Sodyo

Ang sodyo (Ingles: sodium; Espanyol: sodio) ay isang elementong kimikal sa talahanayang peryodiko na sinasagisag ng simbolong Na, hango sa Latin na natrium, at nagtataglay ng atomikong bilang 11.

Sodyo, ₁₁Na

Sodyo
Hitsura	silvery white metallic
Pamantayang atomikong timbang Ar°(Na)	22.98976928±0.00000002 22.990±0.001 (pinaikli)[1]
Sodyo sa talahanayang peryodiko
Hydrogen Helium Lithium Beryllium Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon Sodium Magnesium Aluminium Silicon Phosphorus Sulfur Chlorine Argon Potassium Calcium Scandium Titanium Vanadium Chromium Manganese Iron Cobalt Nickel Copper Zinc Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton Rubidium Strontium Yttrium Zirconium Niobium Molybdenum Technetium Ruthenium Rhodium Palladium Silver Cadmium Indium Tin Antimony Tellurium Iodine Xenon Caesium Barium Lanthanum Cerium Praseodymium Neodymium Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum Gold Mercury (element) Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon Francium Radium Actinium Thorium Protactinium Uranium Neptunium Plutonium Americium Curium Berkelium Californium Einsteinium Fermium Mendelevium Nobelium Lawrencium Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnerium Darmstadtium Roentgenium Copernicium Nihonium Flerovium Moscovium Livermorium Tennessine Oganesson Li ↑ Na ↓ K neon ← sodyo → magnesium
Atomikong bilang (Z)	11
Pangkat	pangkat 1: idrohino at mga metal na alkali
Peryodo	peryodo 3
Bloke	s-bloke
Konpigurasyon ng elektron	[Ne] 3s1
Mga elektron bawat kapa	2, 8, 1
Katangiang pisikal
Pase sa STP	solido
Punto ng pagkatunaw	370.944 K ​(97.794 °C, ​208.029 °F)
Punto ng pagkulo	1156.090 K ​(882.940 °C, ​1621.292 °F)
Densidad (malapit sa r.t.)	0.968 g/cm3
kapag likido (sa m.p.)	0.927 g/cm3
Puntong kritikal	2573 K, 35 MPa (extrapolated)
Init ng pusyon	2.60 kJ/mol
Init ng baporisasyon	97.42 kJ/mol
Molar na kapasidad ng init	28.230 J/(mol·K)
Presyon ng singaw P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T (K) 554 617 697 802 946 1153
Katangiang atomiko
Mga estado ng oksidasyon	−1, 0,[2] +1 (isang matapang na panimulang oksido)
Elektronegatibidad	Eskala ni Pauling: 0.93
Mga enerhiyang ionisasyon	Una: 495.8 kJ/mol Ikalawa: 4562 kJ/mol Ikatlo: 6910.3 kJ/mol (marami pa)
Radyong atomiko	emperiko: 186 pm
Radyong Kobalente	166±9 pm
Radyong Van der Waals	227 pm
Mga linyang espektral ng sodyo
Ibang katangian
Likas na paglitaw	primordiyal
Kayarian ng krystal	​body-centered cubic (bcc)
Bilis ng tunog manipis na bara	3200 m/s (at 20 °C)
Termal na pagpapalawak	71 µm/(m⋅K) (at 25 °C)
Termal na konduktibidad	142 W/(m⋅K)
Elektrikal na resistibidad	47.7 nΩ⋅m (at 20 °C)
Magnetikong pagsasaayos	paramagnetic[3]
Molar na magnetikong susseptibilidad	+16.0×10−6 cm3/mol (298 K)[4]
Modulo ni Young	10 GPa
Modulo ng tigas	3.3 GPa
Bultong modulo	6.3 GPa
Eskala ni Mohs sa katigasan	0.5
Subok sa katigasan ni Brinell	0.69 MPa
Bilang ng CAS	7440-23-5
Kasaysayan
Pagkakatuklas at unang pagbubukod	Humphry Davy (1807)
Simbolo	"Na": from New Latin natrium, coined from German Natron, 'natron'
Pangunahing isotopo ng sodyo
Iso­topo Abudansya Half-life (t1/2) Paraan ng pagkabulok Produkto 22Na trace 2.602 y β+ 22Ne 23Na 100% matatag 24Na trace 14.96 h β− 24Mg
Kategorya: Sodyo tingnan usapan baguhin

May atomikong bigat 22.99, punto ng pagkatunaw na 97.8 °C, punto ng pagkulong 892 °C, espesipikong grabidad na 0.971, at V na 1) ay isang elementong metalikong sumasabog kapag hinaluan ng tubig. Kabilang sa katangiang pisikal nito ang pagiging malambok, parang pilak, at napupupukpok. Nagiging asin ito kapag sumanib na sa klorido. Nagagamit ito sa paglikha ng maraming mahahalagang mga kompawnd o kumpuwesto. Natuklasan ito noong 1807 ni Humphry Davy.^[5]