Wybory parlamentarne w Albanii w 2021 roku

Do jednoizbowego parlamentu wybieranych jest 140 deputowanych, poprzez ordynację proporcjonalną i okręgi wielomandatowe, których granice odpowiadają obwodom, stanowiącym podstawę podziału administracyjnego kraju. W okręgach wybieranych jest od 4 do 32 deputowanych, proporcjonalnie do ich liczby ludności. Obowiązuje próg wyborczy na poziomie 1% dla partii politycznych oraz 5% dla koalicji wyborczych. Przeliczanie głosów na mandaty odbywa się dwuetapowo. Najpierw są one rozdzielane przy pomocy metody D’Hondta pomiędzy listy wyborcze. Drugi etap dotyczy tylko koalicji i ma na celu ustalenie liczby mandatów przypadających poszczególnym partiom, które wchodzą w ich skład. Na tym etapie stosuje się metodę Sainte-Laguë.

Od wyborów parlamentarnych 2013 Socjalistyczna Partia Albanii, kierowana przez Ediego Ramę zachowuje pozycję dominującej siły politycznej w Albanii. Wybory w 2017 potwierdziły dominację socjalistów na scenie politycznej, a ich przewaga nad pozostałymi ugrupowaniami politycznymi pozwalała na samodzielnie sprawowanie rządów. W 2020 wprowadzono szereg zmian w ordynacji wyborczej, dotyczących m.in. rozdziału mandatów na poszczególne okręgi wyborcze. Opozycyjna Demokratyczna Partia Albanii, kierowana przez Lulzima Bashę zarzuciła partii rządzącej łamanie zasad porozumienia najważniejszych ugrupowań politycznych, podpisanego 5 maja 2020^[1]. Wybory w kwietniu 2021 poprzedziła fala demonstracji i starć między zwolennikami konkurencyjnych ugrupowań politycznych. Cztery dni przed wyborami w Elbasanie doszło do strzelaniny, w której zwolennik Demokratów zastrzelił członka komisji wyborczej, działającego w imieniu Socjalistycznej Partii Albanii^[2]. Sondaże wyborcze z kwietnia 2021 potwierdzały niewielką różnicę poparcia dla obu głównych sił politycznych, przy czym sondaż przeprowadzony przez firmę Smith Research & Consulting wskazywał na zwycięstwo koalicji skupionej wokół Demokratycznej Partii Albanii^[3].

W wyborach wystartowało 1841 kandydatów reprezentujących 25 partii i 3 komitety wyborcze (w tym 732 kobiety)^[4]. Zakończyły się one po raz kolejny sukcesem Socjalistycznej Partii Albanii, która uzyskała podobnie jak w poprzednich wyborach 74 mandaty. Koalicja Partia Demokratyczna-Sojusz na rzecz zmian uzyskała 59 mandatów (o 13 więcej niż w poprzednich wyborach)^[5]. Największe straty poniosły mniejsze ugrupowania, w tym trzecia siła polityczna w Albanii - Socjalistyczny Ruch Integracji, który wprowadził do nowej izby 4 deputowanych^[5]. Po raz pierwszy od upadku komunizmu w Albanii w parlamencie znalazło się zaledwie cztery ugrupowania polityczne. Demokratyczna Partia Albanii nie uznała wyników wyborów, a Lulzim Basha wskazał szereg nadużyć w czasie kampanii przed wyborami, określając same wybory mianem "masakry wyborczej"^[6]. Monika Kryemadhi, przewodnicząca Socjalistycznego Ruchu Integracji komentując wyniki wyborów uznała, że prawdziwymi zwycięzcami są oligarchowie i gangsterzy, a rządzącą partię oskarżyła o kupowanie głosów wyborców^[7].

W wyborach wzięło udział 1 578 284 uprawnionych do głosowania, frekwencja wyborcza wyniosła 46,29%^[5].

Socjalistyczna Partia Albanii (SPA) odniosła zwycięstwo w 8 spośród 12 okręgów wyborczych. W okręgach: Kukës i Szkodra zwyciężyła Demokratyczna Partia Albanii (DPA). Kluczowy dla wyników wyborów był podział mandatów w okręgu stołecznym – SPA zdobyła w stolicy 18 mandatów, a DPA 11 mandatów^[5].