Balıkesir (il)

Yüzölçümü 14.299 km² olan^[7] Balıkesir'in toprakları 39,20° - 40,30° Kuzey paralelleri ve 26,30° - 28,30° Doğu meridyenleri arasında yer alır. Kuzeybatı Anadolu'da bulunan il, doğuda Bursa ve Kütahya illeri, güneyde Manisa ve İzmir illeri ve batıda Çanakkale ili ile komşudur. İlin kuzey yöndeki en uç noktası güneydekine 175 kilometre, doğu yöndeki en uç noktası bastısındakine 210 kilometre uzaklıktadır.^[8]

İlin topraklarının büyük bir kısmı Marmara Bölgesi'nde, geri kalan kısmı da Ege Bölgesi'ndedir. Hem Marmara hem de Ege Denizi'ne kıyı bulunmakta olup Türkiye genelinde iki deniz ile komşu olan 6 ilden biridir.^[3] 290,5 km'lik kıyı bandının 115,5 km'si Ege Denizi'nde, 175 km'si de Marmara Denizi'ndedir.^[9]

İlin Ege Denizi'nde Ayvalık Adaları olarak bilinen 22 adası,^[10] Marmara Denizi'nde de Marmara Adaları olarak bilinen adaları vardır. Ovaların başlıcaları ise Gönen Ovası, Manyas Ovası, Balıkesir Ovası ve Körfez Ovaları'dır. Önemli gölleri Manyas ve Tabak Gölü'dür. Önemli akarsuları Susurluk Çayı, Gönen Çayı, Koca Çay, Havran Çayı,^[7] Simav Çayı, Atnos Çayı, Üzümcü Çayı ve Kille Deresi'dir. İlin düzlük yerleri olduğu kadar dağlık kısımları da vardır. İlin en yüksek noktası 2089 metre ile Dursunbey ilçesinde bulunan Akdağ tepesidir.^[11] Karadağ, Edincik Dağı, Kapıdağ, Sularya Dağı, Keltepe, Çataldağı, Alaçam Dağları, Madra Dağları, Kaz Dağı ve Hodul Dağı, ilin önemli dağlarıdır.^[7]

Ormanlar, ilin topraklarının %31'ini kaplamaktadır.^[12] Bu değer il arazisinin %45'ine tekabül etmektedir. İlin arazisinin %32'si kültür arazisi, %8'i çayır ile mera ve %15'i kullanılmayan arazidir. Genel olarak ormanlarda karaçam, kızılçam, kayın, gürgen, meşe, söğüt, ılgın, çınar ve zeytin ağaçları vardır. Kuşcenneti Millî Parkı'nda ve Kazdağı Millî Parkı'nda çeşitli kuş türleri vardır. İlin iki denize kıyısı bulunduğundan balık türlerinde çeşitlilik görülür.^[13] Kazdağı göknarı ilde yetişen ve koruma altına alınmış endemik bitkidir.

İklim

Ege kıyılarında, yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçen Akdeniz iklimi etkilidir.^[14] Batıdan doğuya, kuzeyden güneye gidildikçe Karasal iklim etkilidir. Bu yüzden iç kesimlerde kışlar soğuk ve kar yağışlı geçmektedir.^[15] Marmara kıyılarında ise Karadeniz ikliminin etkisi görülür. Dolayısıyla burası yazları ılıktır.^[16]

2020 nüfus sayımına göre ilin nüfusu 1.240.285'tir. Bu rakamın 619.765'ini erkek, 620.520'sini kadın oluşturmaktadır. İl sınırları içinde nüfusun en çok olduğu yer ise Altıeylül ilçesidir.^[17][18] Kent nüfusu 662.199, kırsal kesim nüfusu 468.077'dir.^[19] 2000 yılı verilerine göre il, ülkede doğurganlık hızı en fazla olan 68. ildir.^[20]

Yine 2008 verilerine göre altı yaşın üstündeki 68.878 kişi okuma yazma bilmemektedir. Bunun 16.192'si erkek, 52.686'sı kadındır. 50.545 kişinin okuma yazma bilip bilmediğine dair bilgi olmamakla birlikte 932.726 kişi okuma yazma bilmektedir.^[21][22] 2000 yılı verilerine göre ildeki okur yazar nüfus oranı 88.34 olup, il ülke genelinde 29.dur.^[20]

Balıkesir'deki nüfusun 897.849'u nüfusa Balıkesir adına kayıtlı iken geri kalan nüfus diğer illerden göçenler ve yabancılardan oluşmaktadır. Diğer illerden gelen nüfus içinde en büyük oran 19.735 kişiyle Çanakkale'ye aittir. Çanakkale'yi 13.808 kişiyle İstanbul, 12.611 kişiyle Bursa, 8.872 kişiyle Manisa, 8.787 kişiyle İzmir ve 7.306 kişiyle Sivas izlemektedir. Marmara ve Ege Bölgesi'nden olmayanlar içinde en yoğun nüfus Sivas'tan sonra 6.891 kişiyle Trabzon'a aittir. Bu ili 6.744 kişiyle Erzurum ve 5.489 kişiyle Ankara izlemektedir. Balıkesir'de en az nüfus barındıran iller ise 386 kişiyle Yalova, 292 kişiyle Hakkâri ve 197 kişiyle Şırnak'tır.^[23]

Türkiye genelinde ise Balıkesir kütüğüne kayıtlı insan sayısı 1.226.302'dir. Balıkesir adına kayıtlılar, Balıkesir'den sonra en çok 87.998 kişiyle İstanbul'dadır.^[24] İstanbul'u 65.950 kişiyle İzmir,^[25] 41.039 kişiyle Bursa,^[26] 36.717 kişiyle Manisa,^[27] 17.292 kişiyle Ankara^[28] ve 10.003 kişiyle Çanakkale izlemektedir.^[29] Balıkesir adına kayıtlıların en az bulunduğu il ise Kilis'tir. Burada sadece 86 Balıkesirli vardır.^[30]

Bugün, Balıkesir halkı Manav, Yörük, Çepni, Türkmen (Tahtacı), Muhacir ve Tatar olarak altı etnografik karaktere ayrılmaktadır. Washington Yakın Doğu Araştırmaları Enstitüsü'nün yaptığı araştırmaya göre nüfusun %5 ile 10 arası Alevidir.^[31] 17. yüzyıldan sonra yöre, iskan merkezi olduğundan Türkçe konuşmayan gruplar da yörede iskan edilmiştir. Bunlar; Balkanlardan gelen Bosnalı, Arnavut ve Pomaklar ile Kafkasyadan gelen Çerkes ile Gürcü gruplarıdır. Osmanlı döneminde yörede sayıları fazla olan Rumlar ve Ermeniler, Türk Kurtuluş Savaşı'ndan sonra Yunan kuvvetleriyle beraber ve nüfus mübadelesi ile Yunanistan'a gitmişlerdir.^[32]

Balıkesir il nüfus bilgileri
Yıl	Toplam	Sıra	Fark	Şehir - Kır
1927[33]	421.066	4		%22     93.594 327.472     %78
1935[34]	481.372	5	%14	%21     99.753 381.619     %79
1940[35]	482.827	5	%0	%22     106.321 376.506     %78
1945[36]	524.748	5	%9	%23     122.282 402.466     %77
1950[37]	563.221	5	%7	%23     127.371 435.850     %77
1955[38]	612.013	6	%9	%27     165.608 446.405     %73
1960[39]	670.669	7	%10	%31     206.661 464.008     %69
1965[40]	708.342	9	%6	%33     230.353 477.989     %67
1970[41]	749.669	9	%6	%35     261.626 488.043     %65
1975[42]	789.255	10	%5	%37     294.827 494.428     %63
1980[43]	853.177	11	%8	%40     344.368 508.809     %60
1985[44]	910.282	14	%7	%45     407.585 502.697     %55
1990[45]	973.314	16	%7	%48     468.758 504.556     %52
2000[46]	1.076.347	16	%11	%54     577.595 498.752     %46
2007[47]	1.118.313	17	%4	%58     649.423 468.890     %42
2008[48]	1.130.276	17	%1	%59     662.199 468.077     %41
2009[49]	1.140.085	17	%1	%60     678.732 461.353     %40
2010[50]	1.152.323	17	%1	%60     694.926 457.397     %40
2011[51]	1.154.314	17	%0	%61     701.213 453.101     %39
2012[52]	1.160.731	17	%1	%61     711.743 448.988     %39
2013[53]	1.162.761	17	%0	Şehir ve kır ayrımı kaldırılmıştır.
2014[54]	1.189.057	17	%2
2015[55]	1.186.688	17	-%0
2016[55]	1.196.176	17	%1
2017[55]	1.204.824	17	%1
2018[55]	1.226.575	17	%2
2019[55]	1.228.620	17	%0
2020[55]	1.240.285	17	%1
2021[55]	1.250.610	17	%1
2022[55]	1.257.590	17	%1
2023[55]	1.273.519	17	%1

Güncel nüfus değerleri

TÜİK verilerine göre 2023 yılı sonunda Balıkesir ilinin nüfus bilgileri aşağıdaki gibidir. (TÜİK 6 Şubat 2024 verileri^[56])

Balıkesir'in sahil kesimlerinde zeytincilik, bağcılık ve balıkçılık yapılmaktadır. Buralarda turizm de gelişmiştir. İç kesimlerinde ise tarım, hayvancılık, ormancılık ve madencilik yapılmaktadır.^[60] İl, tek merkezli büyüme modeli yerine dengeli büyüme modelini seçerek bu kalkınma planına ilçeleri de dahil etmiştir.^[61] İlde Anadolu Kaplanı sıfatına sahip 16 şirket,^[62] 2003 yılı istatistiklerine göre de Sanayi siciline kayıtlı 467 kuruluş vardır. İlin iç ve dış ticaret hacmi 486.313.997.254.096 TL, ihracat miktarı 80.699.902 $ ve ithalat miktarı 147.567.184 $'dır.^[63] Balıkesir, devletin en fazla mülk sahibi olduğu ildir. İlin %40,77'si, Hazineye ait taşınmazlardan oluşmaktadır.^[64]

Balıkesir Türkiye'nin gelişmiş illerinden biridir. 2001 yılı verilerine göre Türkiye gayri safi yurt içi hasılası içinde yüzde 1,5'lik paya sahip olan Balıkesir, iller sıralamasında 13. büyük ekonomidir. 2000 yılındaki GSYİH'si 2.429.091.750 TL olup kişi başına düşen millî gelir ise 2005 dolardır.^[65]

Tarım ve hayvancılık

İlin başlıca geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır.^[67] Ekonomik faaliyetler içinde tarımın payı sanayiye göre az olup %49'dur.^[68]

Çalışan nüfusun ise %56.7'si tarım ile uğraşır.^[69]

İlin tarım yapılan arazisi 510,456 hektardır.^[70]

İlde genel olarak yetiştirilen tarım ürünleri; tahıl ürünleri, susam, haşhaş, ayçiçeği, tütün, şeker pancarı, domates, kavun, tütün, taze fasulye, börülce, şeftali, elma ve mandalinadır.

2002'de Türkiye'de üretilen baklanın %4,3'ü, sarımsağın %13,5'i, karnabaharın %9,8'i, pirincin %12,2'si, domatesin %5,5'i, karpuzun %3,9'u, kavunun %6,9'u, aspirin %89'u ve buğdayın %2,2'si Balıkesir topraklarında yetiştirilmiştir.

Türkiye'nin 12 tonluk kuşkonmaz üretiminin tamamı Balıkesir'den yapılır, baklagil üretiminde de il birinci sıradadır.

İlin 71 dekarlık alanında seracılık yapılmaktadır. Seralarda domates, salatalık ve taze fasulye üretilir..

Balıkesir'deki traktör sayısı ise 2002 rakamlarına göre 33,449'dur.^[71]

Toplam tarım ürünü üretimine bakıldığında il, ülkede 3. sıradadır.^[72]

Balıkesir, Marmara Bölgesinde Bursa ili ile birlikte en çok pamuk üreten ildir.^[73]

İlin sahil kesiminde zeytincilik yapılır. İl sınırları içinde 10 milyon kadar zeytin ağacı bulunur.^[74] İldeki zeytin üretimi, ülkedeki toplam zeytin üretiminin %8'i kadardır.^[69] Halbuki bu oran 2002 yılında %10,7'dir.^[65]

Balıkesir Ovası, Gönen Ovası, Susurluk Ovası ve Edremit Ovası ilin başlıca üretim yerleridir.

Gönen ovasının başlıca ürünü ise pirinçtir.

210,020 hektarlık meralar ve çayırlar^[70] ile yüksek kesimlerde küçük ve büyük baş hayvancılık yapılır. 2007 yılında il, kırmızı et üretiminde birinci olmuştur.^[75] İl, ülkedeki tavuk işletmelerinin %9'u barındırarak ülkede 3. konumdadır.^[76] Balıkesir'de 2000 yılı verilerine göre, yaklaşık 700 bin koyun, 238 bin sığır, 151 bin kıl keçisi ve 15 milyon tavuk bulunmaktadır.

Türkiye süt üretiminin %3,8'i, kırmızı etin %5,6'sı, beyaz etin %18'i Balıkesir'de üretilmektedir.^[77] İlde devekuşu ve domuz çiftlikleri de bulunmaktadır. İldeki domuz çiftliği, Türkiye'deki son domuz çiftliğidir.^[78]

Altıeylül, Karesi, Havran, İvrindi, Susurluk, Manyas ve Savaştepe ilçelerinde peynir ve yoğurt mandıraları yaygındır.

Sanayi

İlde yapılan sanayi işlerinin payı % 51'dir. Sanayinin oranı tarımdan yüksek olsa da diğer illerde bu rakam çok daha yukarılardadır.

İl sınırları içerisinde Sanayi siciline kayıtlı 4 tane Organize Sanayi Bölgesi vardır.^[68] İlin başlıca geçim kaynağı tarım olduğu için de tarıma dayalı endüstri gelişmiştir.^[69]

İlin iç kesimlerinde tarıma dayalı sanayi egemendir. Ayrıca buralarda şeker, un, yem, döküm, tarım alet ve makinaları, transformatör, floresan-aydınlatma, pamuklu dokuma, kâğıt, mobilya, sentetik dokuma ve elektrik teçhizatları üretimi de yapılır. Körfez yöresinde konserve, sabun, bitki çayı ve zeytinyağı üretimi yaygındır.

Bandırma taraflarında; kimyasal madde, şarap ve gübre sanayi gelişmiş, Dursunbey taraflarında ise kereste sanayi gelişmiştir.^[77] İlde kolonyacılık sektörü de gelişmiştir.^[79]

İmalat sanayi ise toplam GSYİH'nın %17'sini oluşturmaktadır. Sındırgı ve Bigadiç'te ise çok miktarda halı tezgâhı vardır.

2001 Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, 10 kişiden fazla işçi çalıştıran fabrika sayısı 104'tür ve buralarda 14 bin kişi çalışmaktadır.^[77]

8 ticaret odası ve 5 ticaret borsası bulunan Balıkesir'de üretilen ürünlerin çoğu yurt içinde tüketilmekte, bir kısmı da Bandırma Limanı'ndan ihraç edilmektedir. Gümrüklerinde, aralarında kimyasal maddeler, elektrikli araçlar, sentetik çuval, gıda, madencilik, mermer gibi ürünlerin de bulunduğu ihracatta 50, ithalatta 32 ayrı ürün çeşidi yer almaktadır.^[79] İlin dış ticaret merkezi olan Bandırma Limanı, tüm Balıkesir’in ihracat ve ithalatının yüzde 90'ını gerçekleştirilir.^[80]

Madencilik

İl bor minarelleri bakımından oldukça zengindir. Türkiye'de bulunan Dünya'daki bor rezervlerinin %60'ına tekabül eden bor madenlerinin bir kısmı Bigadiç ilçesindedir.^[81] Marmara Adası'nda mermer ocakları vardır.^[82] Balya'da kurşun, Edremit'te demir rezervi, Dursunbey'de ametist yatakları vardır.^[83]

Balıkesir il oluşundan dolayı ilçelerden meydana gelmektedir. 2014 itibarıyla Balıkesir'in 20 ilçesi vardır.^[84] Bugünkü Çanakkale ilinin Yenice ilçesinin topraklarının bir kısmına tekabül eden Avunya bölgesi, 1936 yılından önce Balıkesir'in Edremit ilçesine bağlı bir bucaktır. Burası 1936 yılında Çanakkale'ye verilmiştir.^[85] Balıkesir, 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir olmuştur.^[86] Daha önce 24 Ekim 1997 tarih ve 2/921 sayı ile TBMM'ye Balıkesir şehrine büyükşehir statüsü verilmesi ve Balıkesir ilçesine bağlı Bahçelievler, Adnan Menderes ve Oruçgazi adlı üç ilçenin kurulması hakkında kanun teklifi verilmiştir.^[87] 11 Ocak 1952 tarihinde de Bandırma ilçesi, il olmak istemiştir. Fakat Altıeylül ve Karesi ilçeleri kurulmuş ve Bandırma il olması uygun görülmeyerek büyükşehirde kalmıştır. Eski Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Açık Ceza İnfaz Kurumu olarak faaliyetine devam etmektedir. İleriki tarihlerde Kepsut'ta bulunan L Tipi Ceza İnfaz Kurumu'nun Açık Ceza İnfaz Kurumu'na dönüştürülmesinden sonra Balıkesir'de Kampüs Cezaevleri açılması gündemdedir.^[88]

Merkezi Yönetim

Büyükşehir illerinde merkezî yönetim Vali, İl Müdürleri ve İl Danışma Kurulundan oluşur.

Balıkesir, bir ‘büyükşehir’dir. Bu özelliğine göre yönetimi belirlenmiştir. Protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır.

Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi’ne devretmiş ve kaldırılmıştır.

Balıkesir Valisi 1968-Düzce doğumlu İsmail USTAOĞLU, Ağustos 2023/376 sayılı kararla, Trabzon Valisi iken atanmıştır.^[89][90]

Vali ve Kaymakamlara ait bilgiler Balıkesir'in ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.

Yerel yönetim

Büyükşehir belediyelerinde yerel yönetim, Büyükşehir Belediye Başkanı, Büyükşehir Belediye Meclisi ve Büyükşehir Belediye Encümeni'nden oluşur.

Yerel yönetimi temsil eden Büyükşehir Belediye Başkanı, ildeki tüm seçmenlerin oy çokluğu ile seçilir. Yerel seçimlerde İlçe Belediye Başkanı ve İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanılarak ilçelerin belediye meclisleri oluşur. İlçe Belediye meclislerinden alınan üyelerle (başkan kontenjanı, ilçe nüfusu ve parti oy oranına göre) de Büyükşehir Belediye Meclisi oluşur. Bu mecliste ilçe belediye başkanları da yer alır.^[91][92] Meclisin başkanı Büyükşehir Belediye Başkanı'dır.

Büyükşehir belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisinin kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri genel sekreter, biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur. (5216 saylı kanun 16.madde)

Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi’ne devretmiş ve kaldırılmıştır.

Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı, 1975-Almanya doğumlu Yücel Yılmaz (AK Parti), 31 Mart 2019 seçimlerinde %47,81 oy oranıyla seçilmiştir.^[93]

İlçe belediyeleri, 2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre, dört değişik parti tarafından yönetilmektedir. AK Parti 10, CHP 8, DP ve İYİ Parti birer ilçe belediyesi kazanmıştır.^[94]

Balıkesir Büyükşehir Belediye Meclisi üye sayısı 93’tür (Büyükşehir Belediye Başkanı, 20 ilçe belediye başkanı ve 72 üye). AK Parti 45, CHP 30, İYİ Parti 13, DP 4 ve MHP 1 üyeye sahiptir.^[95]

Büyükşehir ve ilçe belediye başkanlarına ait bilgiler Balıkesir'in ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.

Bugün ilde birçok ilk ve orta dereceli okul vardır. Balıkesir yöresindeki en eski eğitim kurumları olan medreseler Fatih Sultan Mehmed zamanında kurulmuştur. Medreselerin sayısı zamanla artmış, bunun yanında mektepler de kurulmuştur. 1851 yılında da ilk Gayrimüslim okulu kurulmuştur.^[96] İleriki dönemlerde Çanakkale Savaşı'na öğrenci gönderen ve Balıkesir'in ilk lisesi olan Balıkesir Lisesi 1884 yılında kurulmuştur.^[97] Bugünkü ilköğretim okullarından Alişuuri İlkokulu 1906 yılında^[98] ve Kayabey İlköğretim Okulu 1909 yılında kurulmuştur.^[99] 1940 yılında Balıkesir'in Savaştepe ilçesinde bir Köy Enstitüsü kurulmuştur.^[100] Bugün, ildeki en yüksek puanlı liseler Balıkesir T.C. Ziraat Bankası Fen Lisesi, Fatma Emin Kutvar Anadolu Lisesi, Muharrem Hasbi Anadolu Lisesi, Gülser-Mehmet Bolluk Anadolu Lisesi, Cumhuriyet Anadolu Lisesi, Rahmi Kula Anadolu Lisesi ve Sırrı Yırcalı Anadolu Lisesi'dir. Ayrıca ilde Astsubay Okulu ve Polis Okulu vardır.

İldeki Balıkesir Üniversitesi ise 11 Temmuz 1992 tarih ve 21281 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan 3837 Sayılı Kanun gereğince kurulmuş ve 1 Ocak 1993 tarihinde tüzel kişiliğini kazanmıştır.^[101]

Balıkesir'de yayımlanan ilk gazete Karesi Gazetesi'dir. Arap harfleri ile yazılan bu gazetenin ilk sayısı 5 Mart 1886 Çarşamba günü yayımlanmıştır. 1888 yılında gazete yayın hayatına son vermiştir. İlde yayımlanan ilk sanat dergisi ise Dilek Dergisi'dir. Bu dergi 15 Mart 1923'ten itibaren 15 günde bir yayımlanmıştır.^[102] Bugün ilde 2 televizyon kanalı^[103][104] (Kent TV ve Marmara TV) yayın yapmaktadır. Balıkesir'de yerel basın oldukça gelişmiştir. Yerel gazetecilikle ilgili birkaç dernek bulunmasına rağmen aktif olan tek meslek kuruluşu Balıkesir İli Gazeteciler Cemiyeti'dir. Kentte, Basın Müzesi bulunmaktadır.

Yerel gazeteler

• Balıkesir: Yeni Haber, Marmara Bölge, Ekspres, Politika, Demokrat, Birlik, Haberci, Yeni Söz, Yeni Gazetem, Balıkesir Posta
• Ayvalık: Sözcü
• Bandırma: Banses, Genç Bayrak, Yaşam
• Bigadiç: Halkın Sesi, Bigadiç
• Burhaniye: Körfez Demokrat, Zeytin Efe
• Dursunbey: Hakimiyet, Balat
• Edremit: Körfezde Olay, Körfez Star, Önce Körfez, Ege Gündem, Körfez'de Hakimiyet^[105], Memleket^[106], Körfez'de Manşet^[107]
• Erdek: Yeni Erdek, Erdek Doğuş
• İvrindi: Bizim İvrindi, İvrindi Mercek
• Havran: Zafer
• Manyas: Manyas'ın Sesi
• Gönen: Gönen Postası
• Susurluk: Kardeş, 5 Eylül, Velhasıl
• Sındırgı: Sındırgı Gündem, Sındırgı Haber

Radyolar^[108]

• Balıkesir: Radyo 10, Karesi FM, Kent Radyo, Brt Radyo, Sev Radyo, Çamlıca FM.
• Bandırma: Genç FM^[109], Mister FM, Radyo Venüs.
• Burhaniye: Ses FM^[110].
• Edremit: Körfez FM, AkBest Radyo, Radyo Zeytin.
• Gönen: Venüs Radyo.

Ulaşım

İlde iki hava meydanı vardır. Bunlardan biri Altıeylül ilçesinde, diğeri Edremit ilçesindedir.^[111] Edremit'teki Kocaseyit havalimanının 2010 yılında uluslararası uçuşlara açılmıştır. Altıeylül'deki Balıkesir Havalimanı yeni terminali ile 2019 yılında hizmete alınması planlanmaktadır.^[112] İlin iki denize de kıyısı bulunmasından dolayı deniz ulaşımı gelişmiştir. İlde, Marmara adası ve Avşa adasına İstanbul Deniz Otobüsleri deniz otobüsleri ile Bandırma iskelesinden ulaşılır. Osmanlı Devleti döneminde Fevâid-i Osmaniye adlı kuruluşa ait posta vapurları perşembe günleri Bandırma'ya uğramakta pazar günü ise geri dönmektedir. 1872 yılında hareket günü çarşambaya alınmıştır. Demiryollarının yapımı ise Birinci Meşrutiyet'ten sonra hızlanmıştır.^[113] İl sınırları içinde; 9 Eylül Ekspresi, İzmir Mavi Treni, Karesi Ekspresi, Ege Ekspresi ve 6 Eylül Ekspresi gibi tren hatlarının durakları bulunmaktadır. İlin karayolları T.C. Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü'ne bağlı olup Gebze-İzmir otoyolu il sınırlarında bulunmaktadır ve Balıkesir-Kınalı^[114] otoyolu proje aşamasındadır. Ayrıca Ayvalık'tan Midilli'ye feribot seferleri başlamıştır.^[115]

Sağlık

Balıkesir'de Sağlık Müdürlüğü'ne bağlı 21 tane devlet hastanesi,^[116] 3 tane özel hastane vardır.^[117] Toplamda 366 tane eczane^[118] ve 132 tane Sağlık Ocağı bulunmaktadır.^[119] Ayrıca Balıkesir Üniversitesi'ne bağlı Tıp Fakültesi vardır.^[120]

• T.C. Balıkesir Valiliği