Devlet dini
Devlet dini ya da resmî din, devlet tarafından onaylanan ve desteklenen bir dinî yapı ya da akide. Resmî dini olan bir devlet, seküler olmamasına karşın mutlaka teokratik olmak zorunda da değildir.
Hristiyan ülkelerde devlet kilisesi Roma İmparatorluğu'nun devlet kilisesi ile ilişkilidir ancak aynı zamanda Hristiyanlığın modern süreçte yaşadığı bir evrime denk gelir ve dinin ulusal bir kolu gibi kabul edilir. Devlet dini her zaman devlet tarafından kabul edilmiş bir din anlamına gelse de, her zaman devletin bir din tarafından kontrol ediliyor olduğu (yani teokrasi) ya da dinin devlet tarafından kontrol ediliyor olduğu anlamına gelmez.
Devletler tarafından finanse edilen dinsel kültler oldukça eski dönemlere, Antik Yakın Doğu'ya hatta tarih öncesi dönemlere kadar gider. Dinî kültlerle devlet ilişkisi Marcus Terentius Varro tarafından politik teoloji (theologia civilis) terimi ile tartışılmıştır. Devlet tarafından finanse edilen ilk "devlet kilisesi" MS 301'de kurulan Ermeni Apostolik Kilisesi'dir.
Devlet dini olan ülkeler
Budizm
Budizmin devlet dini olduğu ülkeler:
Özel statüye sahip olan ülkeler:
Hristiyanlık
Hristiyanlığı resmî din olarak tanıyan ülkeler aşağıda listelenmiştir
Katoliklik
Katolikliği resmî din olarak benimsemiş ülkeler:
Özel statüye, desteğe veya tanınmaya sahip, ancak devlet dini olmayan:
Doğu Ortodoks Kilisesi
Aşağıda yer alan devletler Doğu Ortodoks Kilisesi'ne özel statü veya tanınma vermekte olup, devlet dinine sahip değillerdir.
Protestanlık
Aşağıda Protestanlığı hukuken kabul etmiş ülkeler listelenmiştir.
Anglikanizm
Aşağıdaki ülke ve bağımlı bölgelerde İngiltere Kilisesi resmî kilisedir:
Kalvinizm
Aşağıdaki ülkeler Kalvinizmi ulusal din olarak kabul etmiştir:
Lütercilik
Lütercilik, aşağıda verilen ülkelerde resmîyete sahiptir:
Metodizm
Diğer
- Ermenistan: Ermeni Apostolik Kilisesi ülkenin ulusal kilisesidir.[42]
- Dominik Cumhuriyeti: Anayasa devletin dini olmadığını belirtir; buna karşın Vatikan ile yapılmış konkordat Katolikliğin devlet kilisesi olduğunu kabul eder.[43]
- Fransa: Fransa'da 1801 yılında Napolyon tarafından devlet dini geri getirildi. Buna karşın bu yasa 1905'te feshedildi ve laiklik benimsendi. Bu dönemde Alsas-Loren Alman İmparatorluğu kontrolünde bulunmaktaydı. Fransa 1918'de bölgeyi yeniden kontrol altına aldı, ancak bölgedeki bu yerel yasa feshedilmedi. Bu nedenden ötürü bölgedeki yerel yasanın belirlediği Yahudilik, Katoliklik, Lütercilik ve Kalvinizm resmî statüye sahiptir.[44]
- Haiti 1987'den beri Katoliklik resmî din olmasa da, devlet tarafından ayrıcalıklı bir statüde tutulmaktadır.[45][46]
- Macaristan: 2011 Macaristan Anayasası din ve devleti ayırmasına rağmen Macaristan'ı "Hristiyan Avrupa'nın içerisinde yer alan" bir devlet olarak tanımlar.[47]
- Portekiz: Ülkede din ve devlet işleri ayrı olup Katolik Kilisesi'ne bazı özel haklar tanınmaktadır..[48]
- Samoa: 2017 yılında bir parlamento oylaması sonucunda Hristiyanlık devlet dini olmuştur.[49][50]
- Zambiya: 1991 Zambiya Anayasası ülkeyi bir "Hristiyan devlet" olarak tanımlar.[51]
Hinduizm
Hinduizm hiçbir ülkede devlet dini değildir, ancak dünyada bir ülkede özel statüye veya tanınırlığa sahiptir:
- Nepal[52] (2015'te Hinduizm devlet dini olmaktan çıkarıldı. Proselitizm halen yasa dışıdır.[53][54])
İslam
Pek çok Müslüman çoğunluğa sahip ülkede İslam devlet dini olarak benimsenmiştir:
- Afganistan[55]
- Cezayir[56]
- Bangladeş[57][58]
- Bahreyn[59]
- Brunei[60]
- Komorlar[61]
- Cibuti[62]
- Mısır[63]
- İran[64]
- Irak[65]
- Ürdün[66]
- Kuveyt[67]
- Libya[68]
- Maldivler[69]
- Malezya[70]
- Moritanya[71]
- Fas[72]
- Umman[73]
- Pakistan[74]
- Filistin[75]
- Katar[76]
- Suudi Arabistan[77]
- Batı Sahra
- Somali[78]
- Birleşik Arap Emirlikleri[79]
- Yemen[80]