ესპანეთი
 | .svg) |
 | |
|---|---|
| ესპანეთი | |
| ნანანოღა | მადრიდი |
| უდიდაშ ნოღა | მადრიდი |
| ოფიციალური ნინეფი | ესპანური |
| თარობა | კონსტიტუციური მონარქია |
| მაფა | ფილიპე VI |
| პრემიერ-მინისტრი | პედრო სანჩესი |
| ფართობი | 504,782 კმ²(51-ა) |
| მახორობა | 45,116,894 (28-ა) |
| ვალუტა | ევრო (EUR) |
| ქიანაშ კოდი | ESP |
| ოინტერნეტე კოდი | .sp |
| ოტელეფონე კოდი | +34 |
ესპანეთი, ედომუშამი ოფიციალურო ჯოხოდვალა ესპანეთიშ ომაფე (ესპ Reino de España) — ქიანა ევროპაშ ობჟათე-ბჟადალუშე, პირენეიშ ჩქონს. ქიანას ოორუშე დო ოორუე-ბჟაეიოლშე უხურგანს საფრანგეთი დო ანდორა, ბჟადალშე - პორტუგალია. ესპანეთი კონსტიტუციური მონარქია რე, კანონდუმადვალუ ორგანო რე გენერალური კორტესეფი, ნამუთ აკმოდირთუ სენატშე (256 მაკათური) დო კონგრესშე (350 მაკათური). ქიანაშ მადუდე რე მაფა ხუან კარლოს I. ესპანეთიშ ომაფეშა მიშმურს 17 ავტონომიური რეგიონი დო ოორუე აფრიკაშ წყარპიჯეფს მადვალი ჟირი ავტონომიური ნოღა. ესპანეთი ინდუსტრიული-აგრარული ქიანა რე. ერუანული დღახუ რე ესპანარი ერიშ დღა, 12 გჷმათუთა, ქრისტეფორე კოლუმბიშე ამერიკაშ მეგორაფაშ დღა.
ქიანაშ ჯოხოდვალა
- მარგალურო — ესპანეთიშ ომაფე;
- ესპანურო — Reino de España.
- ეტიმოლოგია — საეგებიეთ, ეტიმოლოგია სემიტურშე მოურს დო შანენს „ტყობინაფილს“. შხვა ვერსიათ, თენა ფინიკიურშე მოურს დო ჯოხო „ყურდგელეფიშ წყარპიჯის“.
გეოგრაფია დო ორთა
ქიანა იდვალუაფუ ბჟადალუ ევროპას დო პირენეიშ ჩქონიშ 84% უკჷნებუ. ომძღჷ ქიანეფი: საფრანგეთი, ანდორა, პორტუგალია. ორხველ კოკეფი ატლანტიკაშ ოკეანეს, სქირონაშქა ზუღას დო ტერიტორიეფი ოორუე აფრიკას.
ესპანეთი შვეიცარიაშ უკული არძაშ უმოსი მაღალგვალამი ქიანა რე ევროპას.
- ფართობი — 504.782 კვ.კმ.
- ორთა - გეოგრაფიული რაიონეფი - ცენტრალური ესპანეთი (el Centro) მესეტიშ პლატოამო, ოორუე (el Norte),ბჟაეიოლუ (el Este) სქირონაშქა ზუღაშ ოწყარპიჯე ზოლს, ობჟათე (el Sur) სქირონაშქა ზუღას დო ატლანტიშ ოკიანე შქას ტერიტორია. გვალეფიშ სისტემეფი - პირენეეფი, სიერა მორენა, იბერიაშ დო კანტაბრიაშ გვალეფი. უმაღალაში კონკეფი - პიკო დე ტეიდე 3.718 (კანარიშ კოკეფს), მულასენი 3.478, პიკო დე ანეტო 3.404; კაბეტი წყარმალეფი ებრო 910, ტახო (ტეჟუ) 790 (გვალო 1.007), გვადიანა 778, დუერო 700 (გვალო 895), გვადალკვივირი 657; უდიდაში ტობა - ემბალსე დე ალკანტარა (ხელოვნური); კაბეტი კოკეფი - კანარიშ 7.447 (თენეფ შქას: ტენერიფე 2.034, ფუენტევენტურა 1.660, დიდი კანარი 1.560, ლანზაროტე 846, ლა-პალმა 708), ბალეარიშ 4.992 (თენეფ შქას: მალიორკა 3.640).
- ორთაშობური რესურსეფი - ქუანოშქერი, ურანი, რკინაშ მადანი, ვარჩხილიშწყარი, პირიტი, ტყვია, თუთია, ვოლფრამი, ლინჯი, ჰიდროენერგია, ოფუტეშ მეურნეობაშ დიხეფი.
სახენწჷფო
- პოლიტიკური სისტემა - კონსტიტუციური მონარქია.
- ქიანაშ მადუდური - მაფა ხუან კარლოს I
- თარობაშ მადუდური - პრ.-მინისტრიხოსე ლუის როდრიგეს საპატერო.
- კანონიშდუმადვალუ როგანო გენერალური კორტესეფი, აკმიდგინუ სენატშე (256 მაკათური) დო კონგრესშე (350 მაკათური).
- ერუანული დღახუ ესპანარი ერიშ დღა, 12 გჷმათუთა.
- ადმინისტრაციული დორთუალა ესპანეთიშ ომაფეშა მიშმურს 17 ავტონომიური რეგიონი (Comunidad autonoma): ანდალუსია, არაგონი, ასტურია, ბალეარიშ კოკეფი, ბასკეთი, გალისია, ესტრემადურა, ვალენსია, კანარიშ კოკეფი, კანტაბრია, კასტილია-ლა მანჩა, კასტილია და ლეონი, კატალონია, ლა რიოხა, მადრიდი, მურსია, ნავარა დო აფრიკაშ ოორუეს ჟირი ავტონომიური ნოღა (ciudad autonoma) - სეუტა დო მელილია.
დემოგრაფია
ომაფეშ მახორობა მიარეფერუანი რე. მახორობაშ 80% ოხორანს ნოღეფს. გაპატჷნებული რელიგია რე კათოლიციზმი.
- მახორობა – 40,2 მლნ (2003), თენეფშე 69% ესპანარეფი, 18% კატალონიარეფი, 8% გალისიარეფი, 2% ბასკეფი.
- ნინეფი – ესპანური (74%); კატალანური (17%); გალისიური (7%); ბასკური (2%).
- ნოღეფი – (ვითოში) მადრიდი (3.169, აგლომ. - 5.130), ბარსელონა (1.528, აგლომ. - 3.889), ვალენსია (741, აგლომ. - 1.407), სევილია (679, აგლომ. - 1.141), სარაგოსა (636), მალაგა (518, აგლომ. - 753), მურსია (394), ლას-პალმასი (348), ბილბაო (343, აგლომ. - 880).
- რელიგია – კათოლიციზმი.
