Рутени


Рутени нь Ru тэмдэгтэй , атомын дугаар нь 44 байдаг химийн элемент юм. Энэ нь ховор шилжилтийн металлд хамаардаг. Германы эрдэмтэн Карл Эрнст Клаус 1844 онд нээсэн бөгөөд Рутениа хэмээх төрөлх нутгийнхаа нэрээр нэрлэжээ. 

Шинж чанар
Ерөнхий
Нэр, тэмдэг, атомын дугаарРутени, Ru, 44
ЦувааШилжилтийн металл
Бүлэг, үе, блок8, 5, d
Гадаад байдалмөнгөлөг цагаан металл
CAS дугаар7440-18-8
Дэлхийн гадаргад эзлэх хэмжээ0,02 ppm[1]
Атомын шинж чанар [2]
Атом масс101,07(2)[3] u
Атомын радиус (тооцоолсон)130 (178) пм
Ковалент радиус146 пм
Электрон бүтэц[Kr] 4d7 5s1
1. Ионжилтын энерги710,2 кЖ/моль
2. Ионжилтын энерги1620 кЖ/моль
3. Ионжилтын энерги2747 кЖ/моль
Физикийн шинж чанар [2]
Бодисын төлөвхатуу
Талст бүтэцгексагональ
Нягт12,37 g/cm3
Моосын хатуулаг6,5
Соронзон чанарПарасоронзон (Χm = 6,6 · 10−5)[4]
Хайлах цэг2607 K (2334 °C)
Буцлах цэг4423 K[5] (4150 °C)
Молийн эзлэхүүн8,17 · 10−6 м3/моль
Ууршилтын дулаан619 кЖ/моль[5]
Хайлах дулаан25,7 кЖ/моль
Уурын даралт1,4 Па 2523 K-д
Дууны хурд5970 м/сек
Цахилгаан дамжуулалт14,1 · 106 A/(В · м)
Дулаан дамжуулалт120 Вт/(м · К)
Химийн шинж чанар [2]
Исэлдэлтийн төлөв байдал2, 3, 4, 6, 8
Цахилгаан сөрөг чанар2,2 (Паулын скала)
Изотопууд
ИзотопИХt1/2ЗТЗЭ (МэВ)ЗБ
96Ru5,52 %тогтвортой
97Ru{син.}2,9 dε1,11597Tc
98Ru1,88 %тогтвортой
99Ru12,7 %тогтвортой
100Ru12,6 %тогтвортой
101Ru17,0 %тогтвортой
102Ru31,6 %тогтвортой
103Ru{син.}39,26 dβ0,763103Rh
104Ru18,7 %тогтвортой
105Ru{син.}4,44 hβ1,917105Rh
106Ru{син.}373,59 dβ0,039106Rh
Өөр бусад изотопуудыг үзэх: Изотопуудын жагсаалт
ЦСР-шинж чанар
 I квантын тооγ
рад·Тл−1·сек−1
Er (1H)fL
B = 4,7 Тл
МГц-ээр
99Ru5/2−1,229 · 1070,0001444,605
101Ru5/2−1,377 · 1070,0002715,161
Аюулгүй байдлын заавар
GHS-Аюулын тэмдэг: [6]

Нунтаг

02 – Хөнгөн-/Туйлын шатамхай

Аюултай

АТ-фразын жагсаалтH: 228
P: 210 [6]
Боломжит ба хэрэглэх байдлыг харгалзан аль болох СИ-системийн нэгжүүдийг хэрэглэсэн болно.
Хэрэв ямар нэгэн тайлбар байхгүй бол дээр өгөгдсөн утгууд хэвийн нөхцлийн утгууд болно.

Шинж чанар

Физик шинж чанар

Рутенийн талст.
ZЭлементЭ/бүрхүүлийн дугаар
26төмөр2, 8, 14, 2
44рутени2, 8, 18, 15, 1
76осми2, 8, 18, 32, 14, 2
108хасси2, 8, 18, 32, 32, 14, 2

Рутени нь 8-р бүлгийн бусад элементүүдээс ялгаатай нь гадна электроны бүрхүүлдээ 1 л электронтой байдаг. 

Зарим рутенийн оксидийг ангижруулах томьёо:

0.455 VRu2+ + 2д↔ Ru
0.249 VRu3+ + e↔ Ru2+
1.120 VRuO2 + 4H+ + 2д↔ Ru2+ + 2Н2O
1.563 VRuO2−

4RuO2−
4
+ 8H+ + 4e

↔ Ru2+ + 4H2O
1.368 VRuO−

4RuO
4
+ 8H+ + 5e

↔ Ru2+ + 4H2O
1.387 VRuO4 + 4H+ + 4e↔ RuO2 + 2Н2O

Цахим холбоос

Wiktionary
Wiktionary: Рутени – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу
 Commons: Рутени – Викимедиа дуу дүрсний сан

Эшлэл