Warszawski Okręg Przemysłowy

Warszawski Okręg Przemysłowy – jest drugim okręgiem przemysłowym w Polsce pod względem wielkości produkcji przemysłowej. Swój rozwój zawdzięcza między innymi stołecznym funkcjom Warszawy^[1]. Cechami charakterystycznymi tego okręgu jest duży udział kapitału zagranicznego, wykwalifikowana kadra, brak surowców mineralnych oraz typowo miejska geneza okręgu. Dominują tu branże: elektroniczna, elektrotechniczna oraz spożywcza (chłonny rynek zbytu). Okręg ten słynie z przemysłu środków transportu.

Powstał na przełomie XIX i XX wieku, czyli w latach 1870–1913. Centrum okręgu stanowiło miasto Warszawa oraz rejon podwarszawskich osad skupiających się wzdłuż szlaków kolejowych; po 1916 r. znalazły się one w granicach miasta [...]. Drugą, szerszą strefę uprzemysłowioną stanowił powiat warszawski w ówczesnych granicach administracyjnych (do 1915 r.) [...].^[2] Liczba ludności zatrudnionej na tych terenach w przemyśle wzrosła wtedy prawie dziesięciokrotnie i przekroczyła 100 000^[3].

Na początku XX wieku najważniejszą branżą była metalurgia, zatrudniająca ponad połowę wszystkich pracowników tego przemysłu w Królestwie Polskim. Największymi przedsiębiorstwami były spółki Rudzkiego w Mińsku Mazowieckim (Towarzystwo Fabryki Machin i Odlewów Żelaznych K. Rudzki i S-ka) oraz Towarzystwo Akcyjne Lilpop, Rau i Loewenstein i „Ursus” w Warszawie^[4]. Duże znaczenie miał też przemysł farmaceutyczny, maszynowy, kosmetyczny i odzieżowy^[5].

W roku 2003 liczył ponad 7000 km i więcej niż 2 700 000 mieszkańców^[6]. Na kształt okręgu mają nadal wpływ czynniki takie jak brak wydobywanych bezpośrednio na miejscu surowców, miejskie pochodzenie okręgu, a także coraz większy napływ inwestorów zagranicznych oraz stały dopływ kadry pracowniczej^[7]. Najbardziej rozwinięte gałęzie przemysłu to: elektrotechniczna, precyzyjna, elektroniczna, środków transportu, chemiczna, kosmetyczna, materiałów budowlanych, spożywcza i poligraficzna, metalurgiczna, maszynowa, odzieżowa.