Мария Ресса
Мария Анжелита Ресса (англ. Maria Angelita Ressaзод. 2 октябр 1963, Манила[2] ) — рӯзноманигор ва нависандаи филиппинӣ-амрикоӣ, ҳаммуассис ва мудири кулли веб-сайти хабарии интернетии «Rappler» аст. Аввалин барандаи ҷоизаи Нобел аз Филиппин [3].
| англ. Maria Angelita Ressa | |
.jpg) | |
| Ном ҳангоми таваллуд | Хатои Lua: expandTemplate: template "lang-es-419" does not exist. |
| Таърихи таваллуд | 2 октябр 1963 (60 сол) |
| Зодгоҳ | |
| Кишвар | |
| Пеша | рӯзноманигор, муҳаррир, устоди донишгоҳ |
| Ҷоизаҳо | |
| Вебгоҳ | mariaressa.com(англ.) |
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
Зиндагинома
Солҳои аввал
Мария Ресса 2 октябри соли 1963 дар Манила таваллуд шудааст. Падараш вақте ки ӯ ҳамагӣ яксола буд, даргузашт. Модараш бо як амрикоӣ издивоҷ кард ва Мария Анжелита аз соли 1973 то 1986 дар Иёлоти Муттаҳидаи Амрико зиндагӣ карда, Донишгоҳи Принстонро хатм кардааст [4].
Фаъолияти меҳнатӣ
Мария Анжелита дар соли 1986, пас аз «инқилоби зард» ба ватанаш баргашт ва дар телевизион кор кард. Аз соли 1987 то 1995 сардори дафтари CNN дар Манила ва аз 1995 то 2005 мудири дафтари CNN дар Ҷакарта буд. Аз соли 2005 инҷониб вай роҳбари хадамоти хабарии шабакаи телевизионии ABS-CBN-и Филиппин буд[4] ва дар соли 2011 сайти хабарии интернетии «Rappler»-ро таъсис намуд ва раҳбари он буд.[5][6][7]
Муноқиша бо мақомоти Филиппин
Дар соли 2020, вай барои туҳмат дар интернет [8][9] тибқи қонуни Филиппин (закона о борьбе с киберпреступностью[en]) маҳкум шуд.[10][11] Таъқиби Мария Ресса аз ҷониби созмонҳоиҳуқуқи башар ва рӯзноманигорон ҳамчун ҳамла ба озодии матбуот маҳкум шудааст [12][13][14].
13 феврали соли 2019 Ресса бо иттиҳоми он боздошт шуд, ки дар соли 2012 «Rappler» хабари бардурӯғ нашр кардааст, ки соҳибкор Вилфредо Кенг мошинашро ба раиси Додгоҳи олии кишвар Ренато Корона тӯъфа кардааст. Рӯзи дигар вайро бо гарав озод карданд. 15 июни соли 2020 додгоҳи Манила ӯро дар туҳмат гунаҳкор донист. Азбаски Ресса мунаққиди доимии президенти Филиппин Родриго Дутерте буд, боздошт ва маҳкумияти ӯро бисёриҳо аз мухолифон ва ҷомеаи ҷаҳонӣ ҳамчун як амали дорои ангезаи сиёсӣ арзёбӣ карданд [9][15][16][17].
Комёбиҳо ва мукофотҳо
Вай ба феҳристи маҷаллаи Тайм «Шахси сол 2018» ҳамчун, яке аз рӯзноманигороне, ки барои ақидаҳо ва ҷустуҷӯи ҳақиқат таъқиб мешуданд, шомил карда шуд.[18][19].
Ресса яке аз 25 шахсияти барҷастаи Комиссияи иттилоот ва демократия мебошад, ки аз ҷониби созмони «Хабарнигорони бидуни марз» таъсис ёфтааст [20].
Дар соли 2021 Ресса барандаи Ҷоизаи сулҳи Нобел (якҷоя бо Дмитрий Муратов, сардабири нашрияи «Новая газета»-и Русия) гардид. Ҷоиза барои "муборизаи далерона" барои дифоъ аз озодии баён дар Филиппин ва Русия мутаносибан дода шудааст.[21]