საქორთუო

ქიანა ევრაზიას

საქორთუო (ქორთ.: საქართველო) — ქიანა ევრაზიას, კავკაციას, უჩა ზუღაშ ბჟაეიოლშე. ოორუეშე უხურგანს რუსეთიშ ფედერაცია, ობჟათეშე — სომხეთი დო თურქეთი, ბჟაეიოლშე — აზერბაიჯანი დო ბჟადალშე — უჩა ზუღა. საქორთუოს ოხორანს 3 713 804 კოჩი (2014). საქორთუოშ ნანანოღა დო უკაბეტაში ნოღა რე ქართი. ქიანაშ ოფიციალური ნინა რე ქორთული (აფხაზეთის აფხაზური ქორთულწკჷმა ართო). საქორთუო ტრანსკონტინენტური ქიანა რე დო ევროპა-აზიაშ სანძღოს იდვალჷ, მარა სოციალურო დო კულტურულო ევროპაშ ნორთი რე.

საქორთუო
საქართველო
საქორთუო
საქორთუოშ
შილა გერბი
დევიზი: ძალა ერთობაშია
ჰიმნი: საქორთუოშ სახენწჷფო ჰიმნი
„თავისუფლება“


საქორთუოშ ორენი
ნანანოღა ქართი

41°43′ ოორ. გ. 44°47′ ელ. გ. / 

უკაბეტაში ნოღა ქართი
ოფიციალური ნინა(ეფი) ქორთული
აფხაზური 1 [1]
თარობა გვერდო საპრეზიდენტო სისტემა
 -  პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი
 -  პრემიერ-მინისტრი ირაკლი ღარიბაშვილი
 -  პარლამენტიშ დუდმახვენჯი შალვა პაპუაშვილი
ფართობი
 -  გვალო 69 700 კმ2 (121-ა)
მახორობა
 -  2016 ფასებათ 3 720 400 კოჩი[2] (131-ა)
 -  მეჭედალა 65,1 კოჩი/კმ² 2
57,5 3 ად/კმ2 (113-ა)
ედპ (ჸუპ) 2016 ფასებათ
 -  გვალო $35.6 მილიარდი[3] (117-ა)
 -  ართ მახორუშე $9500 
აგი (2014) 0.754 (76-ა)
ვალუტა ლარი 4 (GEL)
ბორჯიშ ორტყაფუ UTC+04:00[4]
Internet TLD .ge
ოტელეფონე კოდი +995

1აფხაზეთიშ ავტონომიურ რესპუბლიკას ხოლო რე აფხაზური ნინა.

საქორთუოშ ასეიანი ტერიტორია ჯვეში ქუაშ ხანშე მოჸუნაფილი ირო დოხორელი რდჷ. კლასიკურ ანტიკური ხანს თაქ გოპეულუ მაართა ქორთულ სახენწჷფოეფქ: კოლხეთიქ დო იბერიაქ. თენა რდჷ გიოჭყაფალი ართამი ქორთული კულტურაშ დო სახენწჷფოშ. ქირსიანობა სახენწჷფო რელიგიათ მაანთხა ოშწანურას აღიარეს ბჟაეიოლ საქორთუოს, მარა თაქი თე რელიგიაქ დიო ხოლო მაართა ოშწანურაშე გისჷმუ. ქიანაქ ართამ მონარქიათ გინირთჷ 1008 წანას. იმპერიულ რუსეთიქ ქორთული დიხეფი მოზოგ-მოზოგო მიდეღჷ 1801-1866 წანეფს. რუსეთიშ რევოლუციაშ უკული საქორთუოქ კჷნ ზოხორინელ, დემოკრატიულ სახენწჷფოთ გინირთჷ, მარა ახალი დუდიშული ქიანა ხვალე სუმ წანას ქორდჷ (1918 - 1921). 1921 წანას საქორთუოქ სოციალისტური რესპუბლიკეფიშ რსხუშ ნორთო გჷნირთჷ. 1991 წანას ქიანაქ ზოხორინალა მიიღჷ დო ამდღარშახ ზოხორინელი რე.

ქიანაშ ჯოხოდვალა

ქიანაშ ჯოხო „საქორთუო“ მოურს „ქართ“ ქოქიშე, მუთ მერსხილი რე უჯვეშაშ ოტომე ჯოხოშა - „ქართუ“, „კარდუ“,

გეოგრაფია

საქორთუოშ ფიზიკურ რუკა

საქორთუო ევროპაშ დო აზიაშ ოკართაფუს, კავკაციას იდვალჷ. ბჟადალშე უხურგანს უჩა ზუღა, ოორუეშე - რუსეთი, ბჟაეიოლშე - აზერბაიჯანი დო ობჟათეშე თურქეთი დო სომხეთი.

საქორთუო თი უჯვეშაშ ოტრანსპორტე ოთხშარააკართუს იდვალჷ, ნამუთ მიორსხუანდჷ დო მიორსხუანს ოორუეშ დო ობჟათეშ, ბჟადალუშ დო ბჟაეიოლიშ ქიანეფს. თე შარას გინმიშჷ ევროპა-აზიაშ მიმარსხუაფალი ოტრანსპორტე მაგისტრალი - ჯვეში აბრეშუმიშ შარა.

  • ტერიტორია - ქიანაშ ფართობი რე 69 700 კვ.კმ. თანჯეფიშ სიგჷნძა - 1771 კმ.
  • ორთა - საქორთუო, მუჭოთ ედომუშამი კავკაცია ანდა გვალათ რე გიშაგორილი დო უმოსო ლაკადა დიხა რე.
  • ორთაშობური რესურსეფი: ტყალეფი, ჰიდროენერგია, მანგანუმი, რკინაში მადენი, ლინჯი, მორჩილი მუდანობათ ქუანოშქერი დო ნაფთობი, გვალაში დო ზუღაში კლიმატური კურორტეფი.
  • ქიანაში უდიდაში ნოღეფი
  • ქართი -ოხორანს 1 108 717 კოჩი
  • ბათუმი -ოხორანს 152 839 კოჩი
  • ქუთეში -ოხორანს 147 635 კოჩი
  • რუსთავი -ოხორანს 125 103 კოჩი
  • სოხუმი -ოხორანს 62 914 კოჩი

შხვა დიდი ნოღეფი:

დო შხვა...

საქორთუო ო.გ. 41o071 დო 43o351 დო ბ.გ. 40o041 დო 46o441-ს იდვალუაფუ.

სახენწჷფო

საქორთუო ოპარლამენტე რესპუბლიკა რე. სახენწჷფოში მადუდე რე პრეზიდენტი, ნამუთ სხუნუშ ხეშუულაფაშ მანჯღვერჷთ რე. თარობაშ მადუდე - პრემიერ-მინისტრი. ქიანაშ უმაღალაშ კანონმადვალუ ორგანო რე ართპალატამი პარლამენტი (235 მაკათური), ნამუთ ოთხ წანამოწანას ართიშახ ითირუ პროპორციული დო მაჟორიტარული სისტემათ.

  • ერუანული დღახუ - 26 მესი (1918), სახენწჷფობური დუდიშულაშ დღა.

საქორთუოშ თანჯეფი

ოსქჷრონე თანჯა საქორთუოშ ოორუე-ბჟადალუ ნოწილს, დაბა ლესელიძეწკჷმა იჭყაფუ. უკული თინა მეჸუნს ფსოუს, ნამუთ ოდუდეს გვალა აგეფსთაწკჷმა ეჭოფუნს. საქორთუოშ ოორუე თანჯა უმოსო მეჸუნს კავკასიონიშ თარ წყარგმართალ ქჷნდჷრს. გვალა ვაციკფარსიშე გვალა შავიკლდეშა საქორთუოშ თანჯა გეჸუნს წყარგმართალი ქჷნდჷრიშ ოორუეშე გვალა მყინვარწვერს დო გვერდით ქჷნდჷრს. ბჟაეიოლი თანჯა იჭყაფუ გვალა ტინოვროსოშე, გიმურს ალაზანიშ ვეშა, მეუნს წყარმალ ალაზანს, სოიშახ 1 კმ ვადოსქიდუ მინგეჩაურიშ წყაროთხილუწკჷმა წყარმალიშ კათაფაშა. საქორთუოშ ობჟათე თანჯა იჭყაფუ უჩა ზუღაწკჷმა, ოფუტე სარფის. თანჯა დიო მეჸუნს, უკული კვათჷნს ლაზისტანიშ ქჷნდჷრიშ ოორუე ნოწილს, მეჸუნს შავშეთის დო კჷნ კვათუნს არსიანიშ ქჷნდჷრს, ჯავახეთიშ რეგიონიშ დო სომხეთიშ ვულკანურ გვალონას, ლოქიშ ქჷნდჷრს, წყარმალ მტკვარს დო იორიშ გაბარს.

ისტორია

ქოძირით თარი სტატია საქორთუოშ ისტორიაშენი

საქორთუოშ ისტორია ართ-ართი არძაში უმოს დიდარი რე ჯვეში ქიანეფშე. საქორთუოშ ტერიტორიას მაართა ქორთული ქიანეფი არსებენდ 3000 წანაშ ოწოხლე. თე ქიანეფი რე კოლხა (ჯვეშ ქორთული წყუეფს ეგრისი) დო დიაოხი (ტაო-კლარჯეთი).

1918-1921 წანეფს საქორთუო რდჷ დემოკრატიული რესპუბლიკა.

1921-1990 წანეფს საქორთუო რდჷ სხუნუშ აკოშქუმალაშ ართ-ართი მაკათური ქიანა.

1990 წანაშ უკული საქორთუო რე დუდიშული სახენწჷფო. დღას ათენა სუამიშ ართ-ართი მაკათური რე უკრაინაწკჷმა, აზერბაიჯანწკჷმა დო მოლდოვაწკჷმა ართო. საქორთუო რე უჩა ზუღაშ ეკონომიკური ალმახანდეობაშ ორგანიზაციაშ მაკათურით.

დემოგრაფია

2014 წანაშ ინფორმაციათ, ოფიციალურო საქორთუოს ოხორანს 3 713 804 მენოღალე:

დო შხვა.

ტერიტორიული მონწყუალა

ამდღარი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული დორთუალათ საქორთუოს 2 ავტონომიური რესპუბლიკა, 64 მუნიიპალიტეტი დო 5 მუშითმამართვალი ნოღა, თენეფ შქას ნანანოღა ქართი რე.

საქორთუოშ რეგიონეფი
რეგიონინანანოღა
1აფხაზეთიშ ავტონომიური რესპუბლიკასოხუმი
2სამარგალო-ჟიმოლენი შონეშ აკანიზუგდიდი
3გურიაშ აკანიოზურგეთი
4აჭარაჭ ავტონომიური რესპუბლიკაბათუმი
5რაჭა-ლეჩხუმიშ
დო თუდოლენი შონეშ აკანი
ამბროლაური
6იმერეთიშ აკანიქუთეში
7სამცხე-ჯავახეთიშ აკანიახალციხე
8დინოხოლენი ქართლიშ აკანიგორი
9მცხეთა-მთიანეთიშ აკანიმცხეთა
10თუდოლენი ქართლიშ აკანირუსთავი
11კახეთიშ აკანითელავი
12ქართიქართი

დემოგრაფია

1989 წანაშ ეჭარუათ საქორთუოშ მახორობა 5 443 000 კოჩი რდჷ, 2002 წანაშო - 4 601 500. მუჭოთ რჩქჷნი, საქორთუოშ მახორობაქ 13 წანაშ დინოხოლე ართი ნოხუთალით მირკჷ. ეკონია პერიოდეფს საქორთუოს მოხვალამირ რთულ პოლიტიკურ მოლინეფქ დო მონკა სოციალურ-ეკონომიკურ კრიზისიქ გჷმიჭანუ საქორთუოშ მახორობაშ ოგჷნაფალი ნორთიშ გუშულა თანჯეფსგალე. თეწკჷმა, მირკჷ დაბადებაქ დო ქჷმიძინჷ ღურუამობაქ დო ქიანაქ მონკა დემოგრაფიულ სიტუაციას ქინოლჷ. მუთ ოწაწჷ ქორთუეფს, 1989 წანას რდჷ 3 787 000 კოჩი, მუთ საქორთუოშ მახორობაშ 70,1 %-ს აკმადგინანდჷ. 2002 წანას ქორთუეფიშ მუდანობა აკმადგინანდჷ 3 661 000 კოჩის, მუთ ქიანაშ მახორობაშ 83,8 % რდჷ.

2006 წანაშ ოფიციალური მუნაჩემეფიშ მეჯინათ, საქორთუოშ ცენტრალურ ხეშუულობაშ კონტროლირებად ტერიტორიას დოხოლაფირო 4 661 473 კოჩი, ოხორანს. მახორობაშ ძინაშ ტემპი აკმადგინანს 0,74 %-ს.

ნოღეფიშ მახორობა


ქართი

ქუთეში

ბათუმი

ნოღააკანიმახორობანოღააკანიმახორობა


რუსთავი

გორი

ზუგდიდი

1ქართიქართი1 108 71710სამტრედიაიმერეთი25 318
2ბათუმიაჭარა152 83911ხაშურიდინოხოლენი ქართლი26 135
3ქუთეშიიმერეთი147 63512სანაკისამარგალო-ჟიმოლენი შონე21 596
4რუსთავითუდოლენი ქართლი125 10313ზესტაფონიიმერეთი20 814
5სოხუმიაფხაზეთი62 91414მარნეულითუდოლენი ქართლი20 211
6გორიდინოხოლენი ქართლი48 14315თელავიკახეთი19 629
7ზუგდიდისამარგალო-ჟიმოლენი შონე42 99816ახალციხესამცხე-ჯავახეთი17 903
8ფუთისამარგალო-ჟიმოლენი შონე41 46517ქობულეთიაჭარა16 546
9ცხინვალიდინოხოლენი ქართლი30 43218ოზურგეთიგურია14 785
ათე სტატია რე ნორთი სერიაშე საქორთუოშ ისტორია


უჯვეშაში ისტორია
დიაოხიშ ომაფე
კოლხეთიშ ომაფე
იბერიაშ ომაფე
ლაზიკა-ეგრისიშ ომაფე
ჯვეში დო ახალი ისტორიეფი
ტაო-კლარჯეთიშ ომაფე
აფხაზეთიშ ომაფე
ჰერეთიშ ომაფე
ქართლიშ ომაფე
კახეთიშ ომაფე
იმერეთიშ ომაფე
ქართლ-კახეთიშ ომაფე
სამცხე-საათაბაგო
ართოიანი ქორთული სახენწჷფო
რუსეთიშ იმპერიაშ აკოდგინალუას
უახალაში ისტორია
საქორთუოშ დრ
საქორთუოშ სსრ
საქორთუოშ რესპუბლიკა
საქორთუო

საქორთუოშ პორტალი
  •  •  

ეკონომიკა

ზოხორინელობაშ გუმოცხადებაშე ამდღარშახ იგინძორებუ საბაზარო რეფორმეფი. ეკონომიკაშ თარი დარგეფი რე ოფუტეშ მეურნება (ჩაი, ციტრუსი, ხილი, თამბაქო, ღვინი, მანქანაშკიდანჯალა, მეტალურგია, ჰიდრორესურსეფი.

საბანკო-საფინანსო დო დაზღვიებაშ სისტემეფი

დიდი ქორთუ, ილია ჭავჭავაძე „საადგილმამულო სათავადაზნაურო ბანკიშ“ ხემანჯღვერობაშ პერიოდის, დიო ხოლო 1883 წანაშე გაზეთ ივერიას ობჟინუანს მოშინაფილი ორგანიზაციაშ მუშობაშ შედეგეფს. თენა რდჷ მაართა ქორთული საბანკო-საფინანსო ინსტიტუტიშ მაართა საჯარო წჷმორინაფა.

ამდღა საქორთუოშ ეკონომიკაშ სექტორს მუშენს მუდგაზმარენი ძალიერი კომერციული ბანკი დო ბანკეფიშ ასოციაცია.

  • საქორთუოშ ბანკეფიშ ასოციაცია (ქორთ. საქართველოს ბანკების ასოციაცია)
  • ბაზის ბანკი
  • ბანკი რესპუბლიკა (ბუნა სოსიეტე ჟენერალი)
  • ვითიბი
  • თიბისი ბანკი
  • პროკრედიტბანკი
  • საქართველოს ბანკი
  • სახალხო ბანკი
  • სილქ როუდ ბანკი
  • სტანდარტ ბანკი
  • ტაოპრივატბანკი

ვასაბანკო საკრედიტო-სადეპოზიტო ორგანიზაციეფი დო საფინანსო-საკრედიტო ხუჯიშდაკინებაშ (მხარდაჭერა) პროგრამეფი:

  • „განათლების ერთიანი საკრედიტო კავშირი“

დაზღვიებაშ სისტემა:

  • დაზღვევის ასოციაცია
  • ალდაგი-ბი-სი-აი
  • ჯი-პი-აი ჰოლდინგი

სახენწჷფო ინსტიტუტეფი:

  • საქორთუოშ ფინანსეფიშ სამინისტრო
  • საქორთუოშ ცენტრალური ბანკი

საქორთუოშ ისტორია ართ-ართი არძაში უმოს დიდარი რე ჯვეში ქიანეფშე. საქორთუოშ ტერიტორიას მაართა ქორთული ქიანეფი არსებენდ 3000 წანაშ ოწოხლე. თე ქიანეფი რე კოლხეთი (ჯვეშ ქორთული წყუეფს ეგრისი) დო დიაოხი (ტაო-კლარჯეთი).

1918-1921 წანეფს საქორთუო რდჷ დემოკრატიული რესპუბლიკა.

1921-1990 წანეფს საქორთუო რდჷ სხუნუშ აკოშქუმალაშ ართ-ართი მაკათური ქიანა.

1990 წანაშ უკული საქორთუო რე დუდიშული სახენწჷფო. დღას ათენა სუამიშ ართ-ართი მაკათური რე უკრაინაწკჷმა, აზერბაიჯანწკჷმა დო მოლდოვაწკჷმა ართო. საქორთუო რე უჩა ზუღაშ ეკონომიკური ალმახანდეობაშ ორგანიზაციაშ მაკათურით.

ტერიტორიული მონწყუალა

ამდღარი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული დორთუალათ საქორთუოს 2 ავტონომიური რესპუბლიკა, 64 მუნიიპალიტეტი დო 5 მუშითმამართვალი ნოღა, თენეფ შქას ნანანოღა ქართი რე.

ქორთული რესურსეფი ინტერნეტის

  1. კოროცხუაფონი ერკებულიშ ელემენტი

{{ქიანაშ მუნაჩემეფი {{{1}}}| country flaglink2| variant = | size = | name = | altlink = მორაგბეეფიშ ერუანული ნაკორობა| altvar = rugby}}