Гертруда Элайон
Гертруда Белл Элайон (ингл. Gertrude Belle Elion; 23 гыйнвар 1918 ел, Нью-Йорк, АКШ — 21 февраль 1999 ел, Чапел-Хилл, Төньяк Каролина, АКШ) — Америка биохимигы һәм фармакологы. 1988 елда Элайон «Дару терапиясенең мөһим принципларын ачкан өчен» Джеймс Блэк һәм озак еллар җитәкчесе булган Джордж Хитчингс белән бергә физиология һәм медицина буенча Нобель премиясе ала. АКШның Милли фәннәр академиясе (1990) һәм Милли медицина академиясе әгъзасы (1991), Лондон Король җәмгыятенең чит ил әгъзасы (1995). АКШның Милли фәнни медаленә лаек булган (1991).
| ингл. Gertrude Belle Elion | |
.jpg) | |
| Җенес | хатын-кыз |
|---|---|
| Ватандашлык |  Америка Кушма Штатлары |
| Тугандагы исем | ингл. Gertrude Elion |
| Туу датасы | 23 гыйнвар 1918[1][2][3][…] |
| Туу урыны | Нью-Йорк, Америка Кушма Штатлары |
| Үлем датасы | 21 февраль 1999[1][2][3][…] (81 яшь) |
| Үлем урыны | Чапел-Гилл (Төньяк Каролина), Ориндж (округ, Төньяк Каролина), Төньяк Каролина, Америка Кушма Штатлары |
| Туган тел | Америка инглизчәсе[d] |
| Һөнәр төре | биолог, химик, тереклек химиячесе, фармаколог, даруханәче, профессор, тикшеренүче |
| Эшчәнлек өлкәсе | дарубелем һәм тереклек химиясе |
| Эш урыны | Дьюк үнивирситите |
| Әлма-матер | Хантерский колледж[d][4], Нью-Йорк университеты[d][4], Нью-Йорк үнивирсититенең политихникә инеститүте[d], Walton High School[d] һәм Jamaica High School[d] |
| Фәнни җитәкче | Джордж Хитчингс[d] |
| Әгъзалык | АКШ милли фәннәр академиясе[d][5], Америка сынлы сәнгать һәм фәннәр академиясе[d], Национальная медицинская академия США[d], Америка фән үсешенә ярдәм күрсәтү бергәлеге[d][6] һәм Лундын кыйрал җәмгыяте[d] |
| Бүләкләр | |
| Рәсми веб-сайт | nobelprize.org/prizes/medicine/1988/elion/biographical/ |
| Нинди веб-биттә тасвирланган | nasonline.org/publications/biographical-memoirs/memoir-pdfs/elion-gertrude.pdf |
| Нинди вики-проектка керә | Проект:Персоналии[d], Проект:Химия[d], WikiProject Women's History[d], WikiProject Women scientists[d], Проект:Физиология[d], WikiProject New York City[d], WikiProject New York[d] һәм WikiProject Hudson Valley[d] |
 Гертруда Элайон Викиҗыентыкта | |
Биографиясе
Иммигрант яһүди гаиләсендә (атасы 12 яшьлек чагында — Литвадан, әнисе 14 яшендә Русиядән киткән) туа. 1937 елда Хантер көллиятендә бакалавриат тәмамлый һәм 1941 елда Нью-Йорк университетында химия специальносте буенча укып чыга. Шуннан лаборант һәм укытучы булып эшли, Бороу-Веллкам (хәзер GlaxoSmithKline) фармацевтик компаниясендә Джордж Хитчингсның ассистенты була. Хатын-кыз булганга Элайон аспирантурага керә алмый һәм беркайчан формаль рәвештә фәлсәфә докторлыгы дәрәҗәсенә диссертация якламый[15], әммә соңыннан Джордж Вашингтон университетыннан, Нью-Йорк университетының Политехник институтына (1989) һәм Гарвард университетыннан (1998) мактаулы доктор дәрәҗәсен ала.
Элайон тапкан дару препаратлары арасында меркаптопурин (лейкемиягә каршы препарат), азатон иммуносупрессоры, аллопуринол (подаградан), малярияга каршы пириметамин препараты, триметоприм, ацикловир (вируска каршы препарат, герпесны дәвалау өчен кулланыла) бар.
Америка сәнгать һәм фән академиясе (1991) һәм Америка фән үсешенә булышу ассоциациясе әгъзасы. "Галимнәрнең кешелекне искәртүе"нә кул куя (1992).
Мактаулы исемнәре һәм башка бүләкләре
- Garvan-Olin Medal (1968)
- Физиология һәм медицина буенча Нобель премиясе (1988)
- АКШның Милли фәнни медале (1991)
- АКШ Уйлап табучыларның милли дан залы (1991)
- Лемельсон премиясе (1997)
Сылтамалар
- Тәрҗемәи хәл на Нобелевскую сайте 2001 елның 4 октябрь көнендә архивланган.
