Ulica Inflancka w Warszawie

Dawna droga narolna^[1]. Jako ulica została wytyczona po roku 1753 jako droga dojazdowa do folwarku biskupa inflanckiego Antoniego Ostrowskiego (stąd jej nazwa, nadana urzędowo w 1770)^[2]. Swój bieg zaczynała od okolic skrzyżowania dzisiejszych ulic Międzyparkowej i Słomińskiego, następnie biegła ku ulicy Pokornej. Przed rokiem 1762 uregulowano południową stronę drogi – od nieistniejącej dziś ul. Zielonej do Bonifraterskiej.

W rejonie ul. Zielonej wzniesiono zabudowania gospodarcze folwarku; w dalszej części tej pierzei rozciągał się ogród oddzielony szpalerem drzew, zaś przeciwną stronę ulicy zajmowały w tym okresie pola.

Przed rokiem 1769 drzewa wykarczowano, by wznieść na ich miejscu kolejne budynki; wybudowano także browar, kamienicę i wiatrak, wzniesiony na tyłach domu mieszkalnego położonego u zbiegu z ul. Zieloną.

Do roku 1775 uregulowano całą ulicę; jednocześnie przeprowadzono jej przedłużenie aż do ul. Dzikiej i nadano dzisiejszą nazwę.Przekupny biskup opłacany przez rosyjską ambasadę zmarł w roku 1784; krótko przed tą datą jego dawny folwark rozparcelowano: browar zmienił właściciela, zaś ziemię podzielono na mniejsze parcele, rychło zabudowane drewnianymi budynkami.

Inflancka weszła w okres szybkiej zabudowy w momencie utworzenia Królestwa Kongresowego; w rejonie ul. Pokornej wzniesiono wtedy kilka piętrowych kamienic, wśród których wyróżniała się największa, należąca do Stanisława Sorettiego. Budowano także oficyny i już przy dalszym, środkowym odcinku ulicy – domki parterowe.W międzyczasie folwark Ostrowskiego zmienił właściciela; pojawiły się w nim nowe zabudowania, jednak w dużej mierze drewniane.W okresie 1821-22 w zachodnim odcinku Inflanckiej wytyczono nieistniejący dziś Plac Broni, rozciągający się między ulicami Pokorną i Dziką; tym samym ów niezabudowany fragment Inflanckiej zlikwidowano.Tymczasem na Żoliborzu od roku 1832 trwała budowa Cytadeli Warszawskiej; w związku z wytyczeniem wokół twierdzy esplanady i rozbiórką okolicznych budynków, działający dotąd przy ul. Zielonej szpital żydowski w roku 1827 przeniósł się na Inflancką – do kamienicy Sorettiego. Budynek ów szybko okazał się zbyt ciasny w stosunku do dużej liczby chorych: w okresie 1835-38 szpital rozbudowano według projektu Henryka Marconiego, dobudowując dodatkowe skrzydło. Ostatecznie szpital na Inflanckiej rozwinął swe możliwości do liczby 400 łóżek; w roku 1902 wyprowadził się do nowej siedziby przy ul. Kasprzaka, gdzie działał pod nazwą Szpital Starozakonnych w Warszawie.

W latach 1832–1838 przy Inflanckiej powstało kilka parterowych i piętrowych kamienic, jednak poszerzenie esplanady Cytadeli około roku 1850 spowodowało wyburzenie dużej liczby domów na odcinku pomiędzy Zieloną i Bonifraterską; ocalały zabudowania dawnego folwarku, które zostały przejęte przez wojsko.Kolejne, tym razem ostatnie poszerzenie esplanady Cytadeli nastąpiło w roku 1875; doprowadziło to do zagłady niemal całej ulicy – ocalały tylko brukowana jezdnia i gmach żydowskiego szpitala.

Ten stan rzeczy utrzymał się aż do odzyskania niepodległości w roku 1918; zaplanowano wtedy przywrócenie zachodniego odcinka Inflanckiej. Ulicę przedłużono w okresie 1935-37; częściowo zmieniono jej bieg omijając wzniesione w międzyczasie baraki przy bocznicy. Docelowo Inflancka miała sięgać aż do ul. Młocińskiej, jednak do roku 1939 zamierzeń tych nie zrealizowano.Jedynym obiektem wybudowanym przy nowym odcinku ulicy był gmach składów miejskich; wzniesiony w okresie 1938−1939 i ocalały po ostatniej wojnie. Mieści się w nim obecnie Szpital Specjalistyczny „Inflancka” im. Krysi Niżyńskiej „Zakurzonej”.

Wcześniej, w latach 1925-26 przy środkowym odcinku ulicy pod nr. 1 wzniesiono dom mieszkalny pracowników Państwowego Monopolu Spirytusowego projektu Jana Rybickiego.

W 1938 rozpoczęto budowę zajezdni autobusowej obliczonej na 100 pojazdów; nowoczesną halę zaprojektowali Stanisław Hempel i Roman Kalinowski.

W roku 1939 hala została zajęta przez okupantów na magazyn zbożowy, oni też wysadzili ją w powietrze w roku 1944; również w dniach powstania zniszczono budynek dawnego szpitala żydowskiego. Ocalał uszkodzony dom pracowników Państwowego Monopolu Spirytusowego, rozebrano go jednak w roku 1948 w związku z budową nowego wiaduktu nad torami kolejowymi. Przeprowadzenie ulicy Marcelego Nowotki (dziś ul. Władysława Andersa) doprowadziło do unicestwienia szeregu dawnych ulic: Radziszewskiego, Przebieg, Sierakowskiej, placu Muranowskiego, Żoliborskiej i Szymanowskiej. Z Inflanckiej ocalał jedynie najpóźniej wytyczony fragment z lat trzydziestych XX wieku, zaś zajezdnię odbudowano w nieco zmienionym, acz nawiązującym do przedwojennego kształcie.

W latach 1974–1978 przy ulicy Inflanckiej wzniesiono osiedle Stawki^[3]. Powstał tam także zespół basenów kąpielowych^[4].

W miejscu zlikwidowanej w 2003 zajezdni autobusowej „Inflancka” wzniesiono budynki mieszkalne oraz kompleks biurowy Gdański Business Center.

• Szpital Specjalistyczny „Inflancka” im. Krysi Niżyńskiej „Zakurzonej” (nr 6)
• osiedle Stawki

• Stary Szpital Starozakonnych
• Zajezdnia autobusowa „Inflancka”

• Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy, tom 5. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 1999, s. 15. ISBN 83909794-6-2.