රීයූනියන්
භූගෝලය
The island is 63 km (39 mi) long; 45 km (28 mi) wide; and covers 2,512 km2 (970 sq mi). It is above a hotspot in the Earth's crust. The Piton de la Fournaise, a shield volcano on the eastern end of Réunion Island, rises more than 2,631 m (8,632 ft) above sea level and is sometimes called a sister to Hawaiian volcanoes because of the similarity of climate and volcanic nature. It has erupted more than 100 times since 1640, and is under constant monitoring, most recently erupting on 2 July 2023.[1] During another eruption in April 2007, the lava flow was estimated at 3,000,000 m3 (3,900,000 cu yd) per day.[2] The hotspot that fuels Piton de la Fournaise also created the islands of Mauritius and Rodrigues.
The Piton des Neiges volcano, the highest point on the island at 3,070 m (10,070 ft) above sea level, is northwest of the Piton de la Fournaise. Collapsed calderas and canyons are south west of the mountain. While the Piton de la Fournaise is one of Earth's most active volcanoes, the Piton des Neiges is dormant. Its name is French for "peak of snows", but snowfall on the summit of the mountain is rare. The slopes of both volcanoes are heavily forested. Cultivated land and cities like the capital city of Saint-Denis are concentrated on the surrounding coastal lowlands. Offshore, part of the west coast is characterised by a coral reef system. Réunion also has three calderas: the Cirque de Salazie, the Cirque de Cilaos and the Cirque de Mafate. The last is accessible only on foot or by helicopter.
භූ විද්යාව සහ සහන
Reunion Island is a volcanic island born some three million years ago[3] with the emergence of the Piton des Neiges volcano. It has an altitude of 3,070.5 m (10,074 ft), the highest peak in the Mascarene Islands and the Indian Ocean. The eastern part of the island is constituted by the Piton de la Fournaise, a much more recent volcano (500,000 years old) which is considered one of the most active on the planet. The emerged part of the island represents only a small percentage (about 3%) of the underwater mountain that forms it.
In addition to volcanism, the relief of the island is very uneven due to active erosion. The center shelters three vast cirques dug by erosion (Salazie, Mafate and Cilaos) and the slopes of the island are furrowed by numerous rivers digging gullies, estimated at least 600,[4] generally deep and whose torrents cut the sides of the mountains up to several hundreds of meters deep.
The ancient massif of the Piton des Neiges is separated from the massif of La Fournaise by a gap formed by the plaine des Palmistes and the plaine des Cafres, a passageway between the East and the South of the island. Apart from the plains, the coastal areas are generally the flattest regions, especially in the north and west of the island. The coastline of the wild south is however steeper.
Between the coastal fringe and the Hauts, there is a steep transitional zone whose gradient varies considerably before arriving at the ridge lines setting the cirques or the Enclos, the caldera of the Piton de la Fournaise.
දේශගුණය
The island of Reunion is characterized by a humid tropical climate, tempered by the oceanic influence of the trade winds blowing from east to west. The climate of Reunion is characterized by its great variability, mainly due to the imposing relief of the island, which is at the origin of numerous microclimates.
As a result, there are strong disparities in rainfall between the windward coast in the east and the leeward coast in the west, and in temperature between the warmer coastal areas and the relatively cooler highland areas.
In Réunion there are two distinct seasons, defined by the rainfall regime:
- a rainy season from January to March, during which most of the year's rain falls;
- a dry season from May to November. However, in the eastern part and in the foothills of the volcano, rainfall can be significant even in the dry season;
April and December are transition months, sometimes very rainy but also very dry.
Pointe des Trois Bassins, located on the coast of the commune of Trois-Bassins (West), is the driest season, with a normal annual precipitation of 447.7 mm (17.63 in), while Le Baril, in Saint-Philippe (Southeast), is the wettest coastal season, with a normal annual precipitation of 4,256.2 mm (167.57 in).[5]
However, the wettest station is in the highlands of Sainte-Rose, with an average annual rainfall of almost 11,000 mm (430 in), making it one of the wettest places in the world.
Temperatures in Reunion are characterized by their great mildness throughout the year. In fact, the thermal amplitude from one season to another is relatively small (rarely exceeding 10 °C or 18 °F), although it is perceptible:
- In the warm season (November to April): average minimums usually range between 21 and 24 °C (70 and 75 °F), and average maximums between 28 and 31 °C (82 and 88 °F), on the coast. At 1,000 m (3,300 ft), average minimums fluctuate between 10 and 14 °C (50 and 57 °F) and average maximums between 21 and 24 °C (70 and 75 °F);
- In the cold season (May to October): temperatures at sea level vary from 17 to 20 °C (63 to 68 °F) for average minimums and from 26 to 28 °C (79 to 82 °F) for average maximums. At 1,000 m (3,300 ft), average minimums range from 8 to 10 °C (46 to 50 °F) and average maximums from 17 to 21 °C (63 to 70 °F).
In mountain towns, such as Cilaos or La Plaine-des-Palmistes, average temperatures range between 12 and 22 °C (54 and 72 °F). The highest parts of the habitat and the natural areas at altitude may suffer some winter frosts. Snow was even observed on the Piton des Neiges and Piton de la Fournaise in 2003 and 2006.[6]
The warmest day on record set on 30 January 2022. In the cold pole of the Reunion Island (all-time low −5 °C or 23 °F) Gite de Bellecombe (2,245 m or 7,365 ft AMSL) with a maximum temperature of 25.4 °C (77.7 °F) on 30 January. It beats the previous record of 25.1 °C (77.2 °F) set in 2021 and 2021.
While a growing number of islands (including "non-sovereign" islands) in the world are concerned about the effects of climate change, the island of Reunion was chosen (along with Gran Canaria in Spain) as an example for a case study of an affected ultra-European peripheral territory, for a study on the adequacy of urban and regional planning tools to the needs and characteristics of these islands (including land use and population density and the regulatory framework).
This work confirmed that urban and peri-urban land use pressures are high, and that adaptation strategies are incompletely integrated into land use planning. According to the Institute of Island Studies, there is a dysfunction: "island planning tools often do not take climate change adaptation into account and there is too much top-down management in the decision-making process".[7] Réunion holds the world records for the most rainfall in 12-, 24-, 72- and 96-hour periods,[8] including 1.8 මීටර (5 ft 11 in) in 24 hours.[9]
වෙරළ තීරයන්
Réunion hosts many tropical and unique beaches. They are often equipped with barbecues, amenities, and parking spaces. Hermitage Beach is the most extensive and best-preserved lagoon in Réunion Island and a popular snorkelling location.[10] It is a white sand beach lined with casuarina trees under which the locals often organise picnics. La Plage des Brisants is a well-known surfing spot, with many athletic and leisurely activities taking place. Each November, a film festival is also organised in La Plage des Brisants. Movies are projected on a large screen in front of a crowd. Beaches at Boucan Canot are surrounded by a stretch of restaurants that particularly cater to tourists. L'Étang-Salé on the west coast is a particularly unique beach as it is covered in black sand consisting of tiny fragments of basalt. This occurs when lava contacts water, it cools rapidly and shatters into the sand and fragmented debris of various size. Much of the debris is small enough to be considered sand. Grand Anse is a tropical white-sand beach lined with coconut trees in the south of Réunion, with a rock pool built for swimmers, a pétanque playground, and a picnic area. Le Vieux Port in Saint Philippe is a green-sand beach consisting of tiny olivine crystals, formed by the 2007 lava flow, making it one of the youngest beaches on Earth.[11]
පරිසරය
ශාක විශේෂ
The tropical and insular flora of Reunion Island is characterized by its diversity, a very high rate of endemism and a very specific structure. The flora of Reunion presents a great diversity of natural environments and species (up to 40 tree species/ha, compared to a temperate forest which has an average of 5/ha). This diversity is even more remarkable, but fragile, as it differs according to the environment (coastal, low, medium and high mountain).
Reunion has a very high rate of endemic species, with more than 850 native plants (of natural origin and present before the arrival of humans), of which 232 are endemic to the island of Reunion (only present on the island), as well as numerous species endemic to the Mascarene archipelago. Finally, the flora of Reunion is distinguished from that of equatorial tropical forests by the low height and density of the canopy, probably due to adaptation to cyclones, and by a very specific vegetation, in particular a strong presence of epiphytic plants (growing on other plants), such as orchids, bromeliads[තහවුරු කර නොමැත] and cacti[තහවුරු කර නොමැත], but also ferns, lichens and mosses.[13]
වනජීවි
Like its prodigious floral diversity, Réunion is home to a variety of birds such as the white-tailed tropicbird (ප්රංශ: paille en queue).[14] Many of these birds species are endemic to the island, such as the Réunion harrier and Réunion cuckooshrike. Its largest land animal is the panther chameleon, Furcifer pardalis. Much of the west coast is ringed by coral reef which harbours, among other animals, sea urchins, conger eels, and parrot fish. Sea turtles and dolphins also inhabit the coastal waters. Humpback whales migrate north to the island from the Antarctic waters annually during the Southern Hemisphere winter (June–September) to breed and feed, and can be routinely observed from the shores of Réunion during this season. At least 19 species formerly endemic to Réunion have become extinct following human colonisation. For example, the Réunion giant tortoise became extinct after being slaughtered in vast numbers by sailors and settlers of the island.
.jpg)
සාගර ජෛව විවිධත්වය
Despite the small area of coral reefs, the marine biodiversity of Reunion Island is comparable to that of other islands in the area, which has earned the Mascarene archipelago its inclusion among the top ten global biodiversity "hotspots".[15] Reunion's coral reefs, both flat and barrier, are dominated mainly by fast-growing branching coral species of the genus Acropora (family Acroporidae), which provide shelter and food for many tropical species.
Recent scientific research in Reunion Island indicates that there are more than 190 species of corals, more than 1,300 species of mollusks, more than 500 species of crustaceans,[16] more than 130 species of echinoderms and more than 1,000 species of fish.[17]
Reunion's deeper waters are home to dolphins, killer whales, humpback whales, blue sharks and a variety of shark species, including whale sharks, coral sharks, bull sharks, tiger sharks, blacktip sharks and great white sharks. Several species of sea turtles live and breed here.
Between 2010 and 2017, 23 shark attacks occurred in the waters of Réunion, of which nine were fatal.[18] In July 2013, the Prefect of Réunion Michel Lalande announced a ban on swimming, surfing, and bodyboarding off more than half of the coast. Lalande also said 45 bull sharks and 45 tiger sharks would be culled, in addition to the 20 already killed as part of scientific research into the illness ciguatera.[19]
Migrations of humpback whales contributed to a boom of whale watching industries on Réunion, and watching rules have been governed by the OMAR (Observatoire Marin de la Réunion) and Globice (Groupe local d'observation et d'identification des cétacés).
කොරල් පර
Because the island is relatively young (3 million years old),[20] the coral formations (8,000 years old) are not well developed and occupy a small area compared to older islands, mostly in the form of fringing reefs.[20]
These formations define shallow "lagoons" (rather "reef depressions"), the largest of which is no more than 200 m (660 ft) wide and about 1–2 m (3.3–6.6 ft) deep.[21] These lagoons, which form a discontinuous reef belt 25 km (16 mi) long (i.e. 12% of the island's coastline) with a total area of 12 km2 (4.6 sq mi), are located on the west and southwest coast of the island. The most important are those of L'Ermitage (St-Gilles), St-Leu, L'Étang-Salé and St-Pierre.
කළමනාකරණය
Since 2010, Réunion is home to a UNESCO World Heritage Site that covers about 40% of the island's area and coincides with the central zone of the Réunion National Park.[22] The island is part of the Mascarene forests terrestrial ecoregion.[23]
ගෙවතු වගාව සහ බර්බන් රෝස මල්
The first members of the "Bourbon" group of garden roses originated on this island (then still Île Bourbon, hence the name) from a spontaneous hybridisation between Damask roses and Rosa chinensis,[24] which had been brought there by the colonists. The first Bourbon roses were discovered on the island in 1817.[25]
පරිසරයට තර්ජන
Among coastal ecosystems, coral reefs are among the richest in biodiversity, but they are also the most fragile.[26]
Nearly one-third of fish species were already considered threatened or vulnerable in 2009, with coral degradation in many places. The causes of this state of affairs are pollution, overfishing and poaching, as well as anthropogenic pressure, especially linked to the densification of urbanization in coastal areas and the discharge of sewage.[27]
15 species living on Réunion were included in the Red List published by the International Union for Conservation of Nature (IUCN).[28]
ජනවිකාසය
ඓතිහාසික ජනගහනය
| ඓතිහාසික ජනගහනය | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1946 දක්වා දේශීය ජනගහන ඇස්තමේන්තු සහ සංගණන.[29][30] INSEE censuses between 1954 and 2019.[31][32] Last INSEE 2022 estimate.[33] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ප්රධාන නාගරික ප්රදේශ
The most populous metropolitan area is Saint-Denis, which covers 6 communes (Saint-Denis, Sainte-Marie, La Possession, Sainte-Suzanne, Saint-André, and Bras-Panon) in the north of the island.[34] The three largest metropolitan areas are:[35]
වඩාත්ම ජනාකීර්ණ අගනගරය වන්නේ Saint-Denis වන අතර එය දිවයිනේ උතුරේ කොමියුනිස්ට් 6ක් (Saint-Denis, Sainte-Marie, La Possession, Saint-Suzanne, Saint-André, සහ Bras-Panon) ආවරණය කරයි.[6] විශාලතම නාගරික ප්රදේශ තුන වන්නේ:[7]
| Urban unit | Population (2020) |
|---|---|
| Saint-Denis | 315,080 |
| Saint-Pierre-Le Tampon | 222,614 |
| Saint-Paul | 171,109 |
සංක්රමණ සහ ජනවාර්ගික කණ්ඩායම්
2019 සංගණනයේදී, රියුනියන් වැසියන්ගෙන් 82.4% ක් දිවයිනේ උපත ලැබූ අතර, 11.7% ක් ප්රංශයේ ද, 1.0% ක් මයෝට් හි ද, 0.3% ක් අනෙකුත් එතෙර ප්රංශයේ ද, 4.6% ක් විදේශ රටවල් වල උපත ලබා ඇත.(ඔවුන්ගෙන් 46%ක් ප්රංශ විදේශිකයන්ගේ සහ විදේශ රටවල උපන් පදිංචිකරුවන්ගේ දරුවන්, එනම් යටත් විජිත සමයේ මැඩගස්කරයේ උපන් රියුනියන් පදිංචිකරුවන්ගේ දරුවන්; අනෙක් 54% සංක්රමණිකයන්, එනම් උපතේදී ප්රංශ ජාතිකත්වයක් නොමැති විදේශ රටවල උපන් පුද්ගලයින්)[36]
මෑත දශකවලදී, රියුනියන් දූපතේ වෙසෙන මෙට්රොපොලිටන් ප්රංශ වැසියන්ගේ සංඛ්යාව කැපී පෙනෙන ලෙස වැඩි වී ඇත: 1967 සංගණනයේ දී මෙට්රොපොලිටන් ප්රංශයේ ස්වදේශිකයන් 5,664 ක් පමණක් රියුනියන් හි ජීවත් වූ නමුත් ඔවුන්ගේ සංඛ්යාව වසර 23 කින් 6 කට වඩා වැඩි වී 37,516 දක්වා වැඩි විය. 1990 සංගණනය, පසුව ඉදිරි වසර 29 තුළ තුන් ගුණයකින් වැඩි වූ අතර 2019 සංගණනයේදී 100,493 දක්වා ළඟා විය.[37][38][36] මේ අතර, ස්වදේශික රීයුනියන්, මෙට්රොපොලිටන් ප්රංශයට වැඩි වැඩියෙන් සංක්රමණය වී ඇත: මෙට්රොපොලිටන් ප්රංශයේ වෙසෙන රියුනියන් හි ස්වදේශිකයන් සංඛ්යාව 1968 සංගණනයේ දී 16,548 සිට 1990 සංගණනයේදී 92,354 දක්වා 2019 සංගණනයේදී 130,662 දක්වා ඉහළ ගියේය. එම දිනය වන විට රියුනියන් හි ස්වදේශිකයන්ගෙන් 15.7%ක් රියුනියන් වලින් පිටත ජීවත් වූහ.[38][36]
දෙවන ලෝක සංග්රාමයෙන් පසු රියුනියන් විදේශිකයන්ගේ සංක්රමණය අතිශයින් අඩුවෙන් අත්විඳ ඇති අතර 2019 සංගණනය වන විට රියුනියන් හි වැසියන්ගෙන් 2.5% ක් පමණක් සංක්රමණිකයන් විය. මෙය 19 වන ශතවර්ෂයේ මැද භාගයේ සිට දෙවන ලෝක සංග්රාමය දක්වා ඉන්දියාවෙන් (විශේෂයෙන් තමිල්නාඩුවෙන් සහ ගුජරාටයෙන්),[39] නැගෙනහිර ආසියාවෙන් (විශේෂයෙන් චීනය) සහ අප්රිකාවෙන් බොහෝ සංක්රමණිකයන් රියුනියන් වෙත පැමිණෙන තෙක් පැවති තත්වයට වෙනස් ය. ඔවුන්ගේ පරම්පරාව දැන් ප්රංශ පුරවැසියන් බවට පත් වී ඇත.
| සංගණනය | රීයුනියන් හි උපත ලැබූ | ප්රංශයේ උපත ලැබූ | මයෝට් හි උපත ලැබූ | වෙනත් එතර ප්රංශ කලාප වල උපත ලැබූ | ප්රංශ පුරවැසිභාවය හිමි වෙනත් රටවල උපත ලැබූ¹ | සංක්රමණික² |
| 2019 | 82.4% | 11.7% | 1.0% | 0.3% | 2.1% | 2.5% |
| 2013 | 83.7% | 11.1% | 0.7% | 0.3% | 2.2% | 2.0% |
| 2008 | 84.6% | 10.3% | 0.8% | 0.2% | 2.4% | 1.8% |
| 1999 | 86.1% | 9.1% | 0.9% | 0.4% | 2.0% | 1.4% |
| 1990 | 90.4% | 6.3% | 0.2% | 0.1% | 1.9% | 1.0% |
| 1982 | 93.1% | 4.1% | 2.8% | |||
| 1967 | 96.8% | 1.4% | 1.8% | |||
| ¹පයිඩ්ස්-නොයර්ස් සහ ප්රංශ විදේශිකයන්ගේ දරුවන් වැනි ප්රංශ දෙමාපියන්ගේ විදේශයන්හි උපන් පුද්ගලයින්. ²සංක්රමණිකයෙකු යනු ප්රංශ නිර්වචනයට අනුව විදේශ රටක උපන් සහ උපතේදී ප්රංශ පුරවැසිභාවය නොතිබූ පුද්ගලයෙකි. සංක්රමණිකයෙකු ප්රංශයට සංක්රමණය වීමෙන් පසු ප්රංශ පුරවැසිභාවය ලබාගෙන ඇති නමුත් තවමත් ප්රංශ සංඛ්යාලේඛනවල සංක්රමණිකයෙකු ලෙස ලැයිස්තුගත කර ඇත. අනෙක් අතට, විදේශ පුරවැසිභාවය ඇති ප්රංශයේ උපන් පුද්ගලයින් (සංක්රමණිකයන්ගේ දරුවන්) සංක්රමණිකයන් ලෙස ලැයිස්තුගත කර නොමැත. | ||||||
| Source: IRD,[37] INSEE[38][36] | ||||||
දැනට සිටින ජනවාර්ගික කණ්ඩායම්වලට අප්රිකානු, ඉන්දියානු, යුරෝපීය, මැලගසි සහ චීන සම්භවයක් ඇති අය ඇතුළත් වේ. මේවා සඳහා දේශීය වශයෙන් යාබ්ස්, කැෆේර්, මල්බාර්ස් සහ චිනොයිස් වේ. දිවයිනේ සිටින සියලුම ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් සියවස් ගණනාවක් පුරා යුරෝපය, ආසියාව සහ අප්රිකාවේ සිට රියුනියන් වෙත පැමිණි සංක්රමණික ජනගහනයයි. මුලින් පාළුවට ගොස් තිබූ බැවින් දිවයිනේ ආදිවාසී ජනතාවක් නොමැත.[40] මෙම ජනගහනය දිවයිනේ යටත් විජිත ඉතිහාසයේ මුල් දිනවල සිට මිශ්ර වී ඇත (පළමු පදිංචිකරුවන් මැඩගස්කරයේ සහ ඉන්දු-පෘතුගීසි උරුමයේ කාන්තාවන් විවාහ කර ගත්), එහි ප්රතිඵලයක් ලෙස මිශ්ර ජාතියේ සහ "ක්රියෝල්" සංස්කෘතියේ බහුතර ජනගහනයක් ඇති විය.
ප්රංශ සංගණනය ජනවාර්ගික සම්භවය පිළිබඳ ප්රශ්න අසන්නේ නැති නිසා,[41] එය 1958 ව්යවස්ථාවට අනුකූලව ප්රංශයේ කොටසක් වන නිසා රීයූනියන් හි අදාළ වන බැවින්, එක් එක් ජනවාර්ගික ජනතාව කොපමණ සංඛ්යාවක් රීයූනියන් හි ජීවත් වේද යන්න හරියටම නොදනී. දිවයිනේ වාර්ගික මිශ්ර වීමේ ප්රමාණය ද වාර්ගික ඇස්තමේන්තු දුෂ්කර කරයි. ඇස්තමේන්තු වලට අනුව, සුදු ජාතිකයන් ජනගහනයෙන් හතරෙන් එකක් පමණ වේ,[42] මල්බාර්වරු ජනගහනයෙන් 25% කට වඩා වැඩි වන අතර චීන පරම්පරාවේ මිනිසුන් දළ වශයෙන් 3% කි.[43] අප්රිකානු සහ මිශ්ර-ජාති සම්භවයක් ඇති අය සඳහා වන ප්රතිශත ඇස්තමේන්තු වල පුළුල් ලෙස වෙනස් වේ. එසේම, වියට්නාම සම්භවයක් ඇති සමහර මිනිසුන් සංඛ්යාවෙන් ඉතා ස්වල්පයක් වුවද, දිවයිනේ ජීවත් වෙති.[44][45][46]
ඉන්දියානු ප්රජාව අතර විශාලතම කණ්ඩායම වන්නේ දෙමළ ජනතාවයි.[47] වයඹදිග ඉන්දියාවේ, විශේෂයෙන් ගුජරාටයේ සහ වෙනත් ප්රදේශවලින් පැමිණි මුස්ලිම්වරුන්ගෙන් සමන්විත දිවයිනේ ප්රජාව සාමාන්යයෙන් හඳුන්වනු ලබන්නේ සරාබ්ස් ලෙසිනි.
ක්රියෝල්ස් (ජනවාර්ගික සම්භවය නොසලකා දිවයිනේ උපන් අය සඳහා ලබා දී ඇති නම) ජනගහනයෙන් බහුතරයක් වේ. ක්රියෝල් නොවන කණ්ඩායම්වලට මෑතකදී මෙට්රොපොලිටන් ප්රංශයේ සිට (සෝරිල්ස් ලෙස හඳුන්වන) පැමිණි අය සහ මයෝට් සහ කොමරෝස් ප්රදේශවලින් පැමිණි අය මෙන්ම මැඩගස්කරයෙන් පැමිණි සංක්රමණිකයන් සහ ශ්රී ලාංකික දෙමළ සරණාගතයින් ඇතුළත් වේ.
ආගම්
ආගමික අනුබද්ධය (2000 සංගණන)[48]
.ප්රමුඛ ආගම ක්රිස්තියානි ආගමයි. ශාන්ත ඩෙනිස්-ඩි-ලා රීයුනියන් රදගුරු පදවියට කතෝලික පල්ලියට තනි අධිකරණ බලයක් ඇත. ඇස්තමේන්තු කර ඇති පරිදි කිතුනුවන් ජනගහනයෙන් 84.9% ක් වන අතර, හින්දු (10%) සහ මුස්ලිම් (2.15%) පසුවන්නන් වේ.[46] චීන ජන ආගම සහ බුද්ධාගම ද නියෝජනය වේ.
බොහෝ විශාල නගරවල හින්දු කෝවිලක් සහ මුස්ලිම් පල්ලියක් ඇත.[49]
සංස්කෘතිය
රීයුනියානුවන් සංස්කෘතිය යනු යුරෝපීය, අප්රිකානු, ඉන්දියානු, චීන සහ ඉන්සියුලර් සම්ප්රදායන්හි සම්මිශ්රණයකි (métissage). වැඩියෙන්ම කතා කරන භාෂාව වන රීයුනියන් ක්රියෝල්, ප්රංශ භාෂාවෙන් ව්යුත්පන්න වී ඇත.
භාෂාව
ප්රංශ යනු රීයුනියන් හි එකම නිල භාෂාවයි. නිල නොවුනත්, රීයුනියන් ක්රියෝල් ප්රංශ භාෂාව සමඟ බහුලව කතා කරයි. ක්රියෝල් සාමාන්යයෙන් අවිධිමත් අරමුණු සඳහා භාවිතා වන අතර පරිපාලනමය අරමුණු සඳහා මෙන්ම අධ්යාපනය සඳහාද නිල භාෂාව ප්රංශ වේ.[50]
රීයුනියන් හි කතා කරන අනෙකුත් භාෂා ඇතුළත් වේ: කොමෝරියන් වර්ග (විශේෂයෙන් Shimaore) සහ මැලගසි, මයෝට් සහ මැඩගස්කරය වෙතින් මෑත සංක්රමණිකයන් විසින්; චීන ප්රජාවේ සාමාජිකයින් විසින් මැන්ඩරින්, හක්කා සහ කැන්ටනීස්; ඉන්දියානු භාෂා, බොහෝ දුරට දෙමළ, ගුජරාටි සහ හින්දි; සහ මුස්ලිම් කුඩා ප්රජාවක් විසින් කතා කරන අරාබි. දිවයිනේ උපන් අය ප්රංශ සහ ක්රියෝල් භාවිතා කිරීමට නැඹුරු වන බැවින් මෙම භාෂා සාමාන්යයෙන් සංක්රමණිකයන් විසින් කතා කරනු ලැබේ.
කැන්ටනීස්, අරාබි සහ දෙමළ සමහර පාසල්වල විකල්ප භාෂා ලෙස ඉදිරිපත් කෙරේ.[51]
සංගීතය
රීයුනියන් හි ආරම්භ වූ සංගීත ප්රභේද දෙකක් තිබේ: සෙගා, එය කලින් ආරම්භ වූ අතර එය මොරිෂස්, රොඩ්රිගුස් සහ සීෂෙල්ස් හි සම්ප්රදායික වේ, සහ 19 වන සියවසේ ආරම්භ වූ මාලෝයා, රීයුනියන් හි පමණක් දක්නට ලැබේ. සෑම දෙසැම්බර් 20 දිනකම, රීයුනියන් දූපත හි වැසියන් රීයුනියන් නිදහස් දිනය සමරයි. Fête des Cafres හෝ "Fet' Kaf'" ලෙසද හඳුන්වන මෙම සැමරුම, 1848 දී දෙවන ජනරජය (ප්රංශය) විසින් වහල්භාවය අහෝසි කිරීමේ ප්රකාශය සිහිපත් කරයි. "cafre" යන යෙදුම "Cafrerie" හි අප්රිකානුවන් වෙත යොමු කරයි. (දකුණු අප්රිකාවේ කොටසකි). එය ව්යුත්පන්න වී ඇත්තේ යටත් විජිත ප්රංශයේ ආරම්භ වූ ඇමරිකානු ස්ලැන්ග් "නිගර්" හෝ "නෙග්රේ" ට සමාන වන "කෆර්" යන අප්රිකානු වචනයෙනි.[52]
අද, 21 වන සියවසේ, රීයුනියානුවන් දිගු පීඩාකාරී කාල පරිච්ඡේදයක අවසානය සතුටින් සමරයි. කැෆේර්, මැලගසි, කොමෝරියන්, ඉන්දියානුවන්, යාබ්ස්, සෝරයිල්ස් සහ අගනගර වැසියන්, රීයුනියන් හි විශිෂ්ට සංගීත ප්රභේද දෙක වන සේගා සහ මාලෝයා රිද්මයට නටමින් වීදිවල රැස් වෙති.[53] බොහෝ ප්රසංග සංවිධානය කර ඇත, ඒවායින් බොහොමයක් නොමිලේ, මෙන්ම ඇඳුම් පැළඳුම් පෙළපාළි සහ මෙරංගු වැනි නර්තන සංදර්ශන පවත්වයි.
ආහාර පිසීම
සෑම විටම බත් සමඟ, වඩාත් සුලභ කෑම වන්නේ ව්යංජන, ඉන්දියානු ව්යංජන, රුගේල් සහ සිවට් වල දේශීය අනුවාදයකි. ව්යංජන සෑදී ඇත්තේ ළූණු, සුදුළූණු සහ කහ වැනි කුළුබඩු (දූපතේ "සෆ්රාන් පී" ලෙස හැඳින්වේ),[54] මාළු, මස් සහ බිත්තර බදින ලද ඒවාය; ඉන්පසු තක්කාලි එකතු කරනු ලැබේ. කෑම ඉඟුරු සමග රස කළ හැක; කොම්බාවා පොතු බොහෝ විට එකතු කරනු ලැබේ. සූයි (බත් සමග, පැස්ටා සමග නොවේ) සහ අන්නාසි සමග ඌරු මස් වැනි අනෙකුත් ආසියානු කෑම වර්ග තිබේ.[55]
ජනප්රිය රියුනියන් කෑම වර්ග සඳහා උදාහරණ කිහිපයක් ඇතුළත් වේ:
- අචාර්ඩ්ස් (ආචාර් විසින් ආභාෂය ලත්)
- කැබ්රි මසාලේ
- කරි පොලෙට්
- රූගේල් දකටීන්
- රුගේල් මෝරේ
- රුගේල් සෝසිස්
- බූචොන්
පොදුවේ ගත් කල, මස් හෝ මාළු නොමැතිව කෑම වර්ග කිහිපයක් ඇත, එබැවින් නිර්මාංශ විකල්ප කිහිපයක් තිබේ. ඒවායින් එකක් වන්නේ චෞචෝ චයෝටේ ග්රේටින් ය. එසේ නොමැති නම්, ප්රධාන වශයෙන් කුකුළු මස් පරිභෝජනය කරනු ලැබේ. දේශීය විශේෂත්වයක් වන්නේ ටැංගු[56] සිවෙට් (හෙජ්ජෝග් පවුලට අයත්) ය.
ක්රීඩා
මොරිංගු යනු කපොයිරා හා සමාන ජනප්රිය සටන්/නැටුම් ක්රීඩාවකි. අත්පන්දු ක්රීඩක ජැක්සන් රිචඩ්සන් මෙන්ම කරාටේකා ලුසී ඉග්නේස් වැනි ප්රසිද්ධ රීයුනියන් ක්රීඩක ක්රීඩිකාවන් කිහිප දෙනෙක් සිටිති. රීයුනියන් හට ලෝක ව්යාප්ත වෘත්තීය රළ පැදීම සඳහා දායකත්වයන් ගණනාවක් ඇත. එය ජෙරමි ෆ්ලෝරස්, ජොහැන් ඩෙෆේ සහ ජස්ටින් මවුවින් ඇතුළු කැපී පෙනෙන රළ සැරිසරන්නන්ගේ නිවහන වී ඇත. සුප්රසිද්ධ සර්ෆින් තරගයක් වන ශාන්ත ලියු ලෝක සර්ෆින් ශූරතා තරඟ කිහිපයකට සත්කාරකත්වය ලබා දී ඇත. 1992 සිට, රීයුනියන් විසින් Grand Raid යන කුඩ නාමය යටතේ අල්ට්රාමැරතන් තරඟ ගණනාවක් පවත්වා ඇත. 2018 වන විට, විවිධ ධාවන තරඟ හතරක් පවත්වයි: ඩයගොනල් ඩෙස් ෆවුස්, ද ට්රේල් ඩි බෝර්බන්, මැස්කරයින්ස් සහ සෙම්බ්රොකල් ට්රේල්.[57] වාර්ෂික මලල ක්රීඩා රැස්වීම ඩි ලා රීයුනියන් ස්ටේඩ් පෝල් ජුලියස් බෙනාඩ් හිදී Ligue Réunionnaise d'athlétisme විසින් පවත්වනු ලැබේ.[58]
පාපන්දු
පාපන්දු යනු ජනප්රියම ක්රීඩාවයි. 850,000 ඉක්මවන ජනගහනයක් සඳහා බලපත්රලාභී ක්රීඩකයින් 30,000කට අධික සංඛ්යාවක් සිටින අතර, එය තරුණ තරුණියන්ගේ තේරීමේ ක්රීඩාව ලෙස පවතී. රීයුනියන් හි පළමු අංශය ලෙස හැඳින්වෙන ඉහළම මට්ටමේ තරඟාවලිය ප්රංශයේ (DH) අගනගරයේ ගෞරවනීය අංශයකට සමාන වුවද, සියලුම යෞවනයන් බලාපොරොත්තු වන්නේ දිනක ඉහළම මට්ටමේ ක්රීඩා කිරීමටය.
ලෝරන්ට් රොබට්, ෆ්ලොරන්ට් සිනාම-පොන්ගොල්ල, ගුයිලූම් හෝරාවු, දිමිත්රි පයෙට්, බෙනොයිට් ට්රෙමොලිනාස් (ප්රංශ ජාතික කණ්ඩායමට ක්රීඩා කළ එකම රීයුනියන්වරු පස්දෙනා), බර්ට්රන්ඩ් රොබට්, තෝමස් ෆොන්ටේන්, ලුඩොවික් අජෝර්ක්, ෆැබ්රිස් වැනි ක්රීඩකයින්ට මෙය සිදුවී ඇත. ඒබ්රියෙල් (රීයුනියන් සම්භවයක් ඇති) සහ විල්ෆ්රඩ් මොයිම්බේ (රීයුනියන් සම්භවයක් ඇත), නම් කිරීමට නමුත් කිහිපයක්. භූමියට තමන්ගේම කණ්ඩායමක් ඇත, ඒ රීයුනියන් ජාතික පාපන්දු කණ්ඩායම.
නිර්මාණ ශිල්පය
ව්යුහාත්මකව, දේශීය ක්රියෝල් නිවස සමමිතික යැයි කියනු ලැබේ.[59] ඇත්ත වශයෙන්ම, ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පියෙකු නොමැති විට, කම්කරුවන් බිම මත රේඛාවක් අඳින අතර සෑම පැත්තකින්ම සමාන කොටස් දෙකක් ගොඩනගනු ඇත, එහි ප්රතිඵලය වශයෙන් සෘජුකෝණාස්රාකාර හැඩයේ නිවාස ඉදිවිය. වෙරන්ඩා යනු නිවසේ වැදගත් අංගයකි. එය නිවස ඉදිරිපිට ඉදිකරන ලද එළිමහන් ටෙරස් එකක් වන අතර, එහි පොහොසත්කම පාරට පෙන්වීමට ඉඩ සලසයි. ක්රියෝල් උද්යානයක් නිවස සම්පූර්ණ කරයි. එය වනාන්තරයේ දක්නට ලැබෙන දේශීය ශාක වලින් සමන්විත වේ. සාමාන්යයෙන් ඕකිඩ්, ඇන්තූරියම් සහ විවිධ වර්ගයේ පර්ණාංග සහිත හරිතාගාරයක් ඇත.
විලා ඩෙරමන්ඩ්-බැරේ යනු ක්රියෝල් වාස්තුවිද්යාත්මක ආකෘතියකි.[60]
සම්ප්රදායන්
සංගීත ප්රකාශන ආකාර දෙකක් ඓතිහාසිකව රීයුනියන් දූපත හි ජනප්රවාද සම්ප්රදාය සාදයි. එකක්, සේගා, ක්වඩ්රිල් හි ක්රියෝල් ප්රභේදයකි, අනෙක, ඇමරිකානු බ්ලූස් වැනි මැලෝයා, අප්රිකාවෙන් පැමිණේ, වහලුන්ගේ නොස්ටැල්ජියාවෙන් සහ වේදනාවෙන් පැමිණ ඇත.
සාම්ප්රදායික බටහිර වාද්ය භාණ්ඩවල (ඒකෝඩියන්, හාර්මොනිකා, ගිටාරය, ආදිය) රිද්මයට අනුව වෙස්වලාගත් බෝල්රූම් නැටුමක් වන සේගා එකල යටත් විජිත සමාජයේ විනෝදය පිළිබඳ සාක්ෂියකි. අද, එය තවමත් මුරුසියන් සේගා සහ රොඩේසියානු සේගා සමග, රීයුනුයන් දූපතේ සහ මස්කරීන් දූපත් සමූහයේ සාමාන්ය බෝල්රූම් නර්තනය වේ.
වහලුන්ගේ මැලෝයා, තනු සහ අභිනයන්ගෙන් පිරුණු චාරිත්රානුකූල නර්තනයක්, ගිනිමැලයක් වටා රහසිගතව රාත්රියේදී සිදු කරන ලදී. එය සමඟ ඇති උපකරණ කිහිපයක් ශාක වලින් සාදන ලදී (උණ, කරවිල, ආදිය).
මෙම සංගීත කලා මාධ්යයේ රසයෙන් ඔබ්බට, වහලුන්ගේ මතකය, ඔවුන්ගේ දුක් වේදනා සහ ඔවුන්ගේ මුලිනුපුටා දැමීම පිළිබඳ මතකය සදාකාලික කිරීමට මල්ඔය කණ්ඩායම්වලට අවශ්ය විය. සමහර විට මතභේදාත්මක පාඨ හරහා, ඔවුන් ප්රංශයට එහි වහල් හිමිකාරීත්වයේ අතීතය මතක් කර දෙන අතර මෙම යටත් විජිත යුගය මිනිසුන්ට කළ හානිය අවධාරණය කරයි; දිවයිනේ ඉතිහාසය තුළ, මැල්ඔය කලාකරුවන් සහ කබාර් (රැස්වීම්) සමහර විට බලධාරීන් විසින් තහනම් කරන ලදී.
වහල්භාවය අහෝසි කිරීම සැමරීම සඳහා රජයේ නිවාඩු දිනයක් ස්ථාපිත කිරීමත් සමඟ (ෆෙටේ කැෆ්', දෙසැම්බර් 20), මලෝයාට නිල පිළිගැනීමක් ලැබී ඇත; එය මහජන ගුවන්විදුලියෙන් නිතිපතා වාදනය වන අතර බොහෝ ඩිස්කොතේක් සහ නැටුම් සාදයන් එය නිතිපතා වැඩසටහන්ගත කරයි; එය ප්රබෝධයක් පවා භුක්ති විඳිමින් සිටී: කණ්ඩායම් නවීන අනුවාද, මෝස්තර සහ විධිවිධාන, එනම් මැලෝගේ සහ අනෙකුත් විදුලි මලෝයා වැනි දේ කිරීමට පටන් ගෙන ඇත.
රීයුනියන් දූපත හි සමහර සංකේතාත්මක සංගීත කණ්ඩායම්වලට ඇතුළත් වන්නේ: ගෲපේ ෆ්ලොක්ලොරික් ඩි ලා රියුනියන්, කලූ පිලේ, බැස්ටර්, ඔසනොසාවා, සිස්කාකන්, පැට්'ජෝන්, ඩැනියෙල් වරෝ, ටිසෝර්ස්, ආදිය. අපට ශ්රේෂ්ඨ මලෝයා ගායකයන්ගෙන් එකක් ද සඳහන් කළ හැකිය: ලෝ ර්වා කෆ්. ශාන්ත-සුසෑන් හි උපත ලද ඔහු මාලෝයා ගායනා කළ පළමු අයගෙන් කෙනෙකි. 2004 දී ඔහු මිය යන විට ඔහුගේ අවමංගල්යයට බොහෝ දෙනෙක් පැමිණ සිටියහ.
2008 දී, කලාකරු බ්රයිස් ගිල්බට් ලා රීයුනියන් නමින් වීඩියෝ පටයක් සාදන ලදී. මෙම ක්ලිප් එකේ, ඔහු දිවයිනේ සියලුම භූ දර්ශන තරණය කරන ආකාරය අපට පෙනේ.
සමකාලීන නර්තන ක්ෂේත්රය තුළ, ඔහුගේ අනන්යතාවය පිළිබඳ දැක්මේ හැඟීම ශක්තිමත් කරන ශාන්ත-ඩෙනිස් ද ලා රියුනියන් සහ හයියර්ස් හි ද්විත්ව මූලස්ථානයක් ඇති ප්රංශයේ එකම සමාගම මෙහෙයවන නර්තන ශිල්පී පැස්කල් මොන්ට්රෝජ් ගැන සඳහන් කළ හැකිය. 2007 දී, ශාන්ත-ඩෙනිස් ඩි ලා රීයුනියන් නගරය එහි ශාන්ත-ඩෙනිස් ඩාන්ස් උත්සවයේ කලාත්මක අධ්යක්ෂණය ඔහුට භාර දුන්නේය.
දිවයිනේ ලා රීයුනියන් හි ප්රාදේශීය සංරක්ෂණාගාරය පිහිටා ඇති අතර එය ඉගැන්වීම් මධ්යස්ථාන හතරක් ඇති අතර 1987 හි එවකට කලාපයේ සභාපති වූ පියරේ ලැගෝර්ගු ගේ පෙළඹවීම යටතේ නිර්මාණය කරන ලදී. අද වන විට, සංරක්ෂණාගාරවල (නැටුම්, සංගීතය සහ රංග කලාව උගන්වන) සම්ප්රදායික නැටුම් අමතක නොවුණත්, උගන්වනු ලබන්නේ සම්භාව්ය නැටුම්, සමකාලීන නැටුම් සහ භරත නාට්ය නැටුම් ය. මෙම සිසුන්ට Diier Boutiana cie "konpani Soul city" 98, Soraya Thomas cie "Morphose" 99 or Éric Languet cie "danse en l'R "100 වැනි රීයුනියන් හි නර්තන ශිල්පීන් සමඟ නර්තනයේ යෙදීමට නිරන්තරයෙන් අවස්ථාව ලැබේ. මෙම විවිධ දේශීය සමාගම් රීයුනියන් හි වැසියන්ට වෘත්තීය වශයෙන් නැටීමට ඉඩ සලසයි.
නාගරික සංස්කෘතිය ද එහි පෙනුම ඇති කර ඇති අතර, ප්රංශයේ සහ එක්සත් ජනපදයේ අගනගරයේ ප්රවණතා සහ බලපෑම් අනුගමනය කරයි. මේ අනුව, හිප්-හොප් සංස්කෘතිය වර්ධනය වෙමින් පවතී, නමුත් ragga dancehall, KM David හෝ Kaf Malbar මෙම නව ව්යාපාරයේ ප්රධානියා වන අතර, දිවයින පුරා සිටින තරුණ පරම්පරාවට බලපෑම් කරමින්, ඔවුන්ගේ ගීත mp3 හෝ අන්තර්ජාලය මගින් ව්යාප්ත වේ. බොහෝ තරුණ කලාකරුවන් මෙම සංගීතය තුළ "බිඳ යාමට" උත්සාහ කරන අතර, ඔවුන්ගේ කර්මාන්තය දේශීයව පමණක් නොව ජාත්යන්තරව ද සාධාරණ ලෙස සංවර්ධනය වෙමින් පවති.
මාධ්ය
විකාශනය
රීයුනියන් සතුව දේශීය මහජන රූපවාහිනී නාලිකාවක් ඇත, Réunion 1ère, එය දැන් ප්රංශ රූපවාහිනියේ කොටසක් වන අතර, ප්රංශ 2, ප්රංශ 3, ප්රංශ 4, ප්රංශ 5 සහ ප්රංශ 24 මෙට්රොපොලිටන් ප්රංශයෙන් මෙන්ම ප්රංශ Ô වෙතින් වැඩසටහන් පෙන්වයි. දේශීය පුද්ගලික නාලිකා දෙකක් ද ඇත, Télé Kréol සහ Antenne Réunion.
එහි ප්රාදේශීය පොදු ගුවන්විදුලි මධ්යස්ථානයක් ඇත, කලින් Radio Réunion, නමුත් දැන් එහි රූපවාහිනී සහකරු මෙන් Réunion 1ère ලෙස හැඳින්වේ. එය ප්රංශ ගුවන්විදුලි ජාල වන France Inter, France Musique සහ France Culture ද ලැබේ. පළමු පුද්ගලික දේශීය ගුවන්විදුලි මධ්යස්ථානය වන රේඩියෝ ෆ්රීඩම් 1981 දී හඳුන්වා දෙන ලදී. ඔවුන් කාලගුණය සහ දේශීය සේවාවන් පිළිබඳ දෛනික අන්තර්ගතයන් විකාශනය කරයි.
පුවත්පත්
ප්රධාන පුවත්පත් දෙක:
- Journal de l'île de La Réunion
- Le Quotidien (Réunionese newspaper)
සිනමාව
1896 සිට දිවයිනේ පවතින අතර, එහි පරිවාරකත්වය සහ ප්රංශයේ අගනගරයේ සිට භූගෝලීය දුරින් සලකුණු කර ඇත. සෙන්ටර් නැෂනල් ඩි ලා සිනමාටෝග්රැෆි (සීඑන්සී) නොමැති විට, එය විශේෂිත බෙදාහැරීමේ සහ බෙදා හැරීමේ ජාල සංවර්ධනය කර ඇත. එහි භූ දර්ශන මුලින්ම බොහෝ චිත්රපට සහ රූපවාහිනී නිෂ්පාදන සඳහා ස්වාභාවික පසුබිමක් ලෙස සේවය කළ අතර උත්සව වැනි චිත්රපට සිදුවීම් එහි වැඩි විය. ඩිජිටල් තාක්ෂණය දැන් දේශීය නිෂ්පාදන සංවර්ධනයට පහසුකම් සපයන අතර ඒවායින් බොහොමයක් බහු සංස්කෘතික සහ බහුභාෂා සමාජයක සුවිශේෂතා පිළිබිඹු කරයි.
රීයුනියන් ෆිල්ම් ෆෙස්ටිවල් (festival du film de La Réunion) 2005 දී නිර්මාණය කරන ලද අතර එහි සභාපතිත්වය දරනු ලබන්නේ ෆැබියන් රෙඩ් විසිනි. උත්සවය ප්රංශ අධ්යක්ෂවරුන් විසින් පළමු සහ දෙවන වෘත්තාන්ත චිත්රපට ඉදිරිපත් කරන ලදී. 10 වන සහ අවසාන සංස්කරණය 2014 දී සිදු වූයේ ප්රධාන වශයෙන් TEAT Champ Fleuri (ශාන්ත-ඩෙනිස්) සහ ශාන්ත-පෝල් නගරය සමඟ හවුල්කාරිත්වයෙනි.
වරායේදී, අප්රිකාවේ සහ රීයුනියන් දූපත් හි ජාත්යන්තර චිත්රපට උළෙල (Festival international du film d'Afrique et des îles de La Réunion) ද පැවැත්විණි.
දැනට පවතින සිනමා උළෙලවල් අතර රීයුනියන් අයිලන්ඩ් ඇඩ්වෙන්චර් චිත්රපට උළෙල (සංස්කරණ 13) ත්රාසජනක චිත්රපට සඳහා ත්යාග පිරිනමයි.
ශාන්ත-පිලිප් හි, රීයුනියන් හි ජාත්යන්තර ෆැන්ටසි චිත්රපට උළෙල වන Festival Même pas peur, 2010 සිට පවත්වනු ලැබේ.
ශාන්ත-පියර් හි, උත්සව දෙකක් තිබේ: Écran jeunes (2019 හි 25 වන සංස්කරණය) සහ ආමන්ඩ් ඩවුෆින් විසින් අධ්යක්ෂණය කරන ලද Festival du Film Court de Saint-Pierre (2019 දී 3 වන සංස්කරණය).
චිත්රපට
- Adama (එහි සජීවිකරණය කලා)
- Mississippi Mermaid (1969) (එහි රූගත කළා)
බ්ලොග්
- Reunion Island Tourism blog (ඉංග්රීසි/ප්රංශ සංචාරක බ්ලොග් අඩවිය)
- Visit Reunion (ඉංග්රීසි භාෂාවෙන් බ්ලොග් සහ ඉන්ස්ටග්රෑම් පිටුව)[61][non-primary source needed]
අන්තර්ජාලය
රීයුනියන් හි අන්තර්ජාල තත්ත්වය වරෙක එහි පරිවාරකත්වය සහ ප්රංශයේ ප්රධාන භූමියෙන් දුරස්ථ බව මගින් සලකුණු කරන ලද අතර, එය යම් තාක්ෂණික ප්රමාදයන් ඇති කළේය. අද, ප්රවණතාවය ආපසු හැරවී ඇති අතර කලාපය සාපේක්ෂව කාර්යක්ෂම අන්තර්ජාල සම්බන්ධතාවයක් ඇති අතර ප්රංශයේ ෆයිබර් ඔප්ටික්ස් මගින් වඩාත්ම සම්බන්ධ වූ දෙපාර්තමේන්තු වලින් එකකි.
අන්තර්ජාල සම්බන්ධතාවය ADSL (ක්රියාකරුවන් හතර දෙනෙකු විසින් පිරිනමනු ලැබේ), ෆයිබර් ඔප්ටික් (ක්රියාකරුවන් තිදෙනෙකු) හෝ 4G සහ 5G ජාල වල සෙලියුලර් දත්ත මගින් සැපයිය හැක (දැනට ශාන්ත-ඩෙනිස් හි පරීක්ෂා කරනු ලැබේ).
රීයුනියන් වසම් නාම වලට .re උපසර්ගය ඇත. රීයුනියන් කලාපය ක්රියාකරුවන් සඳහා කලාපීය ෆයිබර් ඔප්ටික් ජාලයක් යොදවා ඇත. මෙම ජාලය අර්ධ වශයෙන් EDF හි ඉතා ඉහළ වෝල්ටීයතා කේබල් මත පදනම් වේ - G@zelle ජාලය, අර්ධ වශයෙන් කලාපයේම තන්තු මත සහ අර්ධ වශයෙන් හුදකලා ප්රදේශ සඳහා හර්ට්සියන් සබැඳි මත. මෙම ජාලය කළමනාකරණය කරනු ලබන්නේ La Réunion Numérique නම් පොදු සේවා සමාගමක් විසිනි.[62]
ආර්ථිකය
2019 දී, රීයුනියන් හි දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය (වෙළඳපල විනිමය අනුපාතවලට මිස PPP හි නොව), යුරෝ බිලියන 19.5 (US$ bn) ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇති අතර, ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය (වෙළඳපොල විනිමය අනුපාතවලට අනුව) යුරෝ 22,629 (US$25,333) ලෙස ගණන් බලා ඇත.[63] නමුත් එම වසරේ අගනගර ප්රංශයේ ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 61.7%ක් සහ පැරිස් කලාපයෙන් පිටත ප්රංශ ප්රදේශවලින් 73.5%ක් පමණි.[64]
2008 ගෝලීය මූල්ය අර්බුදයට පෙර, රීයුනියන් හි ආර්ථිකය ප්රංශයේ සෙසු රටවල් සමඟ සම්බන්ධ වීමේ ක්රියාවලියක පැවතුනි. 1997 සිට 2007 දක්වා, රීයුනියන් හි ආර්ථිකය සැබෑ ලෙසින් වසරකට සාමාන්යයෙන් +4.6% කින් වර්ධනය විය,[65] සහ ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය 2000 දී මෙට්රොපොලිටන් ප්රංශයේ මට්ටමින් 53.7% සිට 2007 දී මෙට්රොපොලිටන් ප්රංශයෙන් 61.6% දක්වා ඉහළ ගියේය.[64] මූල්ය අර්බුදයෙන් පසුව ඇති වූ මහා අවපාතය රීයුනියන් වෙත බෙහෙවින් බලපෑවේ එහි ආර්ථිකය 2008 දී ඇනහිට ඇති අතර පසුව 2009 සහ 2010 දී වසර දෙකක අවපාතයකට මුහුණ දුන් අතර ඉන් පසුව වසර තුනක එකතැන පල්වීය (2011-2013).[65] 2013 වන විට, රීයුනියන් හි ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ප්රංශයේ අගනගරයේ මට්ටමින් 60.6% දක්වා පහත වැටී ඇත.[64]
2014 වසරේ ආර්ථික වර්ධනය ප්රතිසාධනය විය. ආර්ථිකය 2014 සිට 2017 දක්වා තථ්ය වශයෙන් වසරකට සාමාන්යයෙන් +2.9% කින් වර්ධනය වූ අතර, රීයුනියන් හි ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය 2017 වන විට මෙට්රොපොලිටන් ප්රංශයේ ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 62.4% දක්වා ඉහළ ගියේය.[64] 2018 දී ආර්ථිකය මන්දගාමී වූ අතර, 2019 දී +2.2% දක්වා යථා තත්ත්වයට පත් වීමට පෙර, 2018 අවසානයේ රීයුනියානුවන් ආර්ථිකය අඩාල කළ කහ කබා විරෝධතා හේතුවෙන් අර්ධ වශයෙන් +1.7% කින් පමණක් වර්ධනය විය.[65] 2018 වසරේ සිට මෙම මන්දගාමී වර්ධනයේ ප්රතිඵලයක් ලෙස, රීයුනියන් හි ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ප්රංශයේ මෙට්රොපොලිටන් හා සසඳන විට මඳක් අඩු වූ අතර, එය 2019 වසරේ ප්රංශයේ මෙට්රොපොලිටන් මට්ටමින් 61.7%ක් විය.[64]
2020 දී රීයුනියන් හට COVID-19 වසංගතය බලපෑ අතර, තාවකාලික ඇස්තමේන්තු වලට අනුව එම වසරේ -4.2% ක දැවැන්ත අවපාතයකට තුඩු දුන් අතර, එය මෙට්රොපොලිටන් ප්රංශයට වඩා අඩු වුවද (-7.9% metropolitan France සඳහා 2020 දී)[64] වාර්තාගත විශාලතම විය.[65]
| 2000 | 2007 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| නාමික GDP (යූරෝ බි.) | 9.55 | 15.17 | 16.53 | 16.97 | 17.55 | 18.07 | 18.56 | 19.00 | 19.51 |
| ඒක පුද්ගල GDP (යුරෝ) | 13,218 | 18,937 | 19,701 | 20,045 | 20,608 | 21,171 | 21,707 | 22,128 | 22,629 |
| ඒක පුද්ගල GDP % ලෙස මෙට්රොපොලිටන් ප්රංශයේ | 53.7% | 61.6% | 60.6% | 61.0% | 61.5% | 62.4% | 62.4% | 62.0% | 61.7% |
| Source: INSEE.[64] | |||||||||
සීනි සාම්ප්රදායිකව ප්රධාන කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදනය සහ අපනයනය විය. සංචාරක ව්යාපාරය දැන් වැදගත් ආදායම් මාර්ගයකි.[66] දිවයිනේ දුරස්ථ පිහිටීම යුරෝපය සමඟ එහි ස්ථාවර දේශපාලන පෙළගැස්ම සමඟ ඒකාබද්ධව චන්ද්රිකා භාරගැනීමේ මධ්යස්ථාන[67] සහ නාවික යාත්රා කිරීම සඳහා ප්රධාන ස්ථානයක් බවට පත් කරයි.[68]
2017 දී GDP අංශයේ සංයුතිය (එක්කල මුළු දළ අගයට එක් එක් අංශයේ දායකත්වය):[69]
| අංශය | GVA හි ප්රතිශතය % | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
| පතල් කැණීම සහ ගල් කැණීම | 0.0% | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| උපයෝගිතා | 1.6% | ||||||||||||||||||||
| ඉදිකිරීම | 5.8% | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
2000 ගණන්වල ආරම්භයේ සිට තත්වය කැපී පෙනෙන ලෙස වැඩිදියුණු වී ඇතත්, රීයුනියන් හි විරැකියාව ප්රධාන ගැටලුවකි: 1980 දශකයේ මුල් භාගයේ සිට 2000 දශකයේ මුල් භාගය දක්වා 30% ට වඩා වැඩි වූ විරැකියා අනුපාතය, 2007 දී 24.6% දක්වා පහත වැටී, පසුව 30.0 දක්වා ඉහළ ගියේය. 2008 ගෝලීය මූල්ය අර්බුදය සහ පසුව ඇති වූ මහා අවපාතය හේතුවෙන් 2011 න් පසු නැවතත් පහත වැටුණු අතර, 2019 දී 21.5% දක්වා,[70] වසර 40 තුළ එහි අඩුම මට්ටමට ළඟා විය.[71]
2014 දී, ජනගහනයෙන් 40% ක් දරිද්රතා රේඛාවට පහළින් ජීවත් විය (INSEE විසින් මෙට්රොපොලිටන් ප්රංශයේ මධ්ය ආදායමෙන් 60% ලෙස අර්ථ දක්වා ඇත; 2014 දී දෙමාපියන් දෙදෙනෙකු සහ කුඩා දරුවන් දෙදෙනෙකුගෙන් යුත් පවුලක දරිද්රතා රේඛාව මසකට යූරෝ 2,064 (ඇ.ඩො. 2,743) විය.)[72]
රම් ආසවනය දිවයිනේ ආර්ථිකයට දායක වේ. "ප්රංශයේ නිෂ්පාදනයක්" ලෙස එය බෝතල් කිරීම සඳහා යුරෝපයට යවනු ලැබේ, පසුව ලොව පුරා සිටින පාරිභෝගිකයින් වෙත නැව්ගත කරනු ලැබේ.
Brasseries de Bourbon යනු දිවයිනේ ප්රධාන බීර නිෂ්පාදනාගාරය වන අතර Heineken කොටස් හිමියා වේ.
සංචාරක ව්යාපාරය
සංචාරක ව්යාපාරයෙන් ලැබෙන ආදායම රීයුනියන් දූපත හි ප්රාථමික ආර්ථික සම්පත වන අතර, එය උක් නිෂ්පාදනය සහ සැකසුම් වලට වඩා ඉදිරියෙන් සිටින අතර, එය දැන් කොටස් හුවමාරුවේ ලැයිස්තුගත කර ඇති විශාල ජාත්යන්තර සමාගමක් වන Quartier Français, Groupe Bourbon ex-Sucreries Bourbon වැනි විශාල රීයුනියන්ස් කණ්ඩායම් සංවර්ධනය කිරීමට ඉඩ ලබා දී ඇත. දිවයිනෙන් පිටත පිහිටා ඇති අතර වෙරළාසන්න සමුද්ර අංශය සඳහා සීනි අංශය අත්හැර දමා ඇත. සහනාධාර අඩු කිරීමත් සමඟ මෙම සංස්කෘතිය තර්ජනයට ලක්ව ඇත. එබැවින් ප්රංශ දකුණු ප්රදේශ වල මසුන් ඇල්ලීම ප්රවර්ධනය කර ඇත.
තෘතීයික අංශය, විශේෂයෙන්ම වාණිජ අංශය, බොහෝ දුරට දියුණු වී ඇති අතර, 1980 ගණන්වල මැද භාගයේදී මෙට්රොපොලිටන් කණ්ඩායම් සමඟ අනුබද්ධිත සහ බලය පැවරීමේ ගිවිසුම් හරහා ආනයන බෙදා හැරීම ආරම්භ විය. බලයලත් බෙදාහැරීමේ පැමිණීම වාණිජ උපකරණ පරිවර්තනය කර ඇත, එය ඓතිහාසික වශයෙන් කුඩා සිල්ලර වර්ගයේ ඒකකවල භූගෝලීය විසිරීම මගින් සංලක්ෂිත විය; තවමත් ක්රියාත්මක වන "චීන වෙළඳසැල්" කිහිපයක් මධ්යම ප්රමාණයේ නගරවලට සීමා වී ඇති අතර, අතීත යුගයක ධාතූන් ලෙස, පහසුව සඳහා ගබඩා කිරීමේ කාර්යයක් පවත්වා ගෙන ගියද, සංචාරක හා අධ්යාපනික ආකර්ෂණය වැඩි කර ඇත.
එහි ආර්ථික ගතිකත්වය තිබියදීත්, දිවයිනට එහි සැලකිය යුතු විරැකියාව අවශෝෂණය කර ගැනීමට නොහැකි වන අතර, එය ඉතා ශක්තිමත් ජනවිකාස වර්ධනයක් මගින් විශේෂයෙන් පැහැදිලි කෙරේ. බොහෝ රීයුනියන්ස්ලා හට ඔවුන්ගේ අධ්යයන කටයුතු සඳහා හෝ රැකියාවක් සොයා ගැනීම සඳහා ප්රංශයේ අගනගරයට යාමට බල කෙරෙයි.
කෘෂිකර්මය
රීයුනියන් හි කෘෂිකර්මාන්තය දිවයිනේ ආර්ථිකයේ වැදගත් ක්රියාකාරකමක් වේ:[73] දිවයිනේ මතුපිට ප්රදේශයෙන් 20% ක් ආවරණය වන කෘෂිකාර්මික භූමි ප්රදේශය ක්රියාකාරී ජනගහනයෙන් 10% ක් සේවය කරයි, දළ කලාපීය නිෂ්පාදනයෙන් 5% ක් ජනනය කරයි සහ දිවයිනේ ප්රධාන අපනයනය සපයයි. කලින් කෝපි සහ කරාබු වගාව කේන්ද්ර කර ගත් එය, 19 වන සියවසේ මුල් භාගයේ සිදුවීම්, එනම් මහා හිම කුණාටු සහ බ්රිතාන්යයන් විසින් රීයුනියන් අල්ලා ගැනීම වැනි සිදුවීම්වල සිට උක් වගාව කෙරෙහි අවධානය යොමු කර ඇත. අද එය ජාත්යන්තර මට්ටමින් ලෝක වෙළඳ සංවිධානයේ තීරණ හා ප්රාදේශීය මට්ටමින් නාගරික කරුණු සංවර්ධනය සම්බන්ධ වැදගත් ගැටළු වලට මුහුණ දෙයි.
රීයුනියන් දූපත හි ගොවිපල 7,000ක් පමණ ඇති අතර ඉන් 5,000ක් වෘත්තීය වේ. මෙම ගොවිපලවල් AWU 11,000කට ආසන්න ප්රමාණයක් බලමුලු ගන්වයි (පූර්ණ කාලීන පදනමින් එක් පුද්ගලයෙකුගේ වාර්ෂික වැඩ බර).
ප්රංශයේ ප්රධාන භූමියේ සාමාන්ය හෙක්ටයාර 78 හා සසඳන විට රියුනියන් හි ගොවිපලවලින් සියයට අනූ හතක් හෙක්ටයාර 20කට වඩා අඩුය.
වඩාත් පොදු තත්ත්වය වන්නේ තනි ගොවීන් (97%) ය.
2005 දී ගොවිපල කළමනාකරුවන්ගෙන් 60% කට වඩා වයස අවුරුදු 40 ත් 59 ත් අතර විය.
පොදු සේවා
සෞඛ්ය
2005-2006 දී, රීයුනියන් හට නැගෙනහිර අප්රිකාවෙන් ආ ඩෙංගු උණ හා සමාන වෛරස් රෝගයක් වන චිකුන්ගුන්යා වසංගතයක් අත්විඳින අතර, එය මදුරුවන් හරහා සම්ප්රේෂණය වීම නිසා ජනගහනයෙන් තුනෙන් එකක් පමණ ආසාදනය විය. එතැන් සිට වසංගතය තුරන් කර ඇත. වැඩි විස්තර සඳහා ඉතිහාස කොටස බලන්න.
ප්රවාහනය
ප්රංශය, ඉන්දියාව, මැඩගස්කරය, මොරිෂස්, ටැන්සානියාව, කොමරෝස්, සීෂෙල්ස්, දකුණු අප්රිකාව, චීනය සහ තායිලන්තය යන ප්රධාන භූමිය වෙත ගුවන් ගමන් හසුරුවන රෝලන්ඩ් ගැරෝස් ගුවන්තොටුපළ දිවයිනට සේවය කරයි. කුඩා ගුවන් තොටුපළක් වන පියර්ෆොන්ඩ්ස් ගුවන් තොටුපළට මොරිෂස් සහ මැඩගස්කරයට ගුවන් ගමන් ඇත. 2019 දී ලෙ බරචෝයිස් ගුවන් තොටුපළ සමඟ සම්බන්ධ කිරීමට සැහැල්ලු දුම්රිය පද්ධතියක් යෝජනා කරන ලදී.[74]
අධ්යාපනය
රීයුනියන් දූපතට තමන්ගේම අධ්යාපන ක්රමයක් ඇත. අධ්යාපන, ක්රීඩා සහ පර්යේෂණ පිළිබඳ පරීක්ෂක ජනරාල් චැන්ටල් මැනස්-බොනිසෝ, 2020 ජූලි 29 වන දින අමාත්ය මණ්ඩලයේදී ඇකඩමිය ඩි ලා රියුනියන් හි රෙක්ටර් සහ විශ්ව විද්යාල කුලපති ලෙස පත් කරන ලදී.
ඇය ජූලි 16 වන දින ඉන්දීය සාගර කොමිසමේ මහලේකම් ලෙස වැඩ භාරගත් Vêlayoudom Marimoutou ගෙන් පසු ඇය පත් වේ.
රෙක්ටෝරේට් පිහිටා ඇත්තේ ශාන්ත-ඩෙනිස් හි මවුෆියා දිස්ත්රික්කයේ ප්රධාන නගරයේ ය. 2012 පාසල් වර්ෂය ආරම්භ වන විට දිවයිනේ පෙර පාසල් සහ/හෝ ප්රාථමික පාසල් 522ක්, පෞද්ගලික පාසල් 26ක් ඇතුළුව, ප්රාථමික මට්ටමේ සිසුන් 120,230ක් සඳහා, ද්විතීයික පාසල් 82ක්, පෞද්ගලික පාසල් හයක් ඇතුළුව, සිසුන් 61,300ක් සඳහා, සාමාන්ය පාසල් 32ක් තිබුණි. සහ සිසුන් 23,650 ක් සඳහා පෞද්ගලික පාසල් තුනක් ඇතුළු තාක්ෂණික උසස් පාසල්, සහ සිසුන් 16,200 සඳහා පෞද්ගලික පාසල් දෙකක් ඇතුළු වෘත්තීය පාසල් 15 ක් ඇත.
රීයුනියන් හි ප්රමුඛතා අධ්යාපන කලාප ප්රාථමික සහ ද්විතීයික පාසල් සිසුන්ගෙන් අඩකට වඩා මඳක් වැඩි ප්රමාණයකට බලපායි.[75]
උපාධි ප්රතිඵල සාපේක්ෂ වශයෙන් ජාතික සාමාන්යයට සමීප වන අතර 2011 හි 82.4% ට සාපේක්ෂව 2012 දී 81.4% ක අනුපාතයක් ඇත (පිළිවෙලින්: 84.5% සහ ජාතික සාමාන්යයෙන් 85.6%).
උසස් අධ්යාපනයේ දී, රීයුනියන් විශ්ව විද්යාලයේ සිසුන් 11,600 ක් විවිධ අඩවි හරහා, විශේෂයෙන් ශාන්ත-ඩෙනිස් සහ ලේ ටැම්පොන් හි ව්යාප්ත වී ඇත. තවත් සිසුන් 5,800ක් ද්විතීයික අධ්යාපනයේ පශ්චාත් උපාධි පාඨමාලා සහ අනෙකුත් උසස් අධ්යයන අතර බෙදී ඇත.[76]
බලශක්තිය
රීයුනියන් හි බලශක්තිය තෙල් මත රඳා පවතින අතර දිවයිනේ පරිවාරකතාවයෙන් සීමා වේ, එය දේශීයව විදුලිය නිපදවීමට සහ ෆොසිල ඉන්ධන ආනයනය කිරීමට බල කරයි. වැඩිවන ඉල්ලුමට සහ පාරිසරික අවශ්යතාවලට මුහුණ දෙමින්, දිවයිනේ නිපදවන බලශක්තිය සුළං බලාගාර, සූර්ය බලාගාර සහ අනෙකුත් පර්යේෂණාත්මක ව්යාපෘති හරහා එහි ඇති මහා පුනර්ජනනීය බලශක්ති විභවය වැඩි වැඩියෙන් ප්රයෝජනයට ගැනීමට නැඹුරු වේ. 2013 දී රීයුනියන් හි විදුලියෙන් 35%ක් පුනර්ජනනීය ප්රභවයන්ගෙන් ලැබුණද, දෙපාර්තමේන්තුවේ බලශක්ති පරායත්තතා අනුපාතය 85% ඉක්මවයි. විදුලිය ඉතිරි කිරීම සහ බලශක්ති කාර්යක්ෂමතාව ප්රශස්ත කිරීම බලශක්ති ගැටළු සඳහා වගකිව යුතු බලධාරීන්ගේ ප්රධාන ක්ෂේත්ර දෙකකි.
ජල විදුලි බලය
වර්ෂාපතනයේ විශාල පරිමාවන් හේතුවෙන් මතුපිට ජලය ගලායාම ජල විදුලි යටිතල පහසුකම් ස්ථාපනය කිරීමට ඉඩ සලසයි, විශේෂයෙන් ඛාදනය පටු සහ ඉතා ගැඹුරු මිටියාවත් ඇත. ශාන්ත-රෝස් බලාගාරය (22 MW) සහ ටකමකා බලාගාරය (17.5 MW) විශාලතම දෙක වේ. සමස්තයක් වශයෙන්, දිවයිනේ ජල විදුලි යටිතල පහසුකම් හය මෙගාවොට් 133 ක ධාරිතාවයකින් යුක්ත වේ.
සංකේත
රීයුනියන් සතුව නිල ලාංඡනයක් හෝ ධජයක් නොමැත.
හිටපු ආණ්ඩුකාර මර්වාට් 1925 Petite-Île හි සංවිධානය කරන ලද යටත් විජිත ප්රදර්ශනය නිමිත්තෙන් දිවයින සඳහා ලාංඡනයක් නිර්මාණය කළේය. රියුනියන් දූපත් විද්යා හා කලා සංගමය හි සාමාජිකයෙකු වන මර්වර්ට් හට දිවයිනේ ඉතිහාසය ඇතුළත් කිරීමට අවශ්ය විය:
- මී මැස්සන් අධිරාජ්යය නිරූපනය කරයි;
- මධ්යම ලාංඡනය ප්රංශ රිපබ්ලිකන් ධජය නිරූපනය කරයි;
- ෆ්ලියර්ස්-ඩි-ලිස් රාජකීය යුගය නිරූපනය කරයි;
- "Florebo quocumque ferar" යන ආදර්ශ පාඨය ප්රංශ නැගෙනහිර ඉන්දියා සමාගමට අයත් වන අතර එහි අර්ථය "ඔවුන් මා රැගෙන යන ඕනෑම තැනක මම පිපෙන්නෙමි", වැනිලා වැල් සශ්රීක අස්වැන්නක් නිරූපනය කරයි.
- රෝම ඉලක්කම් "MMM" ඉහළම කඳු මුදුන්වල උන්නතාංශය නිරූපනය කරයි;
- Saint-Alexis නැව මුලින්ම දිවයින අත්පත් කරගත් එකකි;
රීයුනියන් හි බහුලව භාවිතා වන ධජය වන්නේ 1975 දී ගයි පිග්නොලට් විසින් නිර්මාණය කරන ලද "විකිරණ ගිනි කන්ද" වන අතර, සමහර විට "Lo Mavéli" ලෙසද හැඳින්වේ:[77] එය සරල කළ රතු ත්රිකෝණයක ස්වරූපයෙන් පිටොන් ඩි ලා ෆෝනයිස් ගිනි කන්ද නියෝජනය කරයි. නාවික නිල් පසුබිමක් මත, හිරු කිරණ පහක් සියවස් ගණනාවක් පුරා දිවයිනට එක්රැස් වූ ජනගහනයේ පැමිණීම සංකේතවත් කරයි.[78]