uznawane przez Republikę Serbii funkcjonują jedynie na terenach z przeważającą ludnością serbską. 17 lutego 2008 prowincja jednostronnie ogłosiła niepodległość utrzymując podział administracyjny wprowadzony przez UNMIK.

Lista okręgów z podziałem na gminy i miasta

OkręgGmina/MiastoPowierzchniaLiczba mieszkańców
(2011)
SiedzibaGminy miejskieLiczba miejscowości
Wojwodina
Okręg południowobacki Miasto Nowy Sad702,7 km²341 625Nowy Sad (Novi Sad)4 ośrodki miejskie i 12 wsi
Gmina Bač365 km²14 405Bač1 ośrodek miejski i 5 wsi
Gmina Bačka Palanka579 km²55 528Bačka Palanka1 ośrodek miejski i 13 wsi
Gmina Bački Petrovac158 km²13 418Bački Petrovac1 ośrodek miejski i 3 wsie
Gmina Bečej487 km²37 351Bečej1 ośrodek miejski 4 wsie
Gmina Beočin186 km²15 726Beočin1 ośrodek miejski i 7 wsi
Gmina Srbobran284 km²16 317Srbobran1 ośrodek miejski i 2 wsie
Gmina Sremski Karlovci51 km²8750Sremski Karlovci1 ośrodek miejski
Gmina Temerin170 km²28 287Temerin2 ośrodki miejskie i 1 wieś
Gmina Titel262 km²15 738Titel1 ośrodek miejski i 5 wsi
Gmina Vrbas376 km²42 092Vrbas1 ośrodek miejski i 6 wsi
Gmina Žabalj400 km²26 134Žabalj1 ośrodek miejski i 3 wsie
Okręg południowobanacki Miasto Pančevo759 km²123 414Pančevo3 ośrodki miejskie i 7 wsi
Miasto Vršac800 km²52 026Vršac1 ośrodek miejski i 23 wsie
Gmina Alibunar602 km²20 151Alibunar2 ośrodki miejskie i 8 wsi
Gmina Bela Crkva353 km²17 367Bela Crkva1 ośrodek miejski i 13 wsi
Gmina Kovačica419 km²25 274Kovačica1 ośrodek miejski i 7 wsi
Gmina Kovin730 km²33 722Kovin1 ośrodek miejski i 9 wsi
Gmina Opovo203 km²10 475Opovo1 ośrodek miejski i 3 wsie
Gmina Plandište383 km²11 336Plandište14 wsi
Okręg północnobacki Miasto Subotica1007 km²141 557Subotica2 ośrodki miejskie i 17 wsi
Gmina Bačka Topola596 km²33 321Bačka Topola1 ośrodek miejski i 22 wsie
Gmina Mali Iđoš181 km²12 031Mali Iđoš1 ośrodek miejski i 2 wsie
Okręg północnobanacki Miasto Kikinda782 km²59 453Kikinda1 ośrodek mijeski i 9 wsi
Gmina Ada227 km²16 991Ada2 ośrodki miejskie i 3 wsie
Gmina Čoka321 km²11 398Čoka1 ośrodek miejski i 7 wsi
Gmina Kanjiža399 km²25 343Kanjiža1 ośrodek miejski i 12 wsi
Gmina Novi Kneževac305 km²11 269Novi Kneževac1 ośrodek miejski i 8 wsi
Gmina Senta293 km²23 316Senta1 ośrodek miejski i 4 wsie
Okręg środkowobanacki Miasto Zrenjanin1324 km²123 362Zrenjanin1 ośrodek miejski i 21 wsi
Gmina Nova Crnja273 km²10 272Nova Crnja6 wsi
Gmina Novi Bečej609 km²23 925Novi Bečej1 ośrodek miejski i 3 wsie
Gmina Sečanj523 km²13 267Sečanj1 ośrodek miejski i 10 wsi
Gmina Žitište525 km²16 841Žitište1 ośrodek miejski i 11 wsi
Okręg sremski Miasto Sremska Mitrovica762 km²79 940Sremska Mitrovica2 ośrodki miejskie i 24 wsie
Gmina Inđija385 km²47 433Inđija1 ośrodek miejski i 10 wsi
Gmina Irig230 km²10 866Irig1 ośrodek miejski i 11 wsi
Gmina Pećinci489 km²19 720Pećinci15 wsi
Gmina Ruma582 km²54 339Ruma1 ośrodek miejski i 16 wsi
Gmina Stara Pazova351 km²65 792Stara Pazova1 ośrodek miejski i 8 wsi
Gmina Šid687 km²34 188Šid1 ośrodek miejski i 18 wsi
Okręg zachodniobacki Miasto Sombor1178 km²85 903Sombor1 ośrodek miejski i 15 wsi
Gmina Apatin350 km²28 929Apatin1 ośrodek miejski i 4 wsie
Gmina Kula481 km²43 101Kula2 ośrodki miejskie i 5 wsi
Gmina Odžaci411 km²30 154Odžaci1 ośrodek miejski i 8 wsi
Serbia centralna
Okręg borski Miasto Bor856 km²48 615Bor1 ośrodek miejski i 13 wsi
Gmina Kladovo629 km²20 635Kladovo2 ośrodki miejskie i 21 wsi
Gmina Majdanpek932 km²18 656Majdanpek2 ośrodki miejskie i 12 wsi
Gmina Negotin1089 km²37 065Negotin1 ośrodek miejski i 38 wsi
Okręg braniczewski Miasto Požarevac482 km²75 334PožarevacKostolac
Požarevac
2 ośrodki miejskie i 25 wsi
Gmina Golubac368 km²8331Golubac24 wsie
Gmina Kučevo721 km²15 516Kučevo1 ośrodek miejski i 25 wsi
Gmina Malo Crniće271 km²11 458Malo Crniće19 wsi
Gmina Petrovac na Mlavi655 km²31 259Petrovac na Mlavi1 ośrodek miejski i 33 wsi
Gmina Veliko Gradište344 km²17 610Veliko Gradište1 ośrodek miejski i 25 wsi
Gmina Žabari264 km²11 380Žabari15 wsi
Gmina Žagubica760 km²12 737Žagubica18 wsi
Okręg jablanicki Miasto Leskovac1025 km²144 206Leskovac3 ośrodki miejskie i 141 wsi
Gmina Bojnik264 km²11 104Bojnik36 wsi
Gmina Crna Trava312 km²1663Crna Trava25 wsi
Gmina Lebane337 km²22 000Lebane1 ośrodek miejski i 38 wsi
Gmina Medveđa524 km²7438Medveđa1 ośrodek miejski i 43 wsie
Gmina Vlasotince308 km²29 893Vlasotince1 ośrodek miejski 47 wsi
Okręg kolubarski Miasto Valjevo905 km²90 312Valjevo1 ośrodek miejski i 76 wsi
Gmina Lajkovac186 km²15 475Lajkovac1 ośrodek miejski i 18 wsi
Gmina Ljig279 km²12 730Ljig1 ośrodek miejski i 26 wsi
Gmina Mionica329 km²14 263Mionica1 ośrodek miejski i 35 wsi
Gmina Osečina319 km²12 571Osečina1 ośrodek miejski i 19 wsi
Gmina Ub456 km²29 022Ub1 ośrodek miejski i 37 wsi
Okręg maczwański Miasto Šabac795 km²115 347Šabac1 ośrodek miejski i 51 wsi
Miasto Loznica612 km²79 327Loznica1 ośrodek miejski i 53 wsie
Gmina Bogatić384 km²28 879Bogatić1 ośrodek miejski i 13 wsi
Gmina Koceljeva257 km²13 155Koceljeva17 wsi
Gmina Krupanj342 km²20 192Krupanj1 ośrodek miejski i 22 wsie
Gmina Ljubovija356 km²14 689Ljubovija1 ośrodek miejski i 26 wsi
Gmina Mali Zvornik184 km²12 496Mali Zvornik1 ośrodek miejski i 11 wsi
Gmina Vladimirci338 km²17 291Vladimirci29 wsi
Okręg morawickiMiasto Čačak636 km²115 337Čačak1 ośrodek miejski i 57 wsi
Gmina Gornji Milanovac836 km²44 406Gornji Milanovac3 ośrodki miejskie i 60 wsi
Gmina Ivanjica468 km²31 963Ivanjica1 ośrodek miejski i 48 wsi
Gmina Lučani454 km²20 897Lučani2 ośrodki miejskie i 34 wsie
Okręg niszawski Miasto Nisz597 km²373 404Nisz (Niš)Crveni krst
Medijana
Niška Banja
Palilula
Pantelej
2 ośrodki miejskie i 69 wsi
Gmina Aleksinac707 km²51 462Aleksinac2 ośrodki miejskie i 70 wsi
Gmina Doljevac121 km²18 441Doljevac16 wsi
Gmina Gadžin Han325 km²8357Gadžin Han1 ośrodek miejski i 33 wsie
Gmina Merošina193 km²13 916Merošina1 ośrodek miejski i 26 wsi
Gmina Ražanj289 km²9137Ražanj23 wsie
Gmina Svrljig497 km²14 224Svrljig1 ośrodek miejski i 38 wsi
Okręg pczyński Miasto Vranje860 km²83 524VranjeVranje
Vranjska Banja
2 ośrodki miejskie i 103 wsie
Gmina Bosilegrad571 km²8129Bosilegrad1 ośrodek miejski i 36 wsi
Gmina Bujanovac461 km²18 067Bujanovac1 ośrodek miejski i 58 wsi
Gmina Preševo264 km²34 904Preševo1 ośrodek miejski i 33 wsie
Gmina Surdulica628 km²20 319Surdulica1 ośrodek miejski i 40 wsi
Gmina Trgovište370 km²5091Trgovište35 wsi
Gmina Vladičin Han366 km²20 938Vladičin Han1 ośrodek miejski i 50 wsi
Okręg pirocki Miasto Pirot1232 km²57 928Pirot1 ośrodek miejski i 71 wsi
Gmina Babušnica529 km²12 259Babušnica1 ośrodek miejski i 52 wsi
Gmina Bela Palanka551 km²12 051Bela Palanka1 ośrodek miejski i 45 wsi
Gmina Dimitrovgrad483 km²10 056Dimitrovgrad1 ośrodek miejski i 43 wsie
Okręg podunajski Miasto Smederevo484 km²108 209Smederevo1 ośrodek miejski i 27 wsi
Gmina Smederevska Palanka422 km²50 284Smederevska Palanka1 ośrodek miejski i 17 wsi
Gmina Velika Plana345 km²40 578Velika Plana1 ośrodek miejski i 12 wsi
Okręg pomorawski Miasto Jagodina470 km²71 852Jagodina1 ośrodek miejski i 52 wsie
Gmina Ćuprija287 km²33 356Ćuprija1 ośrodek miejski i 15 wsi
Gmina Despotovac623 km²22 995Despotovac2 ośrodki miejskie i 31 wsi
Gmina Paraćin542 km²54 267Paraćin1 ośrodek miejski i 34 wsie
Gmina Rekovac366 km²10 971Rekovac32 wsie
Gmina Svilajnac326 km²23 391Svilajnac1 ośrodek miejski i 21 wsi
Okręg rasiński Miasto Kruševac854 km²128 752Kruševac1 ośrodek miejski i 100 wsi
Gmina Aleksandrovac387 km²29 389Aleksandrovac1 ośrodek miejski i 54 wsie
Gmina Brus606 km²16 263Brus1 ośrodek miejski i 57 wsi
Gmina Ćićevac124 km²9446Ćićevac1 ośrodek miejski i 9 wsi
Gmina Trstenik448 km²42 489Trstenik1 ośrodek miejski i 50 wsi
Gmina Varvarin249 km²17 772Varvarin1 ośrodek miejski i 20 wsi
Okręg raski Miasto Kraljevo1530 km²125 488Kraljevo1 ośrodek miejski i 91 wsi
Miasto Novi Pazar742 km²100 410Novi Pazar1 ośrodek miejski i 98 wsi
Gmina Raška670 km²24 680Raška3 ośrodki miejskie i 58 wsi
Gmina Tutin742 km²31 155Tutin1 ośrodek miejski i 92 wsie
Gmina Vrnjačka Banja239 km²27 527Vrnjačka Banja1 ośrodek miejski i 11 wsi
Okręg szumadijski Miasto Kragujevac835 km²179 417Kragujevac1 ośrodek miejski i 56 wsi
Gmina Aranđelovac376 km²46 079Aranđelovac1 ośrodek miejski i 18 wsi
Gmina Batočina136 km²11 760Batočina1 ośrodek miejski i 10 wsi
Gmina Knić413 km²14 205Knić36 wsi
Gmina Lapovo55 km²7837Lapovo1 ośrodek miejski i 1 wieś
Gmina Rača216 km²11 475Rača1 ośrodek miejski i 17 wsi
Gmina Topola356 km²22 207Topola1 ośrodek miejski i 30 wsi
Okręg toplicki Miasto Prokuplje759 km²44 419Prokuplje1 ośrodek miejski i 106 wsi
Gmina Blace306 km²11 754Blace1 ośrodek miejski i 39 wsi
Gmina Kuršumlija952 km²19 213Kuršumlija1 ośrodek miejski i 89 wsi
Gmina Žitorađa214 km²16 368Žitorađa30 wsi
Okręg zajeczarski Miasto Zaječar1069 km²59 461Zaječar1 ośrodek miejski i 40 wsi
Gmina Boljevac828 km²12 856Boljevac2 ośrodki miejskie i 18 wsi
Gmina Knjaževac1202 km²30 902Knjaževac1 ośrodek miejski i 85 wsi
Gmina Sokobanja525 km²15 981Sokobanja1 ośrodek miejski i 24 wsie
Okręg zlatiborski Miasto Užice667 km²78 040Užice2 ośrodki miejskie i 36 wsi
Gmina Arilje349 km²18 792Arilje1 ośrodek miejski i 21 wsi
Gmina Bajina Bašta673 km²26 022Bajina Bašta1 ośrodek miejski i 35 wsi
Gmina Čajetina647 km²14 745Čajetina20 wsi
Gmina Kosjerić358 km²12 090Kosjerić1 ośrodek miejski i 26 wsi
Gmina Nova Varoš581 km²16 638Nova Varoš1 ośrodek miejski i 31 wsi
Gmina Požega426 km²29 638Požega1 ośrodek miejski i 41 wsi
Gmina Priboj553 km²27 133Priboj1 ośrodek miejski i 32 wsi
Gmina Prijepolje827 km²37 059Prijepolje1 ośrodek miejski i 95 wsi
Gmina Sjenica1059 km²26 392Sjenica1 ośrodek miejski i 100 wsi
Kosowo i Metohia
Okręg kosowskomitrowickiGmina Kosovska Mitrovica331 km²71 636Mitrowica (Kosovska Mitrovica)1 ośrodek miejski i 48 wski
Gmina Leposavić539 km²13 515Leposavić2 ośrodki miejskie i 70 wsi
Gmina Srbica374 km²51 533Srbica1 ośrodek miejski i 49 wsi
Gmina Vučitrn345 km²69 870Vučitrn1 ośrodek miejski i 67 wsi
Gmina Zubin Potok335 km²6537Zubin Potok29 wsi
Gmina Zvečan123 km²7341Zvečan1 ośrodek miejski i 35 wsi
Okręg kosowskopomorawskiGmina Gnjilane392 km²87 835Gnjilane1 ośrodek miejski i 61 wsi
Gmina Kosovska Kamenica424 km²33 539Kosovska Kamenica1 ośrodek miejski i 75 wsi
Gmina Novo Brdo204 km²6953Bostane25 wsi
Gmina Vitina270 km²47 434Vitina1 ośrodek miejski i 40 wsi
Okręg kosowski Miasto Prisztina857 km²145 149Prisztina1 ośrodek miejski i 47 wsi
Gmina Glogovac290 km²58 579Glogovac1 ośrodek miejski i 36 wsi
Gmina Kačanik294 km²33 784Kačanik1 ośrodek miejski i 41 wsi
Gmina Kosovo Polje89 km²37 735Kosowe Pole (Kosovo Polje)1 ośrodek miejski i 17 wsi
Gmina Lipljan401 km²6870Lipljan1 ośrodek miejski i 69 wsi
Gmina Obilić105 km²21 461Obilić1 ośrodek miejski i 17 wsi
Gmina Podujevo625 km²87 933Podujevo1 ośrodek miejski i 77 wsi
Gmina Štimlje134 km²27 288Štimlje23 wsie
Gmina Štrpce247 km²13 633Štrpce16 wsi
Gmina Uroševac344 km²42 628Uroševac1 ośrodek miejski i 45 wsi
Okręg pećkiGmina Dečani402 km²40 847Dečani1 ośrodek miejski i 29 wsi
Gmina Đakovica587 km²94 158Djakowica (Đakovica)1 ośrodek miejski i 84 wsie
Gmina Istok454 km²39 936Istok2 ośrodki miejskie i 31 wsi
Gmina Klina403 km²39 527Klina1 ośrodek miejski i 63 wsie
Gmina Peć603 km²95 723Peć1 ośrodek miejski i 95 wsi
Okręg prizrenskiGmina Gora385 km²b. d.Vranište17 wsi
Gmina Orahovac401 km²55 053Orahovac1 ośrodek miejski i 34 wsie
Gmina Prizren640 km²184 586Prizren1 ośrodek miejski i 95 wsi
Gmina Suva Reka434 km²60 869Suva Reka1 ośrodek miejski i (liczba wsi nieznana)

Podział administracyjny Miasta Belgradu

Gmina miejskaPowierzchniaLiczba mieszkańców
(2011)
Typ gminyLiczba miejscowości
Gmina miejska Barajevo213 km²27 036Podmiejska13 wsi
Gmina miejska Čukarica155 km²179 031Miejska24 osiedla, 5 ośrodków miejskich i 3 wsie
Gmina miejska Grocka289 km²83 398Podmiejska1 ośrodek miejski i 14 wsi
Gmina miejska Lazarevac384 km²58 224Podmiejska3 ośrodki miejskie i 31 wsi
Gmina miejska Mladenovac339 km²53 050Podmiejska1 ośrodek miejski i 21 wsi
Gmina miejska Nowy Belgrad41 km²212 104Miejska18 osiedli
Gmina miejska Obrenovac411 km²71 419Podmiejska1 ośrodek miejski i 28 wsi
Gmina miejska Palilula447 km²170 593Miejska23 osiedla, 2 ośrodki miejskie i 5 wsi
Gmina miejska Rakovica31 km²108 413Miejska18 osiedli
Gmina miejska Savski Venac16 km²38 660Miejska16 osiedli
Gmina miejska Sopot271 km²20 199Podmiejska1 ośrodek miejski i 16 wsi
Gmina miejska Stari grad5 km²48 061Miejska16 osiedli
Gmina miejska Surčin285 km²42 012Podmiejska2 ośrodki miejskie i 5 wsi
Gmina miejska Voždovac148 km²157 152Miejska25 osiedli, 2 ośrodki miejskie i 7 wsi
Gmina miejska Vračar3 km²55 463Miejska13 osiedli
Gmina miejska Zemun438 km²166 292Miejska34 osiedla i 3 wsie
Gmina miejska Zvezdara31 km²148 014Miejska29 osiedli

Zobacz też

Przypisy

Bibliografia