Списак највећих царстава

списак на Викимедији

Списак највећих царстава представља највећа царства која су постојала кроз историју, према површини коју су заузимали. Неколико империја у људској историји се сврставају међу највеће свих времена, у зависности од дефиниције и начина мјерења. Могући начини мјерења величине укључују површину, становништво, економију и моћ. Од ових, површина се најчешће користи јер има прилично прецизну дефиницију и може да се измјери са одређеним степеном тачности.[1] Естонски политиколог Рејн Тагепера, који је објавио серију академских чланака о територијалном опсјегу историјских империја између 1978. и 1997. године,[2][3][4][5] дефинисао је империју као „сваки релативно велики сувјерени политички ентитет чије компоненте нису сувјерене“ и њена величина као област над којом царство има неке неоспорне војне и пореске повластице.[6]

A map of the British and Mongol empires at their respective greatest extents
Британско царство (црвено) и Монголско царство (плаво) биле су највеће и друго по величини царство у историји. Тачан обим Монголског царства у његовом највећем територијалном проширењу је предмет дебате међу научницима.

Највећа царства по копненој површини

Укупна копнена површина Земље, изузимајући континент Антарктик, је 134.740.000 km².[7] Од тога, Британско царство је у једном тренутку заузимало 26,35% укупне копнене површине, а из царства је касније настало 65 независних држава.[8]

Царства у свом највећем обиму

Величина царства је дефинисана као површина суве земље коју је царство контролисало у то вријеме, а која се може знатно разликовати од области на коју су тврдили да заузимају; године 1800. европске силе су колективно захтијевале приближно 20% површине Земље коју нису ефективно контролисале.[9] У ситуацијама у којима се процјене разликују, уноси се сортирају према најнижој процјени. Када више од једног уноса има исту област, они су наведени по абецедном реду.

ЦарствоМаксимална површина земљишта
Милион km2% свијетаГодина
Британска империја[а]35,5[10]26,35%1920.[10]
Монголско царство[б]24,0[10][11]17,81%1270.[11] или 1309.[10]
Руска Империја[в]22,8[10][11]16,92%1895.[10][11]
Династија Ћинг[г]14,7[10][11]10,91%1790.[10][11]
Шпанска империја13,7[10]10,17%1810.[10]
Друго француско колонијално царство11,5[10]8,53%1920.[10]
Абасидски калифат11,1[10]8,24%750.[10]
Омејадски калифат11,1[10]8,24%720.[10]
Династија Јуан11,0[10]8,16%1310.[10]
Сјонгну9,0[11][12]6,68%176. п. н. е.[11][12]
Бразилско царство[д]8.337.000[13]6,19%1889.[13]
Јапанско царство7,4[14]—8,51[15]5,49%–6,31%1942.[14][15]
Иберијска унија[ђ]7,1[10]5,27%1640.[10]
Источна династија Хан6,5[12]4,82%100.[12]
Династија Минг6,5[10][11]4,82%1450.[10][11]
Праведни калифат6,4[10]4,75%655.[10]
Први туркијски канат6,0[11][12]4,45%557.[11][12]
Златна хорда6,0[10][11]4,45%1310.[10][11]
Западна династија Хан6,0[11][12]4,45%50. п. н. е.[11][12]
Ахеменидско царство5,5[11][12]4,08%500. п. н. е.[11][12]
Друго португалско царство[д]5,5[10]4,08%1820.[10]
Династија Танг5,4[10][11]4,01%715.[10][11]
Македонско царство5,2[11][12]3,86%323. п. н. е.[11][12]
Османско царство5,2[10][11]3,86%1683.[10][11]
Сјеверна династија Јуан5,0[10]3,71%1368.[10]
Римско царство5,0[11][12]3,71%117.[11][12]
Династија Син4,7[12]3,49%10.[12]
Тибетанско царство4,6[10][11]3,41%800.[10][11]
Држава Сјанба4,5[17]3,34%200.[17]
Прво мексичко царство4,429[18]3,29%1821.[18]
Тимуридско царство4,4[10][11]3,27%1405.[10][11]
Фатимидски калифат4,1[10][11]3,04%969.[10][11]
Источни туркијски канат4,0[12]2,97%624.[12]
Хуни4,0[11][12]2,97%441.[11][12]
Могулско царство4,0[10][11]2,97%1690.[10][11]
Селџучко царство3,9[10][11]2,89%1080.[10][11]
Селеукидско царство3,9[11][12]2,89%301. п. н. е.[11][12]
Италијанско царство3,825[19]2,84%1941.[19]
Илканат3,75[10][11]2,78%1310.[10][11]
Џунгарски канат3,6[17]2,67%1650.[17]
Чагатајски канат3,5[10][11]2,60%1310.[10] или 1350.[10][11]
Сасанидско царство3,5[11][12]2,60%550.[11][12]
Западни туркијски канат3,5[12]2,60%630.[12]
западни Сјонгну3,5[12]2,60%20.[12]
Прво француско колонијално царство3,4[10]2,52%1670.[10]
Газневиди3,4[10][11]2,52%1029.[10][11]
Мауријско царство3,4[12]–5.0[11]2,52%–3,71%261. п. н. е.[12] или 250. п. н. е.[11]
Делхијски султанат3,2[10][11]2,37%1312.[10][11]
Њемачко колонијално царство3,147[20]2,34%1911.[20]
Сјеверна династија Сунг3,1[10][11]2,30%980.[10][11]
Ујгурски каганат3,1[10][11]2,30%800.[10][11]
Западна династија Ђин3,1[12]2,30%280.[12]
Данско царство3,0[21]2,23%1700.[21]
Династија Суеј3,0[12]2,23%589.[12]
Сафавидско царство2,9[17]2,15%1630.[17]
Саманидско царство2,85[10][11]2,12%928.[10][11]
Источна династија Ђин2,8[12]2,08%347.[12]
Медијанско царство[е]2,8[11][12]2,08%585. п. н. е.[11][12]
Партско царство2,8[11][12]2,08%1[11][12]
Рурански канат2,8[11][12]2,08%405.[11][12]
Византија2,7[11]–2,8[12]2,00%–2,08%555.[11] или 450.[12]
Индо-скитско царство2,6[12]1,93%20.[12]
Династија Љао2,6[10][11]1,93%947.[10][11]
Грчко-бактријско краљевство2,5[12]1,86%184. п. н. е.[12]
Каснији Жао2,5[12]1,86%329.[12]
Царство Марата2,5[11]1,86%1760.[11]
Белгијско колонијално царство2,366[19]–24.651,51[23]1,76%–18,30%1941.[19] или 1939.[23]
Династија Ђин (1115—1234)2,3[10][11]1,71%1126.[10][11]
Хорезмијска империја2,3[11]–3,6[10]1,71%–2,67%1210.[11] или 1218.[10]
Династија Ћин2,3[12]1,71%220. п. н. е.[12]
Холандско колонијално царство2,1[17]1,56%1938.[17]
Прво француско царство2,1[10]1,56%1813.[10]
Кијевска Русија2,1[10][11]1,56%1000.[10][11]
Мамелучки султанат2,1[10][11]1,56%1300.[10] или 1400.[11]
Јужна династија Сунг2,1[10]1,56%1127.[10]
Треће португалско царство2,1[10]1,56%1900.[10]
Алмохадски калифат2,0[11]–2,3[10]1,48%–1,71%1200.[11] или 1150.[10]
Цао Веј2,0[12]1,48%263.[12]
Ранији Ћин2,0[12]1,48%376.[12]
Ранији Жао2,0[12]1,48%316.[12]
Династија Гурид2,0[17]1,48%1200.[17]
Царство Инка2,0[10][11]1,48%1527.[10][11]
Кушанско царство2,0[11]–2,5[12]1,48%–1,86%200.[11][12]
Династија Лиу Сонг2,0[12]1,48%450.[12]
Сјеверни Веј2,0[12]1,48%450.[12]
Западно римско царство2,0[12]1,48%395.[12]
Ајубиди1,7.[10]–2,0[11]1,26%–1,48%1200.[10] или 1190.[11]
Гупта царство1,7[12]–3,5[11]1,26%–2,60%440.[12] или 400.[11]
Ефталијско царство1,7[24]–4,0[12]1,26%–2,97%500.[24] или 470.[12]
Династија Бујид1,6[10][11]1,19%980.[10][11]
Источни Ву1,5[12]1,11%221.[12]
Сјеверни Ћи1,5[12]1,11%557.[12]
Сјеверни Сјонгну1,5[12]1,11%60.[12]
Сјеверни Жу1,5[12]1,11%577.[12]
Новоасирско царство1,4[11][25]1,04%670. п. н. е.[11][25]
Источно мауријско царство1,3[12]0,96%210. п. н. е.[12]
Династија Лијанг1,3[11][12]0,96%502.,[12] 549.,[12] или 579.[11]
Каџарско царство1,29[26]9,61%1873.[26]
Краљевство Аксум1,25[11]0,93%350.[11]
Династија Шанг1,25[11][25]0,93%1122. п. н. е.[11][25]
Франачка1,2[10][11]0,89%814.[10][11]
Шривиђаја1,2[11]0,89%1200.[11]
Индо-грчко краљевство1,1[12]0,82%150. п. н. е.[12]
Царство Мали1,1[10][11]0,82%1380.[10][11]
Заједница Пољске и Литваније1,1[10][11]0,82%1480.[11] или 1650.[10]
Династија Алморавида1,0[11]0,74%1120.[11]
Династија Пушјибхути1,0[10][11]0,74%625.[10] или 648.[10][11]
Династија Гуџара—Пратихара1,0[10]0,74%860.[10]
Свето римско царство1,0[10]0,74%1050.[10]
Хазарски канат1,0[10]–3,0[11]0,74%–2,23%900.[10] или 850.[11]
Кмерско царство1,0[10][11]0,74%1290.[10][11]
Ново краљевство Египта1,0[11][25]0,74%1450. п. н. е.[25] или 1300. п. н. е.[11]
Птолемејско краљевство1,0[12]0,74%301. п. н. е.[12]
Кара Китај1,0[10]–1,5[11]0,74%–1,11%1130.[10] или 1210.[11]
Скитија1,0[24]0,74%400. п. н. е.[24]
Шу Хан1,0[12]0,74%221.[12]
Тахириди1,0[10]0,74%800.[10]
Западни Сја1,0[11]0,74%1100.[11]
Шведско царство0,99[27]0,73%1700.[27]
Нацистичка Њемачка0,824[19]0,61%1941.[19]
Акадско царство0,8[25]0,59%2250. п. н. е.[25]
Аварски канат0,8[12]0,59%600.[12]
Чу0,8[12]0,59%300. п. н. е.[12]
Хуни0,8[12]0,59%287.[12]
Сонгајско царство0,8[10]0,59%1550.[10]
Хикси0,65[25]0,48%1650. п. н. е.[25]
Двадесетшеста египатска династија0,65[25]0,48%550. п. н. е.[25]
Розвијско царство0,624[28]0,46%1700.[28]
Аустроугарска0,62[29]461,29%1905.[29]
Кордопски калифат0,6[10]0,45%1000.[10]
Прво португалско царство0,6[10]0,45%1580.[10]
Визиготско краљевство0,6[12]0,45%580.[12]
Династија Џоу0,55[30]0,41%1100. п. н. е.[30]
Сикско царство0,52[31]38,44%1839.[31]
Кордопски емират0,5[10]0,37%756.[10]
Косала0,5[12]0,37%543. п. н. е.[12]
Лидија0,5[25]0,37%585. п. н. е.[25]
Магада0,5[12]0,37%510. п. н. е.[12]
Средње краљевство Египта0,5[25]0,37%1850. п. н. е.[25]
Нововавилонско царство0,5[25]0,37%562. п. н. е.[25]
Сатавахана царство0,5[12]0,37%150.[12]
Двадесетпета египатска династија0,5[25]0,37%715. п. н. е.[25]
Западни Сатрапи0,5[12]0,37%100.[12]
Новохетитско царство0,45[25]0,33%1250. п. н. е. – 1220. п. н. е.[25]
Династија Сја0,45[25]0,33%1800. п. н. е.[25]
Прво бугарско царство0,4[32]0,30%850.[32]
Краљевство Француске у средњем вијеку0,4[10]0,30%1250.[10]
Средњеасирско царство0,4[25]0,30%1080. п. н. е.[25]
Старо краљевство Египта0,4[25]0,30%2400. п. н. е.[25]
Сокотски калифат0,4[33]0,30%1804.[33]
Латинско царство0,35[12]0,26%1204.[12]
Античка Картагина0,3[12]0,22%220. п. н. е.[12]
Цивилизација долине Инда0,3[30]0,22%1800. п. н. е.[30]
Митани0,3[25]0,22%1450. п. н. е. – 1375. п. н. е.[25]
Ашантско царство0,25[34]0,19%1820.[34]
Старо вавилонско царство0,25[25]0,19%1690. п. н. е.[25]
Царство Астека0,22[10]0,16%1520.[10]
Краљевство Зулу0,21[35]15,38%1822.[35]
Еламитско царство0,2[25]0,15%1160. п. н. е.[25]
Фригија0,2[25]0,15%750. п. н. е.[25]
Друга династија Исина0,2[25]0,15%1130. п. н. е.[25]
Урарту0,2[25]0,15%800. п. н. е.[25]
Источни Жу0,15[25]0,11%770. п. н. е.[25]
Средњохетитско царство0,15[25]0,11%1450. п. н. е.[25]
Староасирско царство0,15[25]0,11%1730. п. н. е.[25]
Старохетитско царство0,15[25]0,11%1530. п. н. е.[25]
Ојо царство0,15[36]0,11%1680.[36]
Царство Борну0,13[37]9,61%1892.[37]
Ларса0,1[25]0,07%1750. п. н. е. – 1700. п. н. е.[25]
Трећа династија Ура0,1[25]0,07%2000. п. н. е.[25]
Царство Тараска0,075[38]0,06%1450.[38]
Лагаш0,05[30]0,04%2400. п. н. е.[30]
Сумер0,05[25]0,04%2400. п. н. е.[25]

Хронологија највећих царстава

Најраније царство за које се сматра са сигурношћу да је било веће од свих претходних царстава било је Царство Горњег и Доњег Египта, које је покривало десет пута већу површину од претходне највеће цивилизације око 3000. године прије нове ере.[39]

ЦарствоПовршина
(милиони km2)
Година
Царство Горњег и Доњег Египта0,1[25]3000. п. н. е.[25]
Старо краљевство Египта0,25[25]2850. п. н. е.[25]
0,4[25]2400. п. н. е.[25]
Акадско царство0,65[25]2300. п. н. е.[25]
0,8[25]2250. п. н. е.[25]
Ново краљевство Египта1,0[25]1450. п. н. е.[25]
Династија Шанг1,25[25]1122. п. н. е.[25]
Новоасирско царство1,4[25]670. п. н. е.[25]
Медијанско царство[а]2,8[12]585. п. н. е.[12]
Ахеменидско царство3,6[12]539. п. н. е.[12]
5,5[12]500. п. н. е.[12]
Сјонгну9,0[12]176. п. н. е.[12]
Омејадски калифат11,1[10]720.[10]
Монголско царство13,5[10]1227.[10]
24,0[10]1309.[10]
Британска империја24,5[10]1880.[10]
35,5[10]1920.[10]

Хронологија највећих царстава по годинама

ЦарствоПовршина
(милиони km2)[30]
Процијењени период[30]
Царство Горњег и Доњег Египта0,13000. п. н. е.
Старо краљевство Египта0,25–0,42800. п. н. е. – 2400. п. н. е.
Акадско царство0,2–0,62300. п. н. е. – 2200. п. н. е.
Цивилизација долине Инда0,152100. п. н. е.
Средње краљевство Египта0,2–0,52000. п. н. е. – 1800. п. н. е.
Династија Сја0,41700. п. н. е.
Хикси0,651600. п. н. е.
Ново краљевство Египта0,65–1,01500. п. н. е. – 1300. п. н. е.
Династија Шанг0,9–1,11250. п. н. е. – 1150. п. н. е.
Ново краљевство Египта0,5–0,61100. п. н. е. – 1050. п. н. е.
Династија Џоу0,35–0,451000. п. н. е. – 900. п. н. е.
Новоасирско царство0,4–1,4850. п. н. е. – 650. п. н. е.
Медијанско царство[а]3,0600. п. н. е.
Ахеменидско царство2,5–5,5550. п. н. е. – 350. п. н. е.
Македонско царство5,2323. п. н. е.
Селеукидско царство4,0300. п. н. е.
Мауријско царство3,5250. п. н. е.
Династија Хан2,5200. п. н. е.
Царство Сјонгну5,7150. п. н. е.
Династија Хан4,2–6,5100. п. н. е. – 200.
Римско царство4,4250.350.
Сасанидско царство3,5400.
Хунско царство4,0450.
Сасанидско царство3,5500.
Први туркијски канат3,0–5,2550.600.
Праведни калифат5,2650.
Омејадски калифат9,0–11,0700.750.
Абасидски калифат8,3–11,0750.800.
Тибет2,5–4,7850.950.
Династија Сунг3,01000.
Селџучко царство3,0–4,01050.1100.
Тибет2,51150.
Династија Ђин (1115—1234)2,31200.
Монголско царство18,0–24,01250.1300.
Династија Јуан11,01350.
Тимуридско царство4,01400.
Династија Минг4,7–6,51450.1500.
Османско царство4,31550.
Руско царство6,0–12,01600.1700.
Руска Империја14,0–17,01750.1800.
Британска империја23,0–34,01850.1925.
Совјетски Савез22,51950.1975.

Највећа царства по удјелу свјетске популације

Због тренда повећања свјетске популације током времена, сматра се да су апсолутне бројке становништва мање релевантне за поређење између различитих царстава од њихових одговарајућих удјела у свјетској популацији у то вријеме.[40] Већи део времена од отприлике 400. године прије нове ере, комбиновани удио два најмногољуднија царства у свјетској популацији био је 30–40%. Већину времена, најмногољудније царство се налазило у Кини.[41]

ЦарствоСтановништво
као проценат од
свјетске популације[42]
Година[42]
Династија Ћинг371800.
Сјеверна Династија Сунг331100.
Западна Династија Хан321.
Монголско царство311290.
Римско царство30150.
Династија Ђин (265–420)28280.
Династија Минг281600.
Династија Ћин24220. п. н. е.
Могулско царство241700.
Династија Танг23900.
Делхијски султанат231350.
Британска империја231938.
Јапанско царство201943.
Мауријско царство19250. п. н. е.
Ранији Ћин19376.
Сјеверни Жу16580.
Македонско царство15323. п. н. е.
Царство Харша15647.
Гупта царство13450.
Сјеверни Веј13500.
Омејадски калифат13750.
Ахеменидско царство12450. п. н. е.
Ранији Јан12366.
Династија Ђин (1115—1234)121200.
Нацистичка Њемачка121943.

Референце

Спољашње везе