Rutenio

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Rutenio
TecnecioRutenioRodio
Fe

Ru

Os
Información cheneral
Nombre, simbolo, numeroRutenio, Ru, 44
Serie quimicaMetal de transición
Grupo, periodo, bloque85, d
Colorblanco archent
Peso atomico101.07 g·mol−1
Configuración electronica[Kr] 4d7 5s1
Electrons por capa2, 8, 18, 15, 1
Propiedaz fisicas
Densidat (a t.a.)12.45 g·cm−3
Densidat en liquido en o p.f.10.65 g·cm−3
Punto de fusión2607 K
(2334 °C, 4233 °F)
Punto d'ebullición4423 K
(4150 °C, 7502 °F)
Entalpía de fusión38.59 kJ·mol−1
Entalpía de vaporización591.6 kJ·mol−1
Calor especifica(25 °C) 24.06 J·mol−1·K−1
Presión de vapor
P/Pa1101001 k10 k100 k
at T/K258828113087342438454388
Propiedaz atomicas
Estructura cristalinahexagonal
Estatos d'oxidación8, 7, 6, 4, 3, 2, 1,[1] -2
(oxido liucherament acido)
Electronegatividat2.3 (escala de Pauling)
Enerchías d'ionización1ª: 710.2 kJ·mol−1
2ª: 1620 kJ·mol−1
3ª: 2747 kJ·mol−1
Radio atomico134 pm
Radio covalent146±7 pm
Atra información
Ordenación magneticaparamagnetico[2]
Resistividat electrica(0 °C) 71 nΩ·m
Conductividat termal(300 K) 117 W·m−1·K−1
Dilatación(25 °C) 6.4 µm·m−1·K−1
Velocidat d'o sonito(20 °C) 5970 m/s
Modulo d'elasticidat447 GPa
Mod. elast. transversal173 GPa
Modulo de compresión220 GPa
Coeficient de Poisson0.30
Dureza Mohs6.5
Dureza Brinell2160 MPa
Numero CAS7440-18-8
Isotopos mas estables
isoANVidaMDED (MeV)PD
96Ru5.52%96Ru ye estable con 52 neutrons
97Rusin2.9 dε-97Tc
γ0.215, 0.324-
98Ru1.88%98Ru ye estable con 54 neutrons
99Ru12.7%99Ru ye estable con 55 neutrons
100Ru12.6%100Ru ye estable con 56 neutrons
101Ru17.0%101Ru ye estable con 57 neutrons
102Ru31.6%102Ru ye estable con 58 neutrons
103Rusin39.26 dβ0.226103Rh
γ0.497-
104Ru18.7%104Ru ye estable con 60 neutrons
106Rusin373.59 dβ3.54106Rh

O rutenio (d'o latín < RUTHENIA "Rusia") ye un elemento quimico de numero atomico 44 situato en o grupo 8 d'a tabla periodica d'os elementos. O suyo simbolo ye Ru. Ye un metal de transición, poco abundant, d'o grupo d'o platín. Se troba por un regular en menas de platín y s'emplega como catalizador en bellas aliacions de platín.

Caracteristicas prencipals

Meya barra de rutenio muit puro (99,99%)

Ye un metal blanco duro y fráchil; presenta cuatre formas cristalinas diferents. Se disuelve en bases funditas, y no ye atacato por acidos a temperatura ambient. A altas temperaturas reacciona con halogens y con hidroxidos. Se puet augmentar a dureza d'o paladio y o platín con chicotas cantidaz de rutenio. Igualment, l'adición de chicotas cantidaz augmenta a resistencia a la corrosión d'o titanio de forma important. S'ha trobato una aliación de rutenio y molibdeno superconductora a 10,6 K.[3]

Os estatos d'oxidación mas comuns son +2, +3 y +4. Bi ha compuestos en os que presenta un estato d'oxidación dende 0 dica +8, y tamién -2. O tetraoxido de rutenio, RuO4 (estato d'oxidación +8), ye muit oxidant, mas que l'analogo d'osmio, y se descomposa violentament a altas temperaturas.

Referencias

Commons
Se veigan as imáchens de Commons sobre o rutenio.