Ika suyu

Ika suyu (aymara simipi: Ika jach'a suyu; kastilla simipi: Departamento de Ica) nisqaqa Piruw mama llaqtayuq huk suyum. Uma llaqtanqa Ika llaqtam. Aqu aqu suyupimi kaykan. Hatun qucha manyanpi.

Ika suyu
Ika jach'a suyu
Departamento de Ica
Naska siq'ikuna, Ika suyu
Ika suyuWallqanqa
Unancha
.
Mama llaqta Piruw
Tinkurachina siwikuna
Pruwinsyakuna5
Distritukuna43
Uma llaqtaIka
Simikunakastilla simi
Runakuna638.922 ()
Runa ñit'inakuy- runa / km²
Hallka k'iti kanchar21 305,51 km²
Hanaq kay4 893 m
Kamasqa wata30 ñiqin qhulla puquy killapi 1866 watapi
Kamachiq runaJavier Gallegos Barrientos
(2019-2022)
Karu rimay yupay
Pacha suyuUTC-5
Qhichwa simipi llika tiyanan
Kastilla simipi llika tiyananwww.regionica.gob.pe
Ika suyup pruwinsyankuna

Wiñay kawsay

Kamasqa 30 ñiqin qhulla puquy killapi 1866 watapi.

Allpa saywachi

Yurakuna

Cressa truxillensis
  • (Cressa truxillensis)
  • (Distichlis spp.)
  • (Gigartina chamissoi)
  • (Gigartina glomerata)
  • Uqa (Oxalis spp.)
  • (Porphyra columbina)
  • (Sesuvium spp.)
  • (Solanum ferreyrae)
  • (Tetragonia pedunculata)
  • (Ulva fasciata)
  • (Ulva papenfussii)

Uywakuna

Phyllodactylus angustidigitus
Sichura atuq Pseudalopex sechurae, Chaparri, Kunti Piruw
  • Ukumari asuka (Arctocephalus australis)
  • (Calidris alba)
  • (Calidris mauri)
  • (Calidris pusilla)
  • Suyuntu (Cathartes aura)
  • (Charadrius sempalmatus)
  • (Chelonia agassizzii)
  • (Dermochelys coriacea)
  • (Larosterna inca)
  • (Lepidochelys olivacea)
  • (Lutra felina)
  • (Microlophus peruvianus)
  • (Otaria byronia)
  • (Pelecanoides garnotii)
  • (Pelecanus thagus)
  • Wanay (Phalacrocorax bougainvillii)
  • Tukuku (Phoenicopterus chilensis)
  • (Phyllodactylus angustidigitus)
  • Sichura atuq (Pseudalopex sechurae)
  • Patranka (Spheniscus humboldti)
  • (Sterna elegans)
  • (Sterna lorata)
  • (Sterna maxima)
  • (Sula variegata)
  • Delphin (Tursiops truncatus)
  • Kuntur (Vultur gryphus)

Pulitika Rakiy

Bahía y puerto de San Nicolás en Markuna.

Pichqa pruwinsyanmi kan, tawa chunka kimsayuq distritunmi kan.

PruwinsyaUma llaqta
ChinchaHanan Chincha
IkaIka
NaskaNaska
PalpaPalpa
PisquPisqu

Simikuna

Qhapaq qillqasqa: Ika suyupi rimaykuna
PruwinsyaKastilla simita rimaqkuna /1 %Indihina simita rimaqkuna /1, /2 %
Chincha169,09997.24,5972.6
Ika274,80494.316,2005.6
Naska48,14391.54,3038.2
Palpa10,75292.19027.7
Pisqu107,61295.25,1924.6
Llapan610,41095.031,1944.9

/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata

/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)

Pukyu: [1]

Yachachiy

  • Universidad Nacional San Luis Gonzaga
  • Universidad Alas Peruanas

Suyupi paqarisqa

Apaykachana

  • Aylluskaqpura antashka panpa: Pisqu llaqtapi
  • Antashka ratana: Ika llaqtapi
  • Antashka qupika : Palpapi
  • Antashka ratana: Naskapi.
  • Antashka qupika : Markunapi

Kamachiq runa

  • 2019-2022:
  • 2015-2018: Fernando Cillóniz
  • 2011-2014: Alonso Navarro
  • 2007-2010: Rómulo Triveño
  • 2003-2006: Manuel Tello.

Kaypipas qhaway

Asukakuna, Ballestas wat'akunapi

Puykukuna

Hawa t'inkikuna


Ika suyu
Uma llaqta: Ika
Pruwinsyakuna: ChinchaIkaNaskaPalpaPisqu
Amachasqa sallqa suyukuna: Paraqas mama llaqta risirwa
Quchakuna: Wakachina qucha
Mayukuna: Ika mayuPisqu mayu
Wat'akuna: San Gallán wat'a • Ballestas wat'akuna • La Vieja wat'a • Chincha wat'akuna
Mawk'a llaqtakuna: Naska siq'ikunaPukatampuQhawachi
Suyukuna (Piruw)
Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku
"https:https://www.search.com.vn/wiki/index.php?lang=qu&q=Ika_suyu&oldid=668136" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)