มาตราโมส

มาตราความแข็งแร่ของโมส (อังกฤษ: Mohs scale of mineral hardness) เป็นมาตราความแข็งของแร่ตามที่นักวิทยาแร่ชาวเยอรมัน ชื่อ ฟรีดริช โมส (Friedrich Mohs) กำหนดขึ้นเมื่อ ค.ศ. 1812 ประกอบด้วยแร่มาตรฐาน 10 ชนิด เรียงลำดับตั้งแต่แร่ที่ทนทานต่อการขูดขีดน้อยที่สุดจนถึงมากที่สุด ดังนี้

ความแข็งพื้นฐาน

ความแข็งของโมส	แร่	สูตรเคมี	ความแข็งสัมบูรณ์
1	ทัลก์	Mg₃Si₄O₁₀(OH)₂	1
2	ยิปซัม	CaSO₄·2H₂O	3
3	แคลไซต์	CaCO₃	9
4	ฟลูออไรด์	CaF₂	21
5	อพาไทป์	Ca₅(PO₄)₃(OH⁻,Cl⁻,F⁻)	48
6	เฟลด์สปาร์	KAlSi₃O₈	72
7	ควอตซ์	SiO₂	100
8	โทแพซ	Al₂SiO₄(OH⁻,F⁻)₂	200
9	กะรุน	Al₂O₃	400
10	เพชร	C	1600

ความแข็งที่อยู่ระหว่างกลาง

ความแข็ง	วัสดุหรือแร่
	ซีเซียม, รูบิเดียม
	ลิเทียม, โซเดียม, โพแทสเซียม
1	ทัลก์
1.5	แกลเลียม, สตรอนเชียม, อินเดียม, ดีบุก, แบเรียม, แทลเลียม, ตะกั่ว, แกรไฟต์
2	โบรอนไนไตรด์อัญรูปหกเหลี่ยม^[1], แคลเซียม, ซีลีเนียม, แคดเมียม, กำมะถัน, เทลลูเรียม, บิสมัท
2.5–3	แมกนีเซียม, ทองคำ, เงิน, อะลูมิเนียม, สังกะสี, แลนทานัม, ซีเรียม, นิล
3	แคลไซต์, ทองแดง, สารหนู, พลวง, ทอเรียม, เนื้อฟัน
4	ฟลูออไรต์, เหล็ก, นิกเกิล
4–4.5	แพลทินัม, เหล็กกล้า
5	อะพาไทต์, โคบอลต์, เซอร์โคเนียม, แพลเลเดียม, เคลือบฟัน, ออบซิเดียน (แก้วภูเขาไฟ)
5.5	เบริลเลียม, โมลิบดีนัม, แฮฟเนียม
6	ออร์โทเคลส, ไทเทเนียม, แมงกานีส, เจอร์เมเนียม, ไนโอเบียม, โรเดียม, ยูเรเนียม
6–7	แก้ว, ควอตซ์หลอม, ไพไรต์เหล็ก, ซิลิคอน, รูทีเนียม, อิริเดียม, แทนทาลัม, โอปอล
7	ออสเมียม, ควอตซ์, รีเนียม, วาเนเดียม
7.5–8	มรกต, เหล็กกล้าชุบแข็ง, ทังสเตน, สปิเนล
8	โทแพซ, คิวบิกเซอร์โคเนีย
8.5	คริโซเบริล, โครเมียม, ซิลิคอนไนไตรด์, แทนทาลัมคาร์ไบด์
9–9.5	กะรุน, ซิลิคอนคาร์ไบด์, ทังสเตนคาร์ไบด์, ไทเทเนียมคาร์ไบด์
9.5–10	โบรอน, โบรอนไนไตรด์, รีเนียมไดโบไรด์, สติโชไวต์, ไทเทเนียมโบไรด์
10	เพชร, คาร์บอนาโด
>10	ไฮเปอร์ไดมอนด์

อ้างอิง

[1]