Ôpolany
 | Ślabikŏrzowe abecadło Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim. |
Ôpolany – etnicznŏ podskupina Ślōnzŏkōw, zamiyszkujōncŏ srogõ tajlã terytorium ôpolskigo wojywōdztwa i niykere teryny ślōnskigo wojywōdztwa (na zŏchodzie)[1][2]. To jedna z dwōch nojsrogszych ślōnskich regiōnalnych skupin kole Gōrzanōw[3]. Polski etnograf Janusz Kamocki stwiyrdziōł, iże Ôpolany wyrōżniajōm sie postrzōd Ślōnzŏkōw nojbarzij świadōmõ jednościōm swojij etnicznyj skupiny[4].
| Ôpolany | |
.jpg) Dzioucha we ôpolskim ôblyczyniu | |
| Państwo |  Polska |
| Rejōn |  Gōrny Ślōnsk (Ôpolski Ślōnsk) |
| Gŏdka | ślōnskŏ (ôpolski dialekt, prudnicki dialekt, kluczborski dialekt, niymodliński dialekt) |
| Religijŏ | zaôbycz katolicyzm |
| Skupina | Ślōnzŏki |
| Karta | |
 Ôpolske wojywōdztwo | |
Lokalne skupiny
Społeczność Ôpolanōw skłŏdŏ sie z mocka lokalnych skupin. Ôbyjmujōm ône[1][5]:
- Zaôdrzoki – miyszkajōm za Ôdrōm[6];
- Golŏki – miyszkajōm za Ôdrōm, we ôkolicy Prudnika, na pograniczu Polski i Czech[7];
- Bajoki – miyszkajōm we czynści dŏwnego kozielskigo krysu na lewym brzygu Ôdry (we pracach miymieckigo slawisty Reinholda Olescha skazuje sie, iże Bajoki wziōnły swoje miano ôd formy czasownika być we jejich dialekcie: bajesz, baje itp.)[7];
- Ôdrziki (Ôdrzocy[8], Ôdrzoki[9]) – miyszkajōm nad Ôdrōm, we wsiach: Golczowice, Narok, Niewodniki, Skarbiszów[6];
- Leśnioki – zamiyszkujōm we lasach, we wsiach: Kaniōw, Ładza, Krzywŏ Gōra, Murōw, Domaradzkŏ Kuźnia, Dolnŏ Dōmbrōwka[6];
- Podlesiŏki – zamiyszkujōm teryny bliżyj lasōw[6], we prudnickim krysie[10];
- Borosie – miyszkajōm we wsiach: Ligota Tułowicka, Szydłōw, Wawelno, Dōmrowa[6];
- Krysiŏki (Krysiocy[8]) – ludność na we ôpolskim krysie, obrzeżach miasta Ôpole po ôbōch brzygach Ôdry[7];
- Kobylorze – miyszkańcy strzeleckigo krysu we ôpolskim wojywōdztwie i czynści gliwickigo krysu we ślōnskim wojywōdztwie[7].
Podle dialektologa Feliksa Pluty społym z Golokami i Podlesiokami na prawym brzygu Ôdry kole Prudnika wystympowały tyż małe lokalne skupiny jak: Cebulkorze, Kamieniorze, Karpaciorze, Klocorze, Hery[11].
Zasiyng
Bazowym przestrzyństwym zamiyszkaniŏ Ôpolanōw je tak zwany Ôpolski Ślōnsk. Zgodnie z modernym administracyjno-terytorialnym tajlōngiem Polski, regiōn tyn leży z wiynksza we ôpolskim wojywōdztwie, bez jego skrajnie pōłnocnych, skrajnie zachodnich i skrajnie połedniowych regiōnōw. Do terynu Ôpolanōw zaliczŏ sie tyż pŏrã krysōw we zachodnij czynści ślōnskigo wojywōdztwa. Do drugij światowyj wojaczki we przeplocie z Ôpolanami miyszkali zaôbycz ino Miymce. Po deportacyji Miymcōw z Gōrnego Ślōnska na jejich plac ôstali przeniesiyni Polŏki z inkszych regiōnōw Polski. Tedyć terŏźnie na Ôpolskim Ślōnsku reprezyntowanŏ je miynszanŏ populacyjŏ ślōnsko-polsko-miymieckŏ. Podle etnograficznyj karty Janusza Kamockigo, ôd zŏchodu teryn zamiyszkaniŏ Ôpolanōw graniczy z terynem miynszanych grup migrantōw Dolnego Ślōnska, we tym srogij liczby potōmnych ôsadnikōw ze Weschodnich Krysōw. Ôd pōłnocy do ôpolskigo pasma przilygŏ teryn ôsadnictwa wielkopolskich Kaliszan i przedstŏwicieli grupy wieluńsko-radomskij gminy sieradzińsko-lenczyckij. Ôd weschodu teryn Ôpolanōw sōmsiaduje we ôkolicach Czynstochowy z regiōnym Małopolski. Ôd połedniŏ teryn Ôpolanōw graniczy z terynami inkszych ślōnskich grup - Raciborzanōw i Gōrzanōw[4].
