Wilhelm Röntgen
Wilhelm Röntgen (talaffuzi: Vilgelm Rentgen)[1] nemischa: [ˈvɪlhɛlm ˈʁœntɡən]; 27-mart 1845-yil – 10-fevral 1923-yil) was a German[2] (1845.27.3, Lennep, Dyusseldorf yaqinida — 1923.10.2, Myunxen) — nemis fizigi. Syurixdagi (Shveysariya) Oliy texnika maktabida oʻqigan (1865— 68). Vyursburg (1870-yildan) va Strasburg (1872-yildan) universitetida ishlagan. Xoenxeymdagi Oliy qishloq xoʻjaligi maktabi (1875-yildan), Strasburg universiteti (1876-yildan), Gisen universiteti (1879-yildan), Vyursburg universiteti (1888-yildan, 1894-yildan rektor). Myunxen universiteti (1900-20) professor R. yangi nurlanishni kashf qilib, ularni „X nurlar“ deb atadi (1895) (keyinchalik bu nurlar rentgen deb atala boshlandi). Rentgen nurlari tibbiyot, fan va texnikaning turli sohalarida keng qoʻllanila boshlandi. R. birinchi rentgen trubkasini yaratdi. 1897-yildan boshlab u kristall arnin g pyezoelektr va piroelektr xususiyatlarini oʻrgangan, kristallardagi elektr va optik hodisalarning oʻzaro bogʻliqligini aniqlagan, harakatdagi muqitlar elektrodinamikasi masalalari bilan shugʻullangan. R.ning magnetizm boʻyicha tadqiqotlari X. A. Lorents elektron nazariyasining yaratilishida katta ahamiyatga ega boʻlgan. R. fiziklar ichida dunyoda birinchi boʻlib Nobel mukofotiga sazovor boʻlgan (1901)[3][4].
| Wilhelm Röntgen | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi | 27-mart 1845-yil Lennep, Dyusseldorf |
| Vafoti | 10-feveral 1923-yil Myunxen |
| Fuqaroligi | Veymar Respublikasi, Germaniya imperiyasi va Prussiya qirolligi |
| Sohasi | Fizika |
| Mukofotlari | Nobel mukofoti |