อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ

อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ (อังกฤษ: Indus Valley Civilisation; IVC) เป็นอารยธรรมยุคสัมริดในภูมิภาคตะวันตกเฉียงเหนือของเอเชียใต้ ดำรงอยู่ตั้งแต่ราว 3300 BCE ถึง 1300 BCE และยิ่งใหญ่ที่สุดในช่วงปี 2600 BCE ถึง 1900 BCE^[1][a] อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ, อียิปต์โบราณ และ เมโสโปเตเมีย เป็นสามอารยธรรมยุคเริ่มแรกของโลก พื้นที่ที่เคยเป็นอารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุนั้นในปัจจุบันอยู่ในพื้นที่ของประเทศอัฟกานิสถาน, ส่วนใหญ่ของประเทศปากีสถาน และทางตะวันตกถึงตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศอินเดีย^[2][b] อารยธรรมนี้เจริญรุ่งเรืองอยู่บนที่ลุ่มริมแม่น้ำสินธุซึ่งไหลผ่านตลอดประเทศปากีสถานและระบบแม่น้ำที่มีน้ำตลอดทั้งปี ซึ่งส่วนใหญ่ได้น้ำจากมรสุม และแม่น้ำตามฤดูกาล แม่น้ำกากการ์-ฮากรา^[1][3]

อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ

ภูมิภาค	ที่ราบลุ่มแม่น้ำสินธุ ประเทศปากีสถาน และตามฤดูกาลสำหรับแม่น้ำกากการ์-ฮากรา ตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศอินเดียและตะวันออกของปากีสถาน
สมัย	ยุคสำริดในเอเชียใต้
ช่วงเวลา	ป. 3300 –  1300 BCE
แหล่งโบราณคดีต้นแบบ	ฮารัปปา
แหล่งโบราณคดีสำคัญ	ฮารัปปา, โมเหนโจ-ดาโร (27°19′45″N 68°08′20″E / 27.32917°N 68.13889°E / 27.32917; 68.13889), โธลวีระ, คเนรีวลา, and Rakhigarhi
ก่อนหน้า	เมหร์ครห์
ถัดไป	วัฒนธรรมภาชนะทาสีเทา วัฒนธรรมสุสานที่เอช

เมืองต่าง ๆ ของอารยธรรมเป็นที่รู้จักในฐานะเมืองที่มีการวางผังเมือง, บ้านที่สร้างจากอิฐอบ, ระบบระบายน้ำและชลประทานที่ซับซ้อน, กลุ่มของอาคารที่ไม่ใช่เพื่อการอยู่อาศัย และวิธีการใหม่ ๆ ในหัตถกรรม (ผลิตภัณฑ์จากคาร์เนเลียนและการสลักตราประทับ) และความสามารถในการแยกโลหะออกจากแร่ (ทองแดง, สำริด, ตะกั่ว, ดีบุก)^[4] เมืองใหญ่สองแห่งของอารยธรรมคือโมเฮนโจ-ดาโร และ ฮารัปปา เป็นไปได้ว่ามีประชากรมากถึง 30,000 และ 60,000 คน^[5][c] และในช่วงเวลารุ่งเรืองสูงสุดอาจมีประชากรมากถึงหนึ่งถึงห้าล้านคน^[6][d]