Boston
Boston AQShning shimoli-sharqidagi shahar va Massachusets shtatining maʼmuriy markazidir. Yangi Angliyaning asosiy iqgisodiy markazi. AQShning yetakchi sanoatmoliya va madaniyati rivojlangan shaharlaridan. Aholisi 574 ming kishi, shahar atrofi bilan birga 4 million (1990-yillar oʻrtalari). AQSh tarixida 1773-yilgi „choy gʻalayoni“ bilan mashhur, bu gʻalayon Shimoliy Amerikadagi mustamlakalarning ozodlik uchun olib borgan urushlari odsidan boʻlgan edi. Boston — Atlantika okeani sohilidagi yirik port (yuk ortib tushirish 20 million t dan ortiq), xalqaro aeroport bor. Shosse va temir yoʻl tuguni. Muhim sanoat tarmoqlari — mashinasozlik, radioelektronika va priborsozlik, aviadvigatellar, samolyot va raketa qismlari, stanoksozlik va boshqa Kemasozlik, kimyo, rezina, poligrafiya, oziq-ovqat sanoati tarmoqlari ham rivojlangan. Yirik savdo markazi. Bostonda 18—19-asrlarda qurilgan meʼmoriy yodgorliklar, universitetlar (Boston universiteti, Harvard universiteti), Amerika fanlar va sanʼat akademiyasi, nafis sanʼat muzeyi bor. Shaharga 1630-yilda asos solingan.[1]
Boston, Massachusetts shtati | |
---|---|
Shahar | |
42°21′29″N 71°03′49″W / 42.35806°N 71.06361°W G O 71°03′49″W / 42.35806°N 71.06361°W G O | |
Mamlakat | AQSh |
Shtat | Massachusetts |
Okrug | Boston |
Hukumat | |
• Mer | Michelle Wu |
Asos solingan | 7-sentabr, 1630-yil |
Maydon | 2,321,423,214 km2 (896,306,514 mi²) |
Dengiz sathidan balandligi | 22 m |
Iqlim turi | Keskin moʻtadil |
Rasmiy til(lar)i | Ingliz |
Aholisi (2011) | 625 087 |
Zichligi | 4924 kishi/km2 |
Telefon kodi | 617 va 857 |
Pochta indeks(lar)i | 02108-02137, 02163, 02196, 02199, 02201, 02203, 02204, 02205, 02206, 02210, 02211, 02212, 02215, 02217, 02222, 02228, 02241, 02266, 02283, 02284, 02293, 02295, 02297, 02298 |
Boston Massachusetts shtatining markazi boʻlib, uning eng katta shaharlaridan biridir.[2] Boston AQShning eng tarixiy shaharlaridandir.
Tarixi
Boston 7 sentyabr, 1630-yil Puritan Angliyalik mustamlakachi tomonidan[3] tashkil topgan. Alohida holda koloniyalar Province of Massachusetts Bayni 1691-yil birlashtirilmagan davrga qadar ajralgan boʻlgan.
Jogʻrofiyasi
Boston juda ham ixcham (qulay) tuzilishga ega. United States Census Bureau, ga koʻra shahar maydoni 89.6 sqmi — 48.4 sqmi boʻlib, uning (54.0 %) quruqlik va 41.2 sqmi (46.0 %) suvlikdan tashkil topgan. Boston AQShning eng zich aholi yashovchi shaharlari ichida uchunchi oʻrinni egallaydi. U Nyu York Sity va San Fransisko lardan keyingi oʻrinda joylashgan. Paterson, Nyu Jersey koʻplab shaharlar kabi, juda ham zich, ammo katta metropol shahar hududlarning bir qismidir.„Sirli daryo“ Charlestovnni Chelsiy va Everettdan ajratib turadi hamda, Chelsiy Creek va Boston Harbor Sharqiy Bostonni asl Bostondan ajratib turadi.[4] Bostonnig rasmiy choʻqqisi, Logan International Airport tomonidan qilingan hisoblarga koʻra, 19 ft (5.8 m) ga teng dengiz sathidan.[5] Bostonning eng yuqori nuqtasi Bellevue Hill boʻlib, uning balandligi dengiz sathidan 330 ft baland va eng quyi nuqtasi esa dengiz sathi biln barobar joylashgan.[6] Boston
Qoʻshnilari
Boston ba'zan "city of neighborhoods" (qoʻshnilar shahri) deb ham ataladi, buning sababi u har taraflama qoʻshni shtat va shaharlar orasida joylashganligidadir. Rasmiy ma'lumotlarga koʻra Boston bilan 21 ta shahar qoʻshnilik qiladi.[7] Uning qoʻshnilari quyidagilar: Allston/Brighton, Bak Bay, Bay Villaj, Beakon Hill, Charlstavn, Chinatovn/Teri Daha, Dorchester, Davntavn/Moliya Dahasi, Sharqiy Boston, Fenvey/Kenmor, Hayd Park, Jamayka Pleyn, Mattapan, Misshn Hill, Shimoliy qirgʻoq, Roslindal, Roksbury, Janubiy Boston, Janubiy qirgʻoq, Gʻarbiy qirgʻoq va Gʻarbiy Roksbury.
Ob-havo
Bostonning iqlimi kontinental (oʻzgaruvshan) boʻlib, u qandaydir maʼnoda Oʻzbekistonning poytaxti Toshkent ob-havosiga oʻxshab ketadi. Uning farqi Boston Atlantika ummoni boʻyidagi shahar boʻlganligi sababli iqlimi yumshoq, namligidadir.
Demografik holati
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
* = population estimate.[8][9] 2010–2020[10] Manba: U.S. Decennial Census[11] |
Laqchalar
„Boston laqchasi“ AQSh da keng parodiya qilinadi va Kennedy oilasi koʻpincha u bilan bogʻlanadi, shunga qaramasdan Kennedyning nutqi oʻziga xos boʻlib u Boston Brahmin.[12][13][14] (ga qaralsin) koʻplab shevalardan tashkil topgan. Ular Rhotic va non-rhotic accents|non-rhotic (Masalan, „r“ tovushi boʻgʻin oxirida kelib, undan keyin unli harf kelsa, u tushirib qoldiriladi) va v h.k.[15] Boston ingliz tili koʻplab dialekga oid soʻzlarga ega, quyidagilar kabi „frappe“, maʼnosi „muzqaymoq bilan siltama sut“ (boshqa siltama sutlardan farqli oʻlaroq).[16] The accent originated in the non-rhotic speech of 17th century East Anglia and Lincolnshire.[17]
Jinoyat
Shaharda 1990-yillar boshida boshlab ogʻir jinoyatlar ancha kamaygan. Bostonning jinoyat sodir etish darajasining pasligi u yerda yoshlar bilan ahloqiy, manaviy, ruhiy tarbiyalarning mahalliy politsiya va shtat prokuraturasi bilan hamda cherkov yordamida olib borilganligi natijasidir. Bu esa oʻz oʻrnida „Boston moʻjizasi“ deya maqtalayotgan yoʻlga asos boʻldi. Qotillar soni shaharda 1990-yil 152 tadan 1999-yilda 31 ta ga tushdi va ular orasida voyaga etmaganlar yoʻq.[18]
Iqtisod
$363 milliard AQSh dollarini oʻz ichiga olgan, Buyuk Boston metropoliten hudud boʻlib, u YaIM boʻyicha AQShdagi shaharlar orasida 6-oʻrinda, dunyo boʻyicha esa 12-orinda joylashgan.[20]
Sayyohlik
Sayyohlik Boston iqtisodiyotining katta qismini egallaydi. 2004-yili, sayyohlar Bostonda $7.9 millard sarflashgan va shaharni sayyoylar orasida AQShning eng mashxur 10 talikka kirishiga sabab boʻlgan.[21] Uning shtat markazi boʻlganligi sababli hamda federal agentliklar, qonunchilik va hukumat ning mahalliy uyi ekanligi shahar iqtisodining yana bir asosiy qismidir.[21] The city is also a major Port of Boston along the United States' East Coast and is also the oldest continuously operated industrial and fishing port in the Western Hemisphere.[22]
Sanoat va korxonalar
Yana uning muhim sanoat tarmoqlaridan biri bu moliyaviy xizmat koʻrsatish boʻlib, yana ham aniqrogʻi umuboshqaruv fondlar (mutual funds) va sugʻurtadir.[21]
Kichik shaharchalari
Bostonda rasman Sister Cities International tomonidan tan olingan sakkizta qardosh shaharlar mavjuddir.[23] The date column indicates the year in which the relationship was established. Kyoto was Bostonʼs first sister city.
Shahar | Mamlakat | Sana | Manbalar |
---|---|---|---|
Kyoto | Yaponiya | 1959 | [24] |
Strasbourg | Fransiya | 1960 | [25][26] |
Barselona | Ispaniya | 1980 | [27][28] |
Hangzhou | Xitoy | 1982 | [23] |
Padua | Italiya | 1983 | [29] |
Melbourne | Avstraliya | 1985 | |
Taypey | Xitoy Respublikasi (Tayvan) | 1996 | [31] |
Sekondi-Takoradi | Gana | 2001 | [23] |
Boston, shuningdek, uchta shahar bilan ozroq doʻstona va hamkorlik munosabatlariga egadir.
Shahar | Mamlakat | Sana | Manbalar |
---|---|---|---|
Boston | Buyuk Britaniya | 1999 | [32][33] |
Haifa | Isroil | 1999 | [34] |
Valladolid | Ispaniya | 2007 | [35] |
Manbalar
Oʻqish uchun
- Boston: A to Z (2000), Thomas H. OʻConnor, ISBN 0-674-00310-1
- Built in Boston: City and Suburb, 1800-2000 (2000), Douglass Shand-Tucci, ISBN 1-55849-201-1
- Lost Boston (1999), Mariner Books, ISBN 0-395-96610-8
- Boston: A Topographical History, Third Enlarged Edition (2000), Belknap Press, ISBN 0-674-00268-7
- When in Boston: A Time Line & Almanac (2004), Northeastern, Andoza:SBN
- Gaining Ground: A History of Landmaking in Boston (2003), Nancy S. Seasholes, ISBN 0-262-19494-5
- Bostonʼs Secret Spaces: 50 Hidden Corners In and Around the Hub, (2009), Globe Pequot; First edition ISBN 0-7627-5062-6
- AIA Guide to Boston, 3rd Edition: Contemporary Landmarks, Urban Design, Parks, Historic Buildings and Neighborhoods, (2008), Michael Southworth and Susan Southworth, GPP Travel, ISBN 0-7627-4337-9
- Boston: A Pictorial Celebration (2006), Jonathan M. Beagle, Elan Penn (photographer), ISBN 1-4027-1977-9
- City in Time: Boston (2008), Jeffrey Hantover, Gilbert King (photographer), ISBN 1-4027-3300-3
- Mapping Boston (2001), Alex Krieger (editor), David Cobb (editor), Amy Turner (editor), Norman B. Leventhal (Foreword by) MIT Press, ISBN 0-262-61173-2
- Boston Beheld: Antique Town and Country Views (2008), D. Brenton Simons, University Press of New England, ISBN 1-58465-740-5
- Boston (2010) by Jordan Worek; photographs by Bill Horsman, Firefly Books, ISBN 1-55407-591-2
- Bostonʼs immigrants, 1840-1925 (2000), by Michael Price, Anthony Mitchell Sammarco, Arcadia Publishing, Images of America series
- Boston: A Century of Progress (1995), by Anthony Mitchell Sammarco, Arcadia Publishing, Images of America series
- Boston. Records Relating to the Early History of Boston – Selectmen Minutes 1818–1822.. City of Boston, 1909.
- Downst, Henry P.. Random Notes of Boston. Humphrey Publishing, 1916.
- Gershkoff, Ira; Trachtman, Richard. The Boston Driver's Handbook. Da Capo Press, 2004.
- Harris, Patricia; Lyon, David. Boston. Oakland, CA: Compass American Guides, 1999.
- Jones, Howard Mumford; Jones, Bessie Zaban. The Many Voices of Boston: A Historical Anthology 1630–1975. Boston: Little, Brown and Company, 1975.
- Rambow, John D. et al.. Fodor's Boston. New York, NY: Fodors Travel Publication, 2003. ISBN 1-4000-1028-4.
- Seasholes, Nancy S.. Gaining Ground: A History of Landmaking in Boston. Cambridge, Massachusetts: MIT Press, 2003.
- Snow, Caleb H.. History of Boston. Abel Bowen, 1828.
- Vanderwarker, Peter. Boston Then and Now. Courier Dover Publications, 1982.
- Winsor, Justin Memorial History of Boston, Vol.1 Vol.2 Vol.3. Vol.4.. James R. Osgood and Company. 1881
Havolalar
Boston haqida Vikipediyaning qardosh loyihalarida koʻproq bilib oling | |
Maʼno va tarjimalari Vikilugʻatda | |
Media fayllar Vikiomborda | |
Taʼlim resurslari Vikiversitetda | |
Xabarlar Vikiyangiliklarda | |
Iqtibos, maqol va matallar Vikiiqtibosda | |
Asarlar matnlari Vikimanbada | |
Kitob va darsliklar Vikikitobda |
- Rasmiy sayti (ingl.)
- Bostonning tarixiy xaritasi (Norman B. Leventhal Map Center) Boston Public Libraryda (ingl.)
- Boston Curlie katalogida (ingl.)