1919

añu

1919 (MCMXIX) foi un añu común entamáu en miércoles del calendariu gregorianu, y un añu común entamáu en martes del calendariu xulianu. Al entamar esti añu el calendariu gregorianu taba 13 díes per delantre del xulianu, que remaneció n'usu en delles partes del mundu hasta 1923.


Añu 1919
Años:1916 1917 1918 - 1919 - 1920 1921 1922
Décades:Años 1880 Años 1890 Años 1900 - Años 1910 - Años 1920 Años 1930 Años 1940
sieglos:sieglu XIX - sieglu XX - sieglu XXI
1919 n'otros calendarios
Calendariu gregorianu1919
MCMXIX
Ab urbe condita2672
Calendariu armeniu1368
Calendariu chinu4615 – 4616
Calendariu hebréu5679 – 5680
Calendarios hindús
- Vikram Samvat
- Shaka Samvat

1974 – 1975
1841 – 1842
Calendariu persa1297 – 1298
Calendariu islámicu1338 – 1339
Calendariu rúnicu2169

Abreviatures

° : fecha de nacencia

† : fecha de la muerte

Fechos

Xineru

  • 1 de xineru - Fúndese'l barcu de guerra británicu HMY Iolaire cerca la costa d'Escocia: muerren 201 marineros.
  • 1 de xineru - La Lexón Checoslovaca ocupa la mayor parte de l'autoproclamada "ciudá llibre" de Pressburgu (anguaño Bratislava), forciándola a incorporase a la nueva república de Checoslovaquia.

Febreru

  • 1 de febreru – Guerra d'independencia d'Estonia. L'exércitu estoniu llibera Valga y Võru, espulsando asina a los soviéticos del territoriu estoniu.
  • 3 de febreru - Guerra civil rusa. L'exércitu soviéticu entra n'Ucraína.
  • 4 de febreru - Pressburgu (Bratislava) conviértese en capital d'Eslovaquia.
  • 5 de febreru - Tropes soviétiques ocupen la ciudá de Kiev tres vencer na batalla de Kiev.
  • 5 de febreru - Entama, en Barcelona, la fuelga de La Canadiense, que duró 44 díes y paralizó la ciudá y el 70% de tola industria catalana.
  • 5 de febreru - David W. Griffith, Charles Chaplin, Douglas Fairbanks y Mary Pickford formen l'estudiu cinematográficu United Artists.
  • 6 de febreru - Entama, n'Estaos Xuníos, la fuelga xeneral de Seattle, qu'afectará a 65.000 obreros demientres seis díes. Magar que foi una fuelga non violenta y de corta duración, foi vista por bona parte de la opinión pública como un intentu d'acabar coles instituciones del país.
  • 6 de febreru - Luxemburgu: Reconózse-yos a les muyeres mayores de 21 años el derechu al votu.
  • 11 de febreru - Friedrich Ebert ye elixíu primer Presidente d'Alemaña (Reichspräsident) pola Asamblea Nacional de Weimar.
  • 12 de febreru - Habitantes de Pressburgu d'orixe alemán y húngaru protesten escontra la incorporación de la ciudá a Checoslovaquia. La Lexón Checoslovaca abre fueu escontra los manifestantes desarmaos.
  • 14 de febreru - Entama, cola batalla de Bereza Kartuska, la guerra polaco-soviética.
  • 19 de febreru - Francia: L'anarquista Louis Cottin tenta, ensin ésitu, d'acabar cola vida de Georges Clemenceau, presidente del Conseyu de Ministros.

Marzu

Abril

  • 2 d'abril - Ye deteníu Ángel Pestaña, direutor del periódicu Solidaridad Obrera.

Mayu

Xunu

  • 4 de xunu - El Congresu de los Estaos Xuníos aprueba la 19ª enmienda a la Constitución de los Estaos Xuníos, que garantiza'l derechu al votu de les muyeres, y únviala a los estaos pa la so ratificación.
  • 6 de xunu - L'Exércitu Coloráu húngaru ataca la República de Prekmurje.
  • 7 de xunu - Malta: Soldaos británicos disparen escontra una manifestación que protestaba escontra'l gobiernu colonial, matando a cuatro persones.
  • 14-15 de xunu - Un aeroplanu Vickers Vimy, pilotáu por John Alcock y Arthur Whitten Brown, fai'l primer vuelu trasatlánticu ensin escales ente Saint John's (Terranova) y Clifden (Irlanda).
  • 15 de xunu - Pancho Villa ataca Ciudad Juárez. Cuando la llucha s'estiende al llau d'Estaos Xuníos de la frontera soldaos de caballería d'esti país crucien la frontera pa espulsar a les tropes de Villa del territoriu de so.
  • 28 de xunu - Fírmase'l Tratáu de Versalles, que liquida la Primer Guerra Mundial.
  • 28 de xunu - Establezse, como oficina de la Sociedá de Naciones, la Organización Internacional del Trabayu.

Xunetu

  • 2 de xunetu - Aconceya, en Damascu, el Congresu Nacional Siriu. Nelli, los nacionalistes árabes anuncien la independencia del reinu árabe de Siria.
  • 2-6 de xunetu - El dirixible británicu R34 fai'l primer vuelu trasatlánticu en dirixible, y el primeru hacia l'occidente. Salió de la base militar d'East Fortune, n'Escocia, y aportó a Mineola (Nueva York).
  • 7 de xunetu - L'Exércitu de los Estaos Xuníos unvia un convói pa cruciar el territoriu continental del país, pa evaluar la posibilidá de crucialu per carretera. La precariedá de les carreteres y caminos fai que'l viaxe dure meses.
  • 11 de xunetu - Entama a aplicase, nos Países Baxos, la xornada llaboral d'ocho hores con descansu dominical.
  • 28 de xunetu - Fúndase, en París, la Unión Astronómica Internacional.
  • 31 de xunetu - Fuelga de policíes en Londres y Liverpool en favor del reconocimientu del Sindicatu Nacional de Policía y Personal de Prisiones; más de 2.000 fuelguistes foron despidíos.

Agostu

  • 1 d'agostu– Colapsa la República Soviética húngara.
  • 3 d'agostu – L'exércitu rumanu llibera Timișoara de la ocupación húngara.
  • 4 d'agostu – L'exércitu rumanu ocupa Budapest.
  • 8 d'agostu – El tratáu de Rawalpindi sella'l final de la Tercer Guerra Anglo-Afganistana.
  • 11 d'agostu – Entra en vigor, n'Alemaña, la Constitución de Weimar.
  • 16-26 d'agostu - Primer llevantamientu de Silesia: los polacos de l'Alta Silesia rebélense escontra los alemanes.
  • 19 d'agostu - Afganistán llogra la independencia del Reinu Xuníu.
  • 31 d'agostu - Fúndase'l Partíu Comunista de los Estaos Xuníos.

Setiembre

Ochobre

Payares

Avientu

  • 5 d'avientu - El ministru turcu de la guerra prohibe a griegos, armenios y xudíos facer el serviciu militar.
  • 5 d'avientu - Fúndase en Barranquilla (Colombia), la primer aerollinia d'América y segunda más antigua del mundu: la SCADTA, que camudaría más sero'l so nome pol actual, Avianca.
  • 21 d'avientu - Estaos Xuníos deporta a 249 persones, incluyida la escritora Emma Goldman, a la Xunión Soviética.

Nacencies

Muertes

Premiu Nobel


Referencies

Enllaces esternos