Анқара

Анқара дар шимолу ғарби суфакӯҳи Анатолиё ҷойгир аст. Аз рӯи шумораи аҳолӣ (3,3 млн нафар, 2005) ва аз рӯи аҳамияти иқтисодӣ дар кишвари Туркия шаҳри дуюм баъди Истанбул аст.

Иқлим

Иқлимаш континенталӣ, ҳарорати миёнаи моҳи январ – 0,7°С, июл +23,2°С. Боришоти солона 340 мм.

Аҳолӣ 5 270 575 нафар (2015)^[2].

Роҳҳои оҳан ва нақлиёти автомобилгарди Анқара Аврупоро бо Осиё мепайванданд. Дорои метрополитен аст. Анқара заводҳои авиатсионӣ (истеҳсоли самолёти Ф-16), тракторсозӣ, сементбарорӣ ва корхонаҳои саноати сабук, коркарди чӯб, хӯрокворӣ, чармгарӣ, истеҳсоли пашмина (пашми ангорӣ), маҳсулоти ҳунармандӣ дорад. Аэропорташ байналхалқист. Қубурҳои интиқоли нефту газ аз Россия ва давлатҳои Осиё ба тавассути Анқара ба Аврупо мегузаранд.

Дар Анқара мактабҳои олӣ (Донишгоҳи Шарқи Миёна, ки дар он Китобхонаи миллии Туркия ҷойгир аст), Академияи санъати тасвирӣ, консерватория, театрҳо, аз ҷумла Театри калони давлатӣ, Оркестри симфонии президентӣ, Мавзолеи нахустин Президенти Туркия Камол Отатурк ва ғайра воқеанд.

Анқара яке аз шаҳрҳои қадимаи Осиёи Хурд аст. Қалъаи он ҳанӯз аз давраи хеттҳо (1200 то милод) вазифаи паноҳгоҳро иҷро менамуд. Анқара дар садаи VII то милод бо номи Анкире аз тарафи фригиягиҳо дар сари роҳи корвонгард бунёд гардида маркази тиҷорат маҳсуб мешуд. Дар замони Империяи Рум (бо номи Анкира) пойтахти музофоти Галатия буд. Минбаъд шаҳр аз даст ба даст – яъне ба византиягиҳо, арабҳо, салибдорон, туркони салҷуқӣ (асри 11) гузашт. Анқара дар садаи XIV маркази маъмурии Туркияи Усмонӣ буд. Замони ҳукмр. Империяи Усмонӣ дар яке аз муҳорибаҳои назди Анқара (1402) лашкари Темур Султон Боязидро шикаст дод. Пас аз ислоҳоти соли 1864-и Туркия Анқара маркази вилояти Анадолу (ҳозира Анталия ё Анатолия) гардид. 23 апрели 1920 дар Анқара нахустин Маҷлиси Бузурги Миллии Туркия баргузор шуд, ки он ба ҳукумати миллӣ асос гузошт (дар ин бино осорхона ташкил шудааст). Аз 29 октябри 1923 пойтахти Ҷумҳурии Туркия мебошад.

Аз ёдгориҳои меъморию таърихӣ маъбади Август (асри 10 милод), харобаҳои биноҳои давраи Руми Бостон, Қалъаи Анқара (дар он мақбараи Алоуддин мавҷуд аст, ки рамзи шаҳр ба ҳисоб меравад), Масҷиди Хоҷатеппа (1987, бузургтарин дар мамлакат) ҷолиби диққатанд.

• 
  Бинои истиқоматӣ дар қалъаи қадима
• 
  Майдони Қизилой
• 
  Масҷиди Хоҷатеппа
• 
  Осорхонаи давлатии санъат ва пайкаратарошӣ
• 
  Ёдгории тамаддуни қадимаи Анатолия

• Душанбе, Тоҷикистон (11 декабри 2003)^[7][8]
• Минск (беларусӣ: Мінск), Беларус (2007)^[9]
• Санъо (ар. صنعاء‎), Яман (2004)^[8]
• Уфа (бошқ. Өфө), Русия (1997)^[8]
• Пекин (чинӣ: 北京), Хитой (20 июни 1990)^[8]
• Киев (укр. Київ), Украина (1993)^[8]
• Аддис-Абеба, Эфиопия (2006)^[8]
• Остона, Қазоқистон (2001)^[8]
• Ашқобод, Туркманистон (1994)^[8]
• Боку (озарбойҷонӣ: Bakı), Озарбойҷон
• Бишкек, Қирғизистон (1992)^[8]
• Будапешт, Венгрия (1992)^[8]
• Бухарест, Руминия (1998)^[8]
• Дипкарпаз, Ҷумҳурии Туркии Кипри Шимолӣ/Ҷумҳурии Кипр (1986)^[8]
• Ханой, Ветнам (1998)^[8]
• Хартум, Судон (1992)^[8]
• Ҳавана, Куба (1993)^[8]
• Исломобод, Покистон (1982)^[8]
• Кобул, Афғонистон (2003)^[8]
• Қоҳира, Миср (2004)^[8]
• Кишинёв, Молдавия (2004)^[10]
• Куала-Лумпур, Малайзия (1984)^[8]
• Ал-Кувайт, Кувайт (1994)^[8]
• Лефкосия, Ҷумҳурии Туркии Кипри Шимолӣ/Ҷумҳурии Кипр (1989)^[8]
• Манама, Баҳрайн (2000)^[8]
• Могадишо, Сумолӣ (2000)^[8]
• Маскав, Русия (1992)^[8]
• Приштина, Косово/Сербия (2005)^[8]
• Сантяго, Чили (2000)^[8]
• Вашингтон, ИМА (2011)^[11]
• Сараево, Босния ва Ҳерсеговина (1994)^[12]
• Сеул, Ҷумҳурии Корея (1971)^[8]
• София, Булғористон (1992)^[8]
• Сам, Сурия (2004)^[8]
• Тошканд, Узбекистон (2004)^[8]
• Тбилиси, Гурҷистон (1996)^[13]
• Тирана, Албания (1995)^[14]
• Улан-Батор, Муғулистон (2003)^[8]
• Скопе, Мақдуния (1995)^[8]
• Казан, Русия (2005)^[8]
• Киншаса, Ҷумҳурии Демократии Конго (2005)^[8]
• Загреб, Хорватия (2008)^[15]

• Анкара на сервисе Яндекс.Панорамы.
• Governorship of Ankara
• Municipality of Ankara
• Esenboğa International Airport
• Ankara.com Бойгонӣ шудааст 8 августи 2021  сол.

• Анқара // А — Асос. — Д. : СИЭМТ, 2011. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир А. Қурбонов ; 2011—2023, ҷ. 1). — ISBN 978-99947-33-45-3.